Janina Szarek
Janina Szarek (ur. 24 czerwca 1950 w Rudzie Różanieckiej) – polska aktorka, reżyserka i pedagog; dyrektor Transform Schauspielschule.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Zawód | |
| Lata aktywności |
od 1972 roku |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujKariera teatralna
edytujUrodziła się w Rudzie Różanieckiej, w rodzinie żołnierzy Armii Krajowej[1]. Liceum Ogólnokształcące im. Bartosza Głowackiego w Tomaszowie Lubelskim ukończyła w 1964 roku. Jest absolwentką polonistyki i teatrologii na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz aktorstwa w Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. L. Solskiego w Krakowie (1968-1972), gdzie studiowała na roku z Anną Dymną, Krystyną Tkacz, Marzeną Trybałą i Ewą Dałkowską[1]. W 2012 roku otrzymała na Wydziale Aktorskim Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie stopień doktora nauk o sztukach pięknych[2].
Była aktorką krakowskiego Teatru STU, Wrocławskiego Teatru Współczesnego im. Edmunda Wiercińskiego (1972-1976), Teatru Dramatycznego im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu (1976), Bałtyckiego Teatru Dramatycznego im. Juliusza Słowackiego w Koszalinie (1976-1977), Teatru im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze (1977-1978), Teatru Polskiego we Wrocławiu (1978-1980). Występowała w spektaklach Krystiana Lupy, Jerzego Grzegorzewskiego, Aliny Obidniak, Henryka Tomaszewskiego, Kazimierza Brauna i Stanisława Brejdyganta[3].
Przed wprowadzeniem stanu wojennego przebywała w Berlinie Zachodnim, gdzie postanowiła pozostać po 13 grudnia 1981. W Niemczech występowała między innymi na deskach Volksbühne Berlin (m.in. w spektaklach w reżyserii Kaina Karawahna)[1], Saalbau Neukölln Berlin, Altonaer Theater w Hamburgu, Schauspielhaus Leipzig oraz Kleist-Theater Frankfurt an der Oder. W latach 1982–1989 prowadziła scenę Studio 44[4], a w 1990 była współzałożycielką berlińskiego Teatru Kreatur[5], z którym została laureatką Friedrich-Luft-Preis (1993) przyznawanej przez dziennik Berliner Morgenpost.
Kariera pedagogiczna
edytujW 1983 roku objęła kierownictwo Wydziału Aktorskiego w Szkole Pantomimy i Akrobatyki "Die Etage" w Berlinie[1]. Była profesorem wizytującym w Hochschule für Schauspielkunst „Ernst Busch“ Berlin, Hochschule für Film und Fernsehen „Konrad Wolf” Babelsberg oraz na specjalności teatrologicznej na Wolnym Uniwersytecie Berlina.
W 2002 roku wspólnie z profesorem Olavem Münzbergiem założyła w Berlinie szkołę aktorską Transform Schauspielschule, a następnie Teatr Studio am Salzufer, którego działalność zainicjowała reżyserią Białego małżeństwa Tadeusza Różewicza (premiera 28 lutego 2004)[6]. Szarek współpracuje m.in. z Akademie der Künste, Akademią Teatralną im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, Teatrem Współczesnym w Szczecinie oraz Teatrem Ludowym w Krakowie.
Nagrody i odznaczenia
edytuj- 1993 − Berlin − Friedrich-Luft-Preis przyznawana przez dziennik Berliner Morgenpost.
- 2014 − Warszawa − Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
- 2015 − Warszawa − Nagroda Sekcji Krytyków Teatralnych PO ITI za popularyzację polskiego teatru na świecie[7][8].
- 2017 − Wiedeń − Złota Sowa Polonii w dziedzinie twórczości teatralnej[9].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Janina Szarek i Teatr Studio am Salzufer – Tadeusz Różewicz Bühne w Berlinie | Porta Polonica [online], www.porta-polonica.de [dostęp 2018-09-16] (ang.).
- ↑ Dr Janina Szarek, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2018-01-30].
- ↑ Janina Szarek, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2016-06-07].
- ↑ Teatr w Polsce - polski wortal teatralny [online], www.e-teatr.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
- ↑ Super User, Prof. Janina Szarek [online], www.teatrstudio.de [dostęp 2016-06-07] [zarchiwizowane z adresu 2014-12-15].
- ↑ Encyklopedia, Sceny polsko-niemieckie [online], Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 2016-06-07].
- ↑ Dominkus i Szarek laureatkami Nagrody im. St. I. Witkiewicza [online], Onet Książki, 30 marca 2015 [dostęp 2016-06-07] (pol.).
- ↑ Warszawa. Nagrody Polskiego Ośrodka ITI [online], www.e-teatr.pl [dostęp 2016-06-07].
- ↑ Złote Sowy Polonii 2017. jupiter-online.at. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-12)]..
Linki zewnętrzne
edytuj- Janina Szarek w bazie filmpolski.pl
- Elżbieta Baniewicz: Pół życia w Berlinie. Rozmowa z Janiną Szarek, dyrektor artystyczną berlińskiego Theater Studio am Salzufer w Charlottenburgu. teatralny.pl, 22 czerwca 2016. [dostęp 2016-06-29].
- Janina Szarek w bazie IMDb (ang.)
- Janina Szarek w bazie Filmweb