Janusz Trela
Janusz Trela, ps. „Krakowiak” (ur. 1963 w Krakowie) – polski gangster, przestępca, szef gangu Krakowiaka.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
ślusarz |
Życiorys
edytujUrodził się w 1963 w Krakowie, w dzielnicy Nowa Huta. Z zawodu ślusarz. Ojciec pięciorga dzieci[1].
Działalność przestępczą rozpoczął u schyłku lat 70., gdy trenował judo. Z czasem zaczął również dokonywać kradzieży, napadów z bronią w ręku, rozbojów, oraz nielegalnie rozprowadzać wódkę. Był również zamieszany w handel pieniędzmi[2]. W latach 80. wraz ze swoją grupą przeniósł się na Śląsk i nadal kontynuował przestępczy proceder. Jego pseudonim pochodził od sposobu, w jaki traktował swe ofiary; zazwyczaj kopał leżących, jakby tańczył krakowiaka[1] (według drugiej wersji pseudonim pochodził po prostu od nazwy rodzinnego miasta[3]). Był nałogowym hazardzistą[1].
W latach 90. zaczął przemycać kradzione samochody, wymuszać haracze, oraz zajmował się sprzedażą narkotyków. Na przełomie lat 80. i 90. zapewnił bezpieczną kryjówkę dla poszukiwanego wówczas przez policję legendarnego gdańskiego gangstera Nikodema Skotarczaka, ps. „Nikoś”. Dzięki niemu uzyskał w późniejszych latach prawo wyłączności na przestępczy proceder związany z kradzieżami pojazdów w południowej Polsce[4]. Sam zasłynął kultywowaniem tradycji mafijnych prezentowanych w kinowych produkcjach. Podawał dzieci swych wspólników do chrztu, nakazywał składać pocałunek na swojej dłoni.
Podejrzewany o zlecenie i wykonanie co najmniej ośmiu zabójstw, w tym właściciela kantoru ze Stalowej Woli w 1991[1], małżeństwa z Sosnowca, oraz mistrza kick-boxingu Andrzeja Firsta w 1996.
Gang Krakowiaka
edytujGang Krakowiaka działał w latach 1991–1999, głównie na południu kraju[5]. Był najbrutalniejszym gangiem w Polsce. Jako jedyny działał samodzielnie w latach 1988–1999, nie podlegając pod mafię pruszkowską, lekceważąc przy tym „rezydenta Pruszkowa” na Śląsku Zbigniewa Szczepaniaka, ps. „Sajmon”, który został zastrzelony 4 marca 1999 w Katowicach.
Najważniejszymi postaciami w gangu, pod samym szefem Januszem Trelą, byli: Wiesław Czemeris, ps. „Kastor”, były kulturysta, który został świadkiem koronnym i pogrążył swoimi zeznaniami byłych kompanów, przyczyniając się do rozbicia gangu, oraz Zdzisław Łabudek, ps. „Straszny Zdzicho”, były karateka, zbrojmistrz i egzekutor gangu. Wyróżniał się szczególnym okrucieństwem i sadystycznymi skłonnościami[6]. Został skazany na dożywocie[5]. Do gangu „Krakowiaka” przeniknął Nadkomisarz Jerzy Hybiński „Zwierzak”, były antyterrorysta (misztalowiec) w MO, później antyterrorysta SPAP, policjant-przykrywkowiec i oficer Centralnego Biura Śledczego (CBŚ), który rozpracowywał strukturę grupy[7].
Historii gangu Krakowiaka i życiorysowi samego szefa, był poświęcony odcinek nr 9 serialu dokumentalnego pt. „Alfabet mafii”, zrealizowany przez telewizję TVN w 2004 roku przy pomocy dziennikarzy śledczych Piotra Pytlakowskiego i Ewy Ornackiej.
Proces gangu Krakowiaka to najdłuższy i najdroższy proces w historii śląskiego wymiaru sprawiedliwości[8].
Wyroki
edytujPierwsze zatrzymanie Janusza Treli miało miejsce w styczniu 1997, jednak w dwa tygodnie później wyszedł z aresztu śledczego, wpłacając kaucję w wysokości 10 tysięcy złotych. Ponownie został zatrzymany w nocy z 18 na 19 stycznia 1999 r., w swoim domu w Będzinie-Małobądzu, przy ul. Baczyńskiego 23. Wraz z nim zatrzymano pozostałych członków grupy.
Jego proces rozpoczął się dnia 20 lutego 2001 roku przed Sądem Okręgowym w Katowicach, w którym zarówno on sam, jak i pozostali jego kompani zostali skazani prawomocnymi wyrokami. Krakowiak w trakcie procesu początkowo symulował chorobę psychiczną: wyglądał niechlujnie, był boso, mamrotał pod nosem, płakał, śpiewał, wykrzykiwał serie przekleństw. Po specjalistycznych badaniach okazało się, że tylko udawał zaburzenia[1]. W 2008 roku wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach został skazany na 25 lat więzienia[9]. W kwietniu 2009 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach skazał Krakowiaka na 12 lat więzienia w procesie dotyczącym kradzieży i rozbojów[10]. Po zaskarżeniu wyroku i ponownym zbadaniu, w kwietniu 2013 r. Sąd Okręgowy w Katowicach skazał przestępcę na 15 lat więzienia za zlecenie napadu rabunkowego oraz podżeganie do zabójstwa policjanta i prokuratora[11]. Karę odbywał w zakładzie karnym w Katowicach[12]. W październiku 2016 r. został nieprawomocnie skazany na 25 lat pozbawienia wolności przez Sąd Okręgowy w Katowicach, m.in. za kierowanie w latach 90 XX w. związkiem przestępczym o charakterze zbrojnym, zlecanie zabójstw i rozbojów z bronią oraz produkcję i handel narkotykami[13]. 25 kwietnia 2019 r. został prawomocnie skazany na 15 lat więzienia w głównym procesie jego gangu, a rozprawa odwoławcza w Sądzie Apelacyjnym w Katowicach dotyczyła orzeczenia z października 2016 roku. Jednocześnie sąd uchylił tymczasowe aresztowanie, trwające od stycznia 1999 r.[14] W czerwcu 2019 opuścił zakład penitencjarny[7].
12 maja 2023 roku Janusz Trela został uniewinniony przez Sąd Okręgowy w Katowicach z zarzutu zabójstwa Białorusina Wiktora Fiszmana, kierującego grupą przestępczą w Szczecinie. Krakowiak miał działać na zlecenie Oczki — szefa mafii szczecińskiej, dla której grupa Fiszmana stanowiła konkurencję. Prokuratura planuje odwołać się od wyroku[15].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Serial dokumentalny TVN Alfabet mafii, 2004 r., odc. 9. „Krakowiak”.
- ↑ Krakowiak kontra Simon – WPROST.pl [online], www.wprost.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
- ↑ Przestępcy szukają ciszy i spokoju. Gangi lokują w Polsce powiatowej. dziennikzachodni.pl, 25 maja 2012. [dostęp 2012-05-25].
- ↑ Kazimierz Turaliński – ekspert ds. bezpieczeństwa i przestępczości [online], objawy-mafii.turalinski.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
- ↑ a b „Krakowiak” usłyszał wyrok 15 lat więzienia. W areszcie siedzi od 20 lat. tvn24.pl, 25 kwietnia 2019. [dostęp 2019-04-25].
- ↑ Mordercy do wynajęcia. newsweek.pl, 2004-08-01. [dostęp 2004-08-01].
- ↑ a b „Krakowiak” na wolności. Policjant-przykrywkowiec z obniżoną emeryturą zastanawia się, czy było warto. wiadomosci.dziennik.pl, 13 czerwca 2019. [dostęp 2019-06-14].
- ↑ Proces śląskiej mafii jednak w Katowicach. „Płatny zabójca będzie musiał poczekać”. wyborcza.pl, 5 lutego 2019. [dostęp 2019-04-29].
- ↑ ''Krakowiak'' i ''Oczko'' skazani na 25 lat więzienia [online], wiadomosci.gazeta.pl [dostęp 2017-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2019-02-26] (pol.).
- ↑ „Krakowiak” skazany. Posiedzi 12 lat [online], www.tvn24.pl [dostęp 2017-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2009-05-02].
- ↑ „Krakowiak” ponownie skazany na 15 lat. tvn24.pl, 4 kwietnia 2013. [dostęp 2013-04-04].
- ↑ Jerzy Jachowicz „Krakowiak”, czyli polska mafia sycylijska. fakty.interia.pl, 27 maja 2013. [dostęp 2013-05-27].
- ↑ „Krakowiak” dostał 25 lat. Zlecał on i „Oczko”, a zabijał „Zdzicho”. Sąd: nie ma wątpliwości. tvn24.pl, 12 października 2016. [dostęp 2016-10-12].
- ↑ Gang „Krakowiaka” przed sądem. Jest prawomocny wyrok. wiadomosci.dziennik.pl, 25 kwietnia 2019. [dostęp 2019-04-25].
- ↑ Płakał, gdy słuchał wyroku. Finał procesu „Krakowiaka” – o2 [online], o2.pl [dostęp 2024-04-23] (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Ludzie mafii – „Krakowiak” [online], Onet.pl [zarchiwizowane z adresu 2004-06-19].