Jan Tupikowski
Jan Tupikowski (ur. 6 kwietnia 1894[a] w Łukowie, zm. po 19 marca 1939) – kapitan administracji (piechoty) Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
 kapitan administracji
| |
| Data i miejsce urodzenia |
6 kwietnia 1894 |
|---|---|
| Data śmierci |
po 19 marca 1939 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
kierownik referatu |
| Główne wojny i bitwy | |
.jpg){kind=small}
| |
| Odznaczenia | |
     
| |
Życiorys
edytujUrodził się 6 kwietnia 1894 w Łukowie, w rodzinie Aleksandra i Ksaweryny z Milewskich[2]. Ukończył cztery klasy w szkole miejskiej[3]. W 1913 wyjechał do Moskwy, gdzie uczył się w szkole buchalteryjnej[3]. Po zakończeniu nauki został zatrudniony w jednej z moskiewskich firm handlowych, w charakterze pomocnika buchaltera[4].
20 września 1915 został powołany do armii rosyjskiej i wcielony do 6 syberyjskiego pułku piechoty. Po ośmiomiesięcznym szkoleniu rekruckim został wysłany do szkoły praporszczyków w Gori (ros. Горийская школа прапорщиков). Po ukończeniu szkoły został przeniesiony do 124 pułku piechoty w celu odbycia praktyki. Później w składzie pułku marszowego został wysłany na front rumuński i tam wcielony do 32 pułku strzelców. 20 marca 1918 wyjechał na urlop wypoczynkowy, z którego już nie wrócił ponieważ wstąpił do Oddziału Polskiego w Odessie. Po rozwiązaniu oddziału próbował bez skutku przedostać się do I Korpusu Polskiego w Rosji. Następnie wstąpił do 4 Dywizji Strzelców Polskich, z którą przybył do kraju[4].
Do Wojska Polskiego został przyjęty z byłej armii rosyjskiej[5] i przydzielony do 8 pułku piechoty Legionów[4]. Wyróżnił się 23 września 1920 dowodząc 10. kompanią w walkach o Brzostowicę[6]. 10 października 1920 dowódca III batalionu 8 pp Leg. porucznik Antoni Sikorski we wniosku na odznaczenie Orderem Virtuti Militari napisał:
dn. 23.9.1920 r. kiedy nieprzyjaciel w silnym natarciu chciał złamać naszą linię, pomimo że oba skrzydła były silnie zagięte do tyłu, ppor. Tupikowski ślicznym kontratakiem werżnął się w linię nieprzyjacielską i osiągnął szosę Brzostowicką. Odrzucony stamtąd, dwa razy jeszcze musiał zdobywać te same miejsca, które ostatecznie utrzymał. Cały czas szedł na czele swojej kompanii i świecił męstwem i odwagą[6].
Wniosek, w zastępstwie dowódcy pułku, podpisał kapitan Leon Winiarski, a poparł generał podporucznik Leon Berbecki, dowódca 3 Dywizji Legionów[7].
1 czerwca 1921, w stopniu porucznika, pełnił służbę w Centrum Wyszkolenia Wołkowysk, a jego oddziałem macierzystym był 8 pp Leg.[8] Po zakończeniu działań wojennych kontynuował zawodową służbę wojskową w 8 pp Leg. w Lublinie[9][10][11]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 1800. lokatą w korpusie oficerów piechoty[12], a 12 kwietnia 1927 prezydent RP nadał mu stopień kapitana z dniem 1 stycznia 1927 i 120. lokatą w korpusie oficerów piechoty[13]. W lipcu 1928 został przeniesiony do kadry oficerów piechoty z równoczesnym przeniesieniem służbowym do Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej[14]. W roku szkolnym 1928/29 był oficerem 6 kompanii podchorążych II rocznika, a w roku szkolnym 1929/30 komendantem klasy „C” 1. kompanii podchorążych[15]. W styczniu 1930 został przeniesiony do 84 pułku piechoty w Pińsku[16][17][18]. W marcu 1934 był dowódcą 2. kompanii 84 pp[19]. Ukończył kurs informacyjny przy Ekspozyturze Nr 5 Oddziału II Sztabu Głównego we Lwowie[20]. W listopadzie 1933 mjr dypl. Tadeusz Skinder proponował przenieść go z wojska do wywiadu Korpusu Ochrony Pogranicza[20]. Po 1935 został przeniesiony do korpusu oficerów administracji (grupa administracyjna) i przydzielony do Komendy Rejonu Uzupełnień Pińsk na stanowisko kierownika I referatu ewidencji, na którym pozostawał do 19 marca 1939[21].
Był żonaty[19].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 1101[2] – 17 maja 1921[22][23][24][25]
- Krzyż Walecznych[24][25]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[26]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[26]
- łotewski Medal Pamiątkowy 1918-1928 – 6 sierpnia 1929[27]
- Medal Zwycięstwa[28]
Uwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931, s. 259.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 2, 4.
- ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 4.
- ↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 96 z 13 sierpnia 1920, pkt 1 Wykaz oficerów, których karty kwalifikacyjne nie wpłynęły do Dep. I MSWojsk..
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 6.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 5, 7.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 46, 924.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 146, 437.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 140, 379.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 24, 222.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 102.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 kwietnia 1927, s. 122.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 24 lipca 1928, s. 220.
- ↑ Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 418, 421.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1930, s. 33.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 63, 612.
- ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 60.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ a b Ulatowski 2013 ↓, s. 179.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 301, 854.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 28 maja 1921, s. 990.
- ↑ Targowski 1928 ↓, s. 40.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 63.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 301.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 6 sierpnia 1929, s. 242.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 24.
Bibliografia
edytuj- Tupikowski Jan. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.69-6131 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-09-03].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rozkazy Dowództwa Okręgu Generalnego „Kielce”. [dostęp 2018-05-08].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwiec 1935. Warszawa: Departament Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1935.
- Mieczysław Targowski: Zarys historji wojennej 8-go pułku piechoty Legionów. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Wacław Lenkiewicz, Andrzej Sujkowski, Hugo Zieliński: Księga Pamiątkowa 1830 – 29 XI 1930. Szkice z dziejów piechoty polskiej. Ostrów-Komorowo: Szkoła Podchorążych Piechoty, 1930.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Łukasz Ulatowski: Polski wywiad wojskowy w 1939 roku. Struktura organizacyjna, składy osobowe, personel, budżet, mob. Warszawa: Łukasz Ulatowski, 2013. ISBN 978-83-938229-2-8.