Janusz Dłużniakiewicz
Janusz Wacław Dłużniakiewicz, ps. „Sęp” (ur. 1 października 1888 w Wacławowie, zm. 19 października 1932 pod Kuńkowcami) – polski żołnierz, pułkownik piechoty Wojska Polskiego.
.jpg) Janusz Dłużniakiewicz (przed 1933) | |
 pułkownik piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
1 października 1888 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
19 października 1932 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1932 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
1 Pułk Piechoty |
| Stanowiska |
dowódca batalionu piechoty |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
        
| |
.png){kind=small}
.jpg)
Życiorys
edytujJanusz Wacław Dłużniakiewicz urodził się 1 października 1888 w majątku Wacławów w ówczesnej guberni kaliskiej, w rodzinie Zygmunta i Janiny z domu Golcz[1]. Naukę rozpoczął w Męskim Gimnazjum Klasycznym w Kaliszu, ale został z niego usunięty za uczestnictwo w strajku szkolnym (1905). Naukę kontynuował w polskiej Szkole Handlowej w Kaliszu, w której w 1908 złożył egzamin dojrzałości. Następnie podjął studia na Uniwersytecie we Fryburgu w Szwajcarii.
Działał w organizacjach niepodległościowych, był jednym z przywódców stowarzyszenia „Filarecja”, działał w PPS – Frakcji Rewolucyjnej, Związku Walki Czynnej. W ramach Związku Strzeleckiego ukończył szkołę podoficerską i oficerską.
Na I wojnę światową wyruszył 6 sierpnia 1914 z krakowskich Oleandrów w składzie 2 plutonu 1 Kompanii Kadrowej. Następnie walczył w szeregach 1 pułku piechoty Legionów, awansując 2 lipca 1915 do stopnia porucznika. W szeregach I Brygady Legionów Polskich był dowódcą plutonu, następnie dowódcą kompanii. W listopadzie 1916 zaangażował się w działalność Polskiej Organizacji Wojskowej, działał jako komendant placu w Warszawie, później w okręgu łomżyńskim. W lipcu 1917 został aresztowany i następnie był internowany w Beniaminowie i Werlu aż do schyłku wojny do końca października 1918.
Po odzyskaniu wolności w listopadzie 1918 wstąpił do Wojska Polskiego i był dowódcą batalionu w 23 pułku piechoty. Od stycznia 1919 w szeregach 32 pułku piechoty walczył na froncie wołyńskim. W sierpniu 1919 przeniesiony do 3 pułku piechoty Legionów i walczył na froncie litewsko-białoruskim w wojnie polsko-bolszewickiej. 15 lipca 1920 został awansowany do stopnia majora[2]. Od sierpnia 1920 był dowódcą batalionu w 11 pułku piechoty. Po zakończeniu działań wojennych kontynuował służbę wojskową. 13 czerwca 1922 został (10 lipca zatwierdzony) na stanowisku dowódcy batalionu 28 pułku Strzelców Kaniowskich[3]. W następnych latach pełnił służbę w 1 pułku piechoty Legionów w Wilnie. Od kwietnia 1923 do listopada 1926 pełnił obowiązki zastępcy dowódcy tego oddziału[4][5]. W 1923 otrzymał zezwolenie na zawarcie związku małżeńskiego z Teresą Teofilą Sokołowską z domu Buryan (1889-1980), którą poślubił 23 września 1923[6][7][8][9]. 3 listopada 1926 objął dowództwo 33 pułku piechoty w Łomży[10][11]. Na tym stanowisku 24 grudnia 1929 awansował do stopnia pułkownika. 31 marca 1930 został wyznaczony na stanowisko dowódcy 2 pułku strzelców podhalańskich w Sanoku[12][13].
Był szanowany i ceniony zarówno wśród żołnierzy, jak również mieszkańców Sanoka. Uprawiał sport. Miał żonę i syna[14][15].
19 października 1932 około godz. 11 utonął w Sanie pod Kuńkowcami, gdy w czasie wycieczki kajakowej przez podmuch wiatru przewrócił się kajak z żaglem; początkowo podróżujący z nim ppor. Aleksander Florkowski wyciągnął go z toni wodnej i usadowił na kajaku, lecz następnie pułkownik wskutek wyczerpania osunął się i utonął[16][14][15][17][18]. Ciało pułkownika zostało odnalezione 21 października 1932 w okolicach Jarosławia, po czym zostało przewiezione koleją do Sanoka[19][20]. 24 października 1932 został pochowany na sanockim cmentarzu[21][22]. W późniejszym czasie jego szczątki zostały przeniesione na warszawski Cmentarz Wojskowy na Powązkach (kwatera 5A-7-9)[23].
Jego syn Zdzisław Dłużniakiewicz (ur. 1928) podczas II wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej ps. „Jasiek”, zginął pod koniec powstania warszawskiego 27 września 1944[24][8].
Awanse
edytuj- podporucznik – 9 października 1914 (pierwsze nadanie stopni oficerskich przez Józefa Piłsudskiego w Jakubowicach)
- porucznik – 2 lipca 1915
- major – zatwierdzony 15 lipca 1920 ze starszeństwem z dniem 1 kwietnia 1920, zweryfikowany 3 maja 1922 ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 204. lokatą w korpusie oficerów piechoty
- podpułkownik – 1 grudnia 1924 ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 50. lokatą w korpusie oficerów piechoty
- pułkownik – 24 grudnia 1929 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 i 11. lokatą w korpusie oficerów piechoty
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 7071 (za poświęcenie i męstwo w walkach 1 pułku piechoty Legionów)
- Krzyż Niepodległości (13 kwietnia 1931)[25][26][27]
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie)
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[28]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaka „Za wierną służbę”[29]
- Odznaka Pamiątkowa „Pierwszej Kadrowej”[30]
- Państwowa Odznaka Sportowa[29]
Przypisy
edytuj- ↑ Polak (red.) 1993 ↓, s. 45.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 27 z 21.07.1920 r.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 22 z 22.07.1922 r.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 125, 401.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 121, 344.
- ↑ Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: Drukarnia Wydawnicza, 1939, s. 58.
- ↑ Nasza rodzina. „Polska Zbrojna”. Nr 259, s. 5, 22 września 1923.
- ↑ a b Teresa Dłużniakiewicz. ogrodywspomnien.pl. [dostęp 2021-07-25].
- ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 82 (poz. 193).
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 45 z 20.10.1926 r.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 49, 164.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 8 z 31.03.1930 r.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 18, 616.
- ↑ a b Tragiczna śmierć oficera. Pułk. Dłużniakiewicz utonął. „Express Wieczorny Ilustrowany”. Nr 293, s. 6, 20 października 1932.
- ↑ a b Płk Janusz Dłużniakiewicz znalazł śmierć w nurtach Sanu. „Głos Poranny”. Nr 290, s. 4, 20 października 1932.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 13 z 09.12.1932 r.
- ↑ Tragiczny wypadek na Sanie. „Sport Wodny”, s. 270, Nr 14 z 1932.
- ↑ Zmarli. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, s. 451, Nr 13 z 9 grudnia 1932. Ministerstwo Spraw Wojskowych.
- ↑ Odnalezienie zwłok płk. Dłużniakiewicza. „Głos Poranny”, s. 3, Nr 292 z 22 października 1932.
- ↑ Zwłoki śp. płk. Dłużniakiewicza odnalezione pod Jarosławiem. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”, s. 12, Nr 294 z 23 października 1932.
- ↑ Janusz Wacław Dłużniakiewicz. Nekrolog. „Kurier Warszawski”, s. 9, Nr 292 z 22 października 1932.
- ↑ Pogrzeb płk. Dłużniakiewicza. „Nowy Dziennik Łódzki”, s. 3, Nr 295 z 25 października 1932.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
- ↑ Zdzisław Dłużniakiewicz. ogrodywspomnien.pl. [dostęp 2021-07-25].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 87, poz. 137 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Odznaczenia Krzyżem i Medalem Niepodległości. „Słowo Polskie”, s. 8, Nr 104 z 17 kwietnia 1931.
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Nadanie Krzyża i Medalu Niepodległości. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, s. 360, Nr 8 z 11 listopada 1931. Ministerstwo Spraw Wojskowych.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
- ↑ a b Na podstawie fotografii w infoboksie.
- ↑ 6 sierpień: 1914–1934, Warszawa: Zarząd Główny Związku Legjonistów Polskich, 1934, s. 19.
Bibliografia
edytuj- Dzienniki Personalne Ministra Spraw Wojskowych.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Janusz Wacław Dłużniakiewicz. Nekrolog. „Kurier Warszawski”, s. 9, Nr 292 z 22 października 1932.
- Tragiczny zgon dowódcy 2 p. Strzelców Podhal.. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 242 z 19 października 1932.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.
- Eligiusz Tomkowiak: Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. T. II (1914–1921) Cz. 2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej, 1993, s. 45. ISBN 83-900510-0-1.
- Dłużniakiewicz Janusz Wacław „Sęp”. Żołnierze Niepodległości. [dostęp 2020-04-29].