Jaskier płomiennik

gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych

Jaskier płomiennik, jaskier płomieńczyk (Ranunculus flammula L.) – gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae Juss.). Jest szeroko rozprzestrzeniony na półkuli północnej – występuje naturalnie w Ameryce Północnej, Europie, w północnej Afryce oraz w strefie umiarkowanej w Azji. Ponadto został naturalizowany w Australii oraz Nowej Zelandii[5][6][7]. W Polsce jest bardzo pospolity[8].

Jaskier płomiennik
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

jaskropodobne

Rząd

jaskrowce

Rodzina

jaskrowate

Rodzaj

jaskier

Gatunek

jaskier płomiennik

Nazwa systematyczna
Ranunculus flammula L.
Sp. Pl. 548 1753[3]
Synonimy
  • Flammula ranunculus Fourr.
  • Ranunculus flammula var. angustifolius Wallr.
  • Ranunculus flammula var. flammula[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Rozmieszczenie geograficzne

edytuj

W Kanadzie rośnie naturalnie we wszystkich prowincjach oraz na terytoriach Jukonu i Północno-Zachodnim. Zaobserwowany został we francuskiej wspólnocie zamorskiej Saint-Pierre i Miquelon. W Stanach Zjednoczonych występuje w stanach Alaska, Connecticut, Maine, Massachusetts, Michigan, New Hampshire, New Jersey, Nowy Jork, Pensylwania, Vermont, Minnesota, północna część Dakoty Północnej, Wisconsin, Kolorado, Idaho, zachodnia część Montany, Oregon, Waszyngton, zachodnia część stanu Wyoming, północno-zachodnia część Nowego Meksyku, północna część Arizony, Kalifornia oraz Nevada. W Europie rośnie na Islandii, w Irlandii, Norwegii, Szwecji, Finlandii, Danii, Estonii, na Łotwie, Litwie, Białorusi, północnej Ukrainie, w Polsce, na Słowacji, w Czechach, Niemczech, Holandii, Belgii, Francji (łącznie z Korsyką), Hiszpanii, Portugalii (również na Azorach i Maderze), we Włoszech (łącznie z Sardynią i Sycylią), Szwajcarii, Austrii, na Węgrzech, w Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowinie, Czarnogórze, Serbii, Macedonii Północnej, Rumunii, Bułgarii, Albanii oraz północnej części Grecji. W Rosji występuje w europejskiej jej części oraz w górach Ałtaj. W Afryce rośnie w Maroku oraz Algierii. Występuje także w zachodniej części Azji – w Turcji. Ponadto gatunek ten został naturalizowany w Australii oraz Nowej Zelandii[6][7].

Morfologia

edytuj
 
Kwiat
Pokrój
Bylina[5].
Liście
Są proste. Mają kształt od lancetowatego do nitkowatego. Mierzą 1–6,5 cm długości oraz 0,1–1 cm szerokości. Nasada liścia ma ostrokątny kształt. Brzegi są całobrzegie lub piłkowane. Wierzchołek jest ostry[5].
Kwiaty
Są żółtego koloru. Mają 5 owalnych działek kielicha, które dorastają do 1–4 mm długości. Mają 5 lub 6 owalnych płatków o długości 5–6 mm[5].
Owoce
Nagie niełupki o jajowatym kształcie i długości 1–2 mm. Tworzą owoc zbiorowy – wieloniełupkę o kulistym lub półkulistym kształcie i dorastającą do 3–4 mm długości[5].

Biologia i ekologia

edytuj

Roślina jest hemikryptofitem oraz hydrofitem. Rośnie w miejscach wilgotnych, na łąkach, bagnach, brzegach rzek. Lubi gleby wapienne lub o odczynie obojętnym. Występuje na wysokości do 2000 m n.p.m. Kwitnie od czerwca do września[5]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O/All. Caricetalia nigrae[9]. Roślina trująca. Liczba chromosomów 2n = 32[8].

W obrębie tego gatunku wyróżniono jedną odmianę[3]:

  • Ranunculus flammula var. ovalis (J.M. Bigelow) L.D. Benson
  • Ranunculus flammula subsp. scoticus (E.S.Marshall) Clapham

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-07] (ang.).
  3. a b c Ranunculus flammula L.. The Plant List. [dostęp 2015-05-19]. (ang.).
  4. Ranunculus flammula, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. a b c d e f Ranunculus flammula. Plantes & botanique. [dostęp 2015-05-19]. (fr.).
  6. a b Taxon: Ranunculus flammula L.. Germplasm Resources Information Network – (GRIN). [dostęp 2015-05-19]. (ang.).
  7. a b Ranunculus flammula – Maps. Encyclopedia of Life. [dostęp 2015-05-19]. (ang.).
  8. a b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  9. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.