Jerzy Karol Kurnatowski
Jerzy Karol Kurnatowski herbu Łodzia pseudonim Karol Bytyń, U. Prokop (ur. 1 lipca 1874 w Woli Krokockiej koło Szadku, zm. 22 maja 1934 tamże) – polski prawnik, ekonomista i publicysta, działacz społeczności ewangelicko-reformowanej w RP, wolnomularz[1]
Fotografia z ok. 1930 | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
prawnik |
Małżeństwo |
Jadwiga Boetticher |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujBył synem Witolda (1827-1907) sędziego pokoju i jego drugiej żony Eleonory z Klimaszewskich. Maturę zdał w Gimnazjum klasycznym w Łodzi. W latach 1892–1897 studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. W 1897 po przedstawieniu tezy z zakresu prawa karnego, zatytułowanej Duel (Pojedynek), uzyskał tytuł kandydata praw. Po studiach w latach 1896–1899 pracował w kancelarii adwokackiej, a później przez kolejne cztery lata (1899–1903) gospodarował w Woli Krokockiej. W 1901 roku otworzył własną kancelarię adwokacką w Łodzi, w 1903 przeniósł się do Warszawy. W 1902 ożenił się z Jadwigą z Boetticherów malarką. Nie mieli dzieci. W 1904 wyjechał do Paryża do 1907 studiował w Collège Libre des Sciences Sociales. Powrócił do Warszawy w 1908, w czasie I wojny światowej od 1915 przebywał w Petersburgu gdzie był szefem biura prasy zagranicznej Rady Międzypartyjnej. W Petersburgu prowadził aktywną działalność w Towarzystwie Prawników i Ekonomistów, wygłaszając referaty na tematy polityczne i gospodarcze. Był zwolennikiem podejmowania działalności gospodarczej przez samorządy, które powinny konkurować z firmami prywatnymi, inspirując się ideami kooperatyzmu i solidaryzmu. W lipcu 1918 powrócił do Polski, do Warszawy. W latach 1919–1920 działał w na rzecz akcji plebiscytowej na Mazurach. Zorganizował kurs i prowadził wykłady dla działaczy plebiscytowych. Był założycielem i prezesem (przez 7 lat) Zrzeszenia Plebiscytowego Ewangelików-Polaków. Blisko współpracował z biskupem Juliuszem Bursche i Mazurskim Komitetem Plebiscytowym, W latach 1919–1923 pracował kolejno w Ministerstwie Komunikacji, gdzie był współredaktorem pisma „Bandera Polska”, w Ministerstwie Robót Publicznych i Głównym Urzędzie Statystycznym. W latach 1919–1934 był profesorem Szkoły Nauk Politycznych i kierował katedrą historii społeczno-gospodarczej. W latach 1929–1934 wykładał politykę gospodarczą oraz historię przemysłu i handlu, będąc także profesorem Instytutu Studiów Handlowych i Orientalistycznych. Był wykładowcą spółdzielczości w Wolnej Wszechnicy Polskiej, gdzie 11 czerwca 1919 mianowano go docentem[2]. W 1922 kandydował do Sejmu RP, jednak nie zdobył mandatu posła. Należał do Polskiego Stronnictwa Mieszczańskiego i wchodził w skład Rady Naczelnej tej organizacji[3].
Przez trzy kadencje (9 lat) Jerzy Kurnatowski był radcą konsystorza ewangelicko-reformowanego, jak również członkiem zarządu i prezesem Zrzeszenia Ewangelików-Polaków. Odznaczony Krzyżem Walecznych (dwukrotnie), Legią Honorową i czechosłowackim Orderem Białego Lwa IV klasy[4].
Zmarł w Woli Krokockiej, został pochowany na cmentarzu w Szadku w części przeznaczonej dla ewangelików..[5]
Publikacje
edytujBył encyklopedystą. Został wymieniony w gronie 180 edytorów pięciotomowej Ilustrowanej encyklopedii Trzaski, Everta i Michalskiego wydanej w latach 1926-1928 gdzie zredagował hasła związane z ekonomią[6] . Napisał również:
- Teoria i praktyka radykalizmu 1906.
- Dobro i zło. Studia etyczne, Lwów-Warszawa 1907.[7]
- Katolicyzm i polskość, Kielce 1907.[8]
- O solidaryzmie, Warszawa 1908.[9]
- Solidaryzm. Według wykładów prof. Karola Gide’a opracował Jerzy Kurnatowski, Lwów 1908.[10]
- Zasady moralne, Warszawa 1909.[11]
- Doktryny ekonomiczne, Warszawa 1909.[12]
- Pomoc wzajemna, Warszawa 1910.[13]
- Robotnicze związki zawodowe: praktyka i teoria., Warszawa 1911.[14]
- Przyczyny wojny europejskiej, Warszawa 1915.[15]
- Solidaryzm jako doktryna demokracji, Warszawa 1922.[16]
- Sejm a miasta, Warszawa 1922.[17]
- Polacy w Niemczech i Niemcy w Polsce, Warszawa 1925[18] (tłumaczenie francuskie i angielskie)[19][20].
- Zagadnienie Prus Wschodnich, Warszawa 1925[21] (również tłumaczenie francuskie i włoskie).
- Czechosłowacja i Czechosłowacy 1926.[22]
- Kaszubi, ich rozwój kulturalny i gospodarczy, Warszawa 1929.[23]
- Polskie kandydatury na tron czeski, Warszawa 1932.[24]
- Współczesne idee społeczne, Warszawa 1933.[25]
- Pozyskanie korony czeskiej przez Jagiellonów, Warszawa 1933.[26]
Przypisy
edytuj- ↑ Ludwik Hass, Ambicje, rachuby, rzeczywistość : wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1905-1928, Warszawa 1984, s. 367.
- ↑ Wolna Wszechnica Polska. W: Szkoły wyższe Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: 1930, s. 312.
- ↑ Tadeusz Marszał "Jerzy Karol Kurnatowski" [w:] "Biuletyn Szatkowski" tom 5 wyd. 2005 s 7-29
- ↑ Stanisław Konarski Jerzy Karol Kurnatowski [w:] Polski Słownik Biograficzny tom XVI wyd. 1971
- ↑ Informacje o nagrobku
- ↑ Trzaska 1939 ↓.
- ↑ Jerzy Kurnatowski , Dobro i zło : studja etyczne [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27] .
- ↑ Jerzy Kurnatowski , Katolicyzm i polskość [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27] .
- ↑ Jerzy (1874-1934) Kurnatowski , O solidaryzmie, nakł. P. Z. P., 1908 [dostęp 2023-11-03] .
- ↑ Charles Gide , Solidaryzm. Według wykładów prof. Karola Gide'a opracował Jerzy Kurnatowski, 1908 [dostęp 2023-11-03] .
- ↑ Jerzy Kurnatowski , Zasady moralne [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27] .
- ↑ Jerzy Kurnatowski , Doktryny ekonomiczne [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27] .
- ↑ Jerzy Kurnatowski , Pomoc wzajemna [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27] .
- ↑ Jerzy Kurnatowski , Robotnicze związki zawodowe : praktyka i teorja [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27] .
- ↑ J. Kurnatowski , Przyczyny wojny europejskiej [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27] .
- ↑ Jerzy Kurnatowski , Solidaryzm jako doktryna demokracji, FBC, 1922 [dostęp 2023-11-03] (pol.).
- ↑ Jerzy Kurnatowski , Sejm, a miasta [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27] .
- ↑ Polacy w Niemczech i Niemcy w Polsce [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27] .
- ↑ Georges Kurnatowski , Les Polonais en Allemagne et les Allemands en Pologne [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27] .
- ↑ George Kurnatowski , The Poles in Germany and the Germans in Poland [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27] .
- ↑ Jerzy Kurnatowski , Zagadnienie Prus Wschodnich [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27] .
- ↑ Jerzy Kurnatowski , Czechosłowacja i Czechosłowacy [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27] .
- ↑ Jerzy Kurnatowski , Kaszubi : ich rozwój kulturalny i gospodarczy [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27] .
- ↑ Jerzy Kurnatowski , Polskie kandydatury na tron czeski [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27] .
- ↑ Jerzy Kurnatowski , Współczesne idee społeczne [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27] .
- ↑ Jerzy Kurnatowski , Pozyskanie korony czeskiej przez Jagiellonów [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27] .
Bibliografia
edytuj- Trzaska, Katalog wydawnictw Trzaski, Everta i Michalskiego, Warszawa: Trzaska, Evert i Michalski, 1939 .