Jan Gąsienica Ciaptak
Jan Gąsienica Ciaptak (ur. 17 grudnia 1922 w Zakopanem, zm. 29 października 2009 tamże) – narciarz, olimpijczyk z Sankt Moritz, Oslo i Cortiny d’Ampezzo, trener. Przez długi czas znajdował się w pierwszej piętnastce narciarzy alpejskich świata, słynął ze świetnej techniki[1]. W zawodach alpejskich często startował bez treningu[1]. Słynne były przed laty pojedynki na nartach Ciaptaka z narciarzem Karlem Schranzem i Walterem Schusterem[2]. Absolwent zasadniczej szkoły zawodowej. Zasłużony Mistrz Sportu[3] i Honorowy Obywatel Miasta Zakopanego, w którym mieszkał. Rodzice – Maciej i Anna z domu Karpiel. Miał żonę, Helenę Gąsienicę Roj i syna Macieja (ur. 1954, mistrz Polski i akademicki mistrz świata w narciarstwie alpejskim[3]).
| Data i miejsce urodzenia |
17 grudnia 1922 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
29 października 2009 |
| Klub |
SN PTT Zakopane (1937–1949) |
Przebieg kariery
edytujKarierę sportową rozpoczął przed II wojną światową. Jego pierwszym klubem było SN PTT Zakopane. Pierwsze narty otrzymał od ojca[1]. W 1939 w międzynarodowych zawodach w Suchym Żlebie na Kalatówkach zajął 4. miejsce w slalomie specjalnym (udział w nim brali także Austriacy i Niemcy) i zwyciężył w zawodach junior slalom.
Był trzykrotnym uczestnikiem igrzysk olimpijskich. W 1948 na olimpiadzie w Sankt Moritz wystartował w konkursie skoków, zajmując 36. miejsce (skoczył 53 m i 61 m) z notą 180,8 pkt. oraz w konkurencjach alpejskich: zjeździe (37. miejsce z czasem 3:21.3), slalomie specjalnym (nie ukończył konkurencji) oraz w kombinacji alpejskiej (31. miejsce i 31.12 pkt.)[4]. Reprezentanci Polski startowali na starym sprzęcie, a trasy, na których rywalizowali, oceniali jako trudne[5]. Trasa zjazdu liczyła 3300 m długości i miała 890 m różnicy wysokości. Ciaptak nigdy nie hamował, nawet przed bramkami nie wytracał szybkości, stąd miał liczne kontuzje[3].
Na kolejnych igrzyskach, które odbyły się w Oslo w 1952, wystartował tylko w slalomie specjalnym, jednak konkurencji nie ukończył (ominął bramkę w drugim przejeździe[3]).
Dwa lata później wziął udział w mistrzostwach świata w narciarstwie alpejskim w Åre, gdzie zajął 8. miejsce w trójkombinacji alpejskiej, 18. w slalomie oraz 23. w slalomie gigancie[2].
W igrzyskach w Cortinie d’Ampezzo wystartował tylko w slalomie, zajmując w nim 16. miejsce[2].
Karierę sportową zakończył w 1966 roku. Miał wówczas 44 lata. Równocześnie rozpoczął pracę na stanowisku trenera. W 1970 rozstał się ze sportem i podjął pracę taksówkarza w Zakopanem. Zmarł 29 października 2009 roku[6].
Osiągnięcia
edytuj
1948  Sankt Moritz
|
– | 37. miejsce (w zjeździe), 36. miejsce (w skokach), 31. miejsce (w kombinacji alpejskiej), nie ukończył slalomu |
1952  Oslo
|
– | dyskwalifikacja w slalomie |
1956  Cortina d’Ampezzo
|
– | 16. miejsce (w slalomie) |
Starty J. Gąsienicy Ciaptaka w skokach na igrzyskach olimpijskich – szczegółowo
edytuj| Miejsce | Dzień | Rok | Miejscowość | Skocznia | Konkurs | Skok 1 | Skok 2 | Nota | Strata | Zwycięzca |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 36. | 7 lutego | 1948 | Sankt Moritz
|
Olympiaschanze | indywid. | 53,0 m | 61,0 m | 180,8 pkt | 47,3 pkt | Petter Hugsted |
Starty J. Gąsienicy Ciaptaka w narciarstwie alpejskim na igrzyskach olimpijskich – szczegółowo
edytuj| Miejsce | Dzień | Rok | Miejscowość | Dyscyplina/konkurencja | Wynik | Strata | Zwycięzca |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 37. | 2 lutego | 1948 | Sankt Moritz
|
zjazd | 3:21,3 | 3:26,3 | Henri Oreiller |
| NU | 5 lutego | 1948 | Sankt Moritz
|
slalom | - | - | Edy Reinalter |
| 31. | 2-4 lutego | 1948 | Sankt Moritz
|
kombinacja | 31,12 | 27,85 | Henri Oreiller |
| DQ | 19 lutego | 1952 | Oslo
|
slalom | - | - | Othmar Schneider |
| 16. | 31 stycznia | 1956 | Cortina d’Ampezzo
|
slalom | 3:40,0 | 0:25,3 | Toni Sailer |
1954  Åre
|
– | 8. miejsce (w kombinacji), 18. miejsce (w zjeździe), 23. miejsce (w slalomie gigancie) |
Sukcesy krajowe
edytuj- mistrz Polski w zjeździe (1948, 1949, 1952, 1954, 1955)
- mistrz Polski w slalomie (1949, 1951, 1952, 1954, 1955, 1958, 1959, 1963)
- mistrz Polski w slalomie gigancie (1953, 1954, 1955, 1956, 1957, 1959,1960)
- mistrz Polski w kombinacji alpejskiej (1948, 1949, 1951, 1954, 1955, 1956, 1959)
- mistrz Polski w sztafecie 4 × 10 km (1958)
- wicemistrz Polski w zjeździe (1947, 1953, 1956)
- wicemistrz Polski w slalomie specjalnym (1953)
- wicemistrz Polski w slalomie gigancie (1952)
- wicemistrz Polski w kombinacji alpejskiej (1947, 1958).
- dziewięciokrotne zwycięstwo w Memoriale Bronisława Czecha i Heleny Marusarzówny (1949-1960).
Mistrzostwa Polski w skokach
edytuj| Miejsce | Dzień | Rok | Miejscowość | Skocznia | Punkt K | Konkurs | Skok 1 | Skok 2 | Nota | Strata | Zwycięzca | Źródło |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 4.[a] | 3 lutego | 1946 |  Zakopane
|
Wielka Krokiew | K-55 | ind. | 50,5 m | 53,5 m | 197,9 pkt | 27,1 pkt | Stanisław Marusarz | [7] |
| 5. | 22 lutego | 1948 | Karpacz
|
Orlinek | K-? | ind. | 45,5 m | 46,0 m | 196,5 pkt | 14,2 pkt | Stanisław Marusarz | [8] |
| 7. | 7 lutego | 1949 | Szczyrk
|
Skalite | K-? | ind. | 63,0 m | 63,0 m | 194,5 pkt | 26,5 pkt | Stanisław Marusarz | [8] |
Uwagi
edytuj- ↑ Siódmy w rywalizacji międzynarodowej
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Szatkowski 2006 ↓, s. 2.
- ↑ a b c Szatkowski 2006 ↓, s. 4.
- ↑ a b c d Gąsienica Ciaptak Jan. olimpijski.pl. [dostęp 2016-06-06].
- ↑ Jan Gąsienica Ciaptak. sports-reference.com. [dostęp 2011-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-21)]. (pol.).
- ↑ Szatkowski 2006 ↓, s. 3.
- ↑ Zmarł Jan Gąsienica Ciaptak. Trzy razy brał udział w Igrzyskach. tygodnikpodhalanski.pl. [dostęp 2011-12-25]. (pol.).
- ↑ Andrzej Więcek: Mistrzostwa Polski w Narciarstwie klasycznym i alpejskim 1920-2013. Zamość: 2014, s. 25.
- ↑ a b Andrzej Więcek: Mistrzostwa Polski w Narciarstwie klasycznym i alpejskim 1920-2013. Zamość: 2014, s. 26-27.
Bibliografia
edytuj- Polski Komitet Olimpijski: Jan Gąsienica Ciaptak – sylwetka w portalu www.olimpijski.pl. www.olimpijski.pl. [dostęp 2014-12-21]. (pol.).
- Wojciech Szatkowski: GĄSIENICA-CIAPTAK Jan: Skoczek i alpejczyk z Krzeptówek. Skijumping.pl, 2006. [dostęp 2011-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).
- Jan Gąsienica Ciaptak Biography and Olympic Resultat [online], Sports-Reference.com [dostęp 2011-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2011-09-21] (ang.).
- Legendy polskiego sportu, cz. 1 Białe szaleństwo, Aniela Tajner, fundacja „Gloria Victoribus”, 1991, str. 34–35
- Bogdan Tuszyński, Leksykon olimpijczyków polskich 1924–2006, Henryk Kurzyński, Warszawa: Fundacja Dobrej Książki, [2007?], s. 594, ISBN 978-83-86320-10-3, OCLC 749704893.