Jaskinia Niedźwiedzia (Beskid Sądecki)

największa jaskinia Beskidu Sądeckiego

Jaskinia Niedźwiedzia – największa jaskinia Beskidu Sądeckiego i jedna z największych w polskich Karpatach fliszowych. Ma trzy, położone obok siebie, otwory wejściowe (są to niewielkie studzienki) znajdujące się w skalistej grzędzie na północnym zboczu zachodniego szczytu Wierchu nad Kamieniem, w pobliżu kilku niewielkich jaskiń, m.in. Jaskini Małej Niedźwiedziej, Jaskini Świętego Szczepana i Jaskini w Pękniętej Kopie, na wysokości 983 m n.p.m. Długość jaskini wynosi 611 metrów, a jej deniwelacja 28 metrów[1]. W związku z zawałem jaki miał miejsce w 1998 roku w zacisku Skalna Pułapka dostępna długość jaskini wynosi 340 metrów[2].

Jaskinia Niedźwiedzia
Plan jaskini
Plan jaskini
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

Beskid Sądecki, Wierch nad Kamieniem

Właściciel

Skarb Państwa
(Lasy Państwowe)

Długość

611 (dostępne 340) m

Głębokość

28 m

Deniwelacja

28 m

Wysokość otworów

983 m n.p.m.

Ekspozycja otworów

ku górze

Data odkrycia

21 września 1988 roku

Odkrywca

członkowie koła geograficznego z Nawojowej

Kod

(nr inwentarzowy PIG) K.Bsd-02.28

Położenie na mapie Beskidu Sądeckiego
Mapa konturowa Beskidu Sądeckiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Niedźwiedzia”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Niedźwiedzia”
Ziemia49°29′23″N 20°47′25″E/49,489722 20,790278
Otwór 1

Opis jaskini

edytuj

Otwór pierwszy jaskini to wylot szczelinowej Wielkiej Studni. Z jej bocznych ścian i dna odchodzi kilka ciągów:

  • szczelinowy korytarzyk łączący studnię z Wielkim Lejem (otwór drugi jaskini) i dalej z otworem trzecim
  • zacisk za którym idzie korytarzyk prowadzący przez Komnatę Tatiany do zacisku Skalna Pułapka (w 1998 roku nastąpił tu niewielki zawał uniemożliwiający przejście dalej). Za zaciskiem znajduje się Biała Sala. Odchodzi z niej kilka ciągów:
 
Otwór 2
 
Widok z Hali Łabowskiej na Wierch nad Kamieniem
  1. do góry prowadzi kilkunastometrowy korytarz
  2. w prawo przez prożek dochodzi się do Szczeliny Naciekowej, a dalej do Partii nad Szczeliną i dużej Sali Dymów
  3. w lewo korytarz prowadzi przez kilka, 5-6-metrowych studzienek do największej sali w jaskini – Sali Balowej (20 m długości, 4–5 m szerokości i około 13 m wysokości). Odchodzą z niej dwa ciągi. Pierwszy prowadzi do Partii nad Stropem (jest tu m.in. Sala z Kolumną i korytarz Płytowiec Białych Stóp), drugi do Partii za Oknem (m.in. Sala za Oknem)
  • za dwoma zaciskami znajdującymi się na górze i na dole studni zaczynają się idące w dół ciągi prowadzące do Wielkiej Szczeliny z Małym Słoneczkiem. Za nią idzie korytarz, który rozdziela się na dwa równoległe ciągi. Jeden prowadzi przez Komnatę z Rozdeptanym Gacopyrzem i Szalonym Meandrem, drugi przez Salę z Misiem. Oba ciągi łączą się w dużej Sali Biwakowej. Stąd można dostać się do Sali Gotyckiej i Sali Zapłakanych Gacopyrzy, a także do niewielkich Kruchych Partii[3][1].

Przyroda

edytuj

Jaskinia jest typu osuwiskowego. Nie ma w niej nacieków. Cały rok zamieszkują ją nietoperze. Są to podkowce małe, nocki duże i gacki wielkouche. Ściany są suche, brak jest na nich roślinności. W Sali z Misiem znaleziono szkielet niedźwiedzia, stąd nazwa jaskini[1].

Historia odkryć

edytuj

Jaskinia została odkryta przez członków koła geograficznego z Nawojowej we wrześniu 1988 roku. Jej opis i plan sporządzili E. Borek, A. Antkiewicz, R. Baran, W. Ignacyk, P. Irzyk i P. Wańczyk w latach 1988 - 1997[3].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Jaskinie Polski, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [online], jaskiniepolski.pgi.gov.pl [dostęp 2018-05-01] (pol.).
  2. Grzegorz Klassek, Tomasz Mleczek - Eksploracja i inwentaryzacja jaskiń polskich Karpat fliszowych, 44. Sympozjum Speleologiczne, Wisła, 2010
  3. a b Jaskinia Niedźwiedzia, Polska Strona Taternictwa Jaskiniowego pod patronatem KTJ PZA, [online], www.sktj.pl [dostęp 2018-05-01].