Jaskinia Dzika
Jaskinia Dzika – jaskinia na lewym zboczu górnej części Doliny Kluczwody w miejscowości Wierzchowie w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Wielka Wieś[1]. Pod względem geograficznym znajduje się na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[2].
| Plan jaskini | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Właściciel | |
| Długość |
61 m |
| Deniwelacja |
2 |
| Wysokość otworów |
400 m n.p.m. |
| Ekspozycja otworów |
ku NW, SW |
| Kod |
J.Olk.I-04.79 |
Położenie na mapie gminy Wielka Wieś  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |
 50°10′20″N 19°48′23″E/50,172167 19,806472
| |
| Strona internetowa | |
Położenie
edytujJaskinia położona jest w odległości ok. 1 km od drogi krajowej nr 94 w Dzikich Turniach. Jej otwór wylotowy o północno-zachodniej ekspozycji widoczny jest z drogi prowadzącej ich podnóżem (gdy drzewa są w stanie bezlistnym). Znajduje się w odległości kilkaset metrów od niej, w górnej części dolinki między skałami[3]. Jaskinia Dzika znajduje się pomiędzy Jaskinią Mamutową (Jaskinią Wierzchowską Dolną) a Jaskinią Wierzchowską Górną. Zwana jest też Jaskinią Wierzchowską Średnią. Obok wszystkich tych jaskiń prowadzi żółty Szlak Dolinek Jurajskich[1].
Opis jaskini
edytujJaskinia Dzika podobna jest do Jaskini Mamutowej, jednak jest od niej znacznie mniejsza i mniej interesująca. Otwór wejściowy jest bardzo wysoki, ma postać wnęki o dnie zawalonym dużymi głazami. Po jej prawej stronie znajduje się boczny otwór, którym można wyjść na zbocze poniżej. Właściwy korytarz jaskini prowadzi w kierunku południowo-wschodnim. Jaskinia składa się praktycznie z jednego tylko, dość prostego korytarza. Ma kilka rozszerzeń i bocznych odgałęzień, ale wąskich, ślepych i ciasnych. Łączna długość korytarzy wynosi 61 m[3].
Jaskinia powstała w późnojurajskich wapieniach skalistych na szczelinie tektonicznej przecinającej w poprzek Dolinę Kluczwody. Została wytworzona przez wody w strefie wadycznej. Wskazuje na to kształt korytarzy i ich wymycie. Namulisko w nyży przed jaskinią jest próchniczne, ubogie, w pierwszych 10 m korytarza również próchniczne, jeszcze bardziej ubogie, w dalszej części złożone z wapiennego gruzu po bokach zlepionego naciekową skorupą. W jaskini jest kilka bardzo zniszczonych stalaktytów i polewy skalne. Na powierzchni namuliska występują kości współczesnych zwierząt. Jaskinia jest wilgotna, kapie z niej woda, a na dnie miejscami są kałuże. Zamieszkują ją liczne gatunki pajęczaków, licznie występują w niej także motyle i muchówki. Hibernuje w niej kilka gatunków nietoperzy[3].
Historia poznania
edytujMiejscowej ludności jaskinia zapewne znana była od dawna. Jest często odwiedzana przez turystów. W literaturze po raz pierwszy opisana została w 1935 r. przez Z. Ciętaka. Przez G. Ossowskiego została umieszczona na mapie Doliny Kluczwody[3]. Zinwentaryzował ją K. Kowalski w 1950 r.[4] W 1981 r. E. Sanocka-Wołoszynowa badała w niej faunę pajęczaków[5]. W 2007 i 2012 r. sporządzono spisy hibernujących w niej nietoperzy. W 2000 r. prowadzono badania geochemiczne wody[3].
Obok Jaskini Dzikiej znajduje się Schronisko przy Jaskini Dzikiej. Ma otwór po jej lewej stronie[6].
-
Otwory Schroniska przy Jaskini Dzikiej i Jaskini Dzikiej -
Otwór główny Jaskini Dzikiej -
Otwór boczny -
Korytarz -
Korytarz -
Widok z korytarza
.jpg)
.jpg)
Przypisy
edytuj- ↑ a b Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2022-03-27].
- ↑ Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ a b c d e Adam Polonius, Kazimierz Kowalski, Norbert Sznober, Jaskinia Dzika, Halina Grodzicka (red.), [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2022-03-27].
- ↑ Kazimierz Kowalski, Jaskinie Polski, t. 1, Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne, 1951.
- ↑ E.Sanocka-Wołoszynowa, Badania pajęczaków jaskiń Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, „Acta Univ. Wratislav. Prace Zoologiczne”, 11, Wrocław 1981.
- ↑ Adam Polonius, Norbert Sznober, Schronisko obok Jaskini Dzikiej, Halina Grodzicka (red.), [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2022-03-27].