Gotfryd Ossowski
Gotfryd Ossowski, Godfryd Ossowski[1] (ur. 8 listopada 1835 w Kozarynówce na Naddnieprzańskiej Ukrainie, zm. 16 kwietnia 1897 w Tomsku na Syberii) – polski archeolog, pierwszy dyrektor Muzeum Archeologicznego w Krakowie[2].
| |
| Data i miejsce urodzenia |
8 listopada 1835 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
16 kwietnia 1897 |
| Zawód, zajęcie |
archeolog |
Życiorys
edytujW latach 1875–1878 prowadził badania nad kulturą pomorską (m.in. w Kałdusie), współpracując ściśle z wydziałem archeologiczno-historycznym Towarzystwa Naukowego w Toruniu. Po przeniesieniu się do Krakowa, od 1879 prowadził eksplorację jaskiń w pobliżu Krakowa na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej – przebadał w sumie 50 jaskiń – oraz w Tatrach Polskich w latach 1881–1882. W 1887 przeprowadził wykopaliska o charakterze ratunkowym w przypadkowo odkrytym grobowcu scytyjskiej księżniczki pod Wielkim Kurhanem Ryżanowskim w Ryżanówce na Ukrainie, którego bogate wyposażenie[3] jest częścią zbiorów Muzeum Archeologicznego w Krakowie. W 1890 prowadził badania na terenie osady kultury trypolskiej w Bilczu Złotym, m.in. w Jaskinie Werteba.
Na badania archeologiczne otrzymywał tak niewielkie dotacje, że musiał dokładać swoje fundusze, które uzyskał ze sprzedaży posiadanych nieruchomości. W końcu wykopaliska pochłonęły cały jego majątek i pozostał w Krakowie bez środków do życia. Za wstawiennictwem swojego przyjaciela Juliana Talko-Hryncewicza otrzymał posadę majstra drogowego w guberni tomskiej na Syberii, co pozwalało mu swobodnie kontynuować badania na tych terenach. Zmarł jednak wkrótce w Tomsku na zapalenie płuc.
Był człowiekiem nie stroniącym od przyjemności życiowych, wsławił się powiedzeniem, że „dobry archeolog powinien lubić dobre wino, dobre cygaro i piękną kobietę”. Był obdarzony dużym temperamentem, a jego charakter powodował, że nie był najlepiej postrzegany w krakowskim środowisku naukowym.
Przypisy
edytuj- ↑ Kijas A.: Polacy w Rosji od XVII wieku do 1917 roku. Inst. Wydawniczy PAX, Wydawnictwo Poznańskie, 2000. ISBN 83-211-1340-0.
- ↑ Co może łączyć ulicę w Krakowie, Katedrę Prehistorii na Uniwersytecie Jagiellońskim, Muzeum Archeologicznym PAU i kamienne figury tzw. baby? [online], Muzeum Archeologiczne w Krakowie, 9 września 2020 [dostęp 2021-06-22] (pol.).
- ↑ Praca zbiorowa: Oxford – Wielka Historia Świata. Cywilizacje Europy. Indoeuropejczycy – Celtowie. T. 12. Poznań: Polskie Media Amer.Com, 2006, s. 59. ISBN 83-7425-367-3.
Bibliografia
edytuj- publikacje:
- Bokiniec E. – Wprowadzenie do wystawy „Gotfryd Ossowski – u źródeł nowoczesnej archeologii”, Muzeum Okręgowe w Toruniu, 2008.
- Chochorowski J. – „Scytyjski książę z Ryżanówki”, Alma Mater – miesięcznik UJ, numer specjalny 99 (2008), s.188,190.
- Marinković Ilija „Wielka księga imion. Słownik Encyklopedyczny”, wyd. Europa, 2004, ISBN 83-7407-071-4.
- Roś J. „Jaskinie Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Źródła archeologiczne i historyczne na temat stosunku człowieka do środowiska przyrodniczego”, Zielone Brygady. Pismo Ekologów, nr 12 (78), grudzień 1995.
- strony WWW:
- strony Muzeum Archeologicznego w Krakowie
- Scytyjska księżniczka z Ryżanówki. ma.krakow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-05)]. [dostęp 22.04.2008].
- Zbiór wykopalisk z Bilcza Złotego imienia Książąt Leona i Teresy Sapiehów. ma.krakow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-17)]. [dostęp 22.04.2008].
- Gotfryd Ossowski w chronologia.pl. chronologia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-12)]. [dostęp 22.04.2008].
- Taternictwo jaskiniowe w Wielkiej Internetowej encyklopedii tatrzańskiej [dostęp 6.09.2012].
- Gotfryd Ossowski na stronie historii Powiatu Chełmińskiego. chelmno.nod.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-16)]. [dostęp 22.04.2008].
- strony Muzeum Archeologicznego w Krakowie
Linki zewnętrzne
edytuj- Publikacje Godfryda Ossowskiego w serwisie Polona.pl