Wikipedia

James Caan

amerykański aktor

James Edmund Caan (ur. 26 marca 1940[1] w Nowym Jorku, zm. 6 lipca 2022 w Los Angeles[2]) – amerykański aktor, reżyser i kaskader.

James Caan
Ilustracja
James Caan (1976)
Imię i nazwisko

James Edmund Caan

Data i miejsce urodzenia

26 marca 1940
Nowy Jork

Data i miejsce śmierci

6 lipca 2022
Los Angeles

Zawód

aktor

Współmałżonek

Dee Jay Mattis
(1960–1966; rozwód)
Sheila Marie Ryan
(1976–1977; rozwód)
Ingrid Hajek
(1990–1995; rozwód)
Linda Stokes
(1995–2017; rozwód)

Lata aktywności

1961–2022

Multimedia w Wikimedia Commons

Wielokrotnie nominowany do najważniejszych nagród filmowych – Oscara (1973)[3], dwukrotnie do Emmy (1972, 2004)[4] i czterokrotnie do Złotego Globu (1966, 1973, 1975, 1976)[4]. Laureat Nagrody Saturn w kategorii najlepszy aktor za rolę Jonathana E Misery’ego w filmie Rollerball (1975)[4].

W 1978 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 6648 Hollywood Boulevard[5][6].

Życiorys

edytuj

Wczesne lata

edytuj

Urodził się w nowojorskim Bronksie[7] w Nowym Jorku jako jedno z trojga dzieci Sophie (z domu Falkenstein) i sprzedawcy mięsa Arthura Caana[8], żydowskich imigrantów z Niemiec[9]. Dorastał wraz z bratem Ronaldem „Ronnie” i siostrą Barbarą (zm. 1981 na białaczkę) w Sunnyside, nowojorskiej dzielnicy Queens. Po ukończeniu szkoły średniej Rhodes Prep w Nowym Jorku, studiował początkowo prawo i historię na Hofstra University[10]. Próbował kariery piłkarskiej na Uniwersytecie Stanowym Michigan, pracował sezonowo jako ratownik na plażach w Kalifornii[11]. W 1960 rozpoczął naukę aktorstwa od nowojorskiej Neighborhood Playhouse School of the Theatre[12], gdzie jego mentorem był Sanford Meisner[13].

Kariera

edytuj

Debiutował na Off-Broadwayu w spektaklu I Roam[14], a następnie zagrał na Broadwayu w przedstawieniach: Blood, Sweat and Stanley Poole Williama Goldmana[15] i Mandingo[16], ale zrezygnował po zaledwie czterech występach artystycznych z powodu trudności z gwiazdą – Franchotem Tone[17]. Pierwszym sukcesem był występ w sztuce Korowód (La Ronde, 1961) Arthura Schnitzlera w niewielkim teatrzyku Off-Broadway[18]. Szybko zwrócono na niego uwagę w telewizji, zagrał epizody w paru serialach, m.in. ABC Nagie Miasteczko (Naked City, 1961) z Bruce’em Dernem, CBS Route 66 (1961) z George’em Maharisem i Martinem Sheenem, ABC Alcoa Premiere (1962), ABC Nietykalni (The Untouchables, 1962) z Lee Marvinem oraz NBC Doktor Kildare (Dr. Kildare, 1963) z Richardem Chamberlainem. Na dużym ekranie debiutował u boku Jacka Lemmona i Shirley MacLaine w komedii romantycznej Słodka Irma (Irma la Douce, 1963) jako żołnierz w radiu, choć nazwisko nie pojawiło się jeszcze w czołówce. Zagrał potem sadystycznego chuligana w thrillerze Kobieta w klatce (Lady in a Cage, 1964) z Olivią de Havilland. To określiło na jakiś czas typ oferowanych mu ról. Dopiero Howard Hawks, u którego zagrał drugoplanową postać Mikee’a w dramacie sensacyjnym Czerwona linia 7000 (Red Line 7000, 1965) dostrzegł możliwości młodego aktora i uczynił go sympatycznym żółtodziobem Alanem Bourdillionem Traherne „Mississippi” w westernie Howarda Hawksa El Dorado (1966) u boku Johna Wayne’a i Roberta Mitchuma.

Odtąd jego kariera toczyła się już gładko, w filmach wojennych i awanturniczych, dopóki nie zaskoczył wszystkich całkowicie odmienną rolą infantylnego, opóźnionego w rozwoju umysłowym piłkarza Jimmy’ego Kilgannona, którym zaczyna się opiekować samotna, uciekająca od swego środowiska Natalie Ravenna (Shirley Knight) w dramacie Francisa Forda Coppoli Ludzie deszczu (The Rain People, 1969), a rozpaczliwie smutny romans tych dwojga outsiderów kończy się tragicznie. Rola Briana Piccolo, zawodnika drużyny futbolu amerykańskiego w telewizyjnym biograficznym dramacie sportowym ABC Pieśń Briana (Brian’s Song, 1971)[19] przyniosła mu nominację do nagrody Emmy[20]. Wkrótce Francis Ford Coppola umożliwił mu stworzenie wspaniałej nominowanej do nagrody Oscara i Złotego Globu kreacji Santino Sonny’ego Corleone, gwałtownego, sprężonego wewnętrznie w ostrym kontraście z chłodnym intelektualizmem Ala Pacino w gangsterskiej sadze Ojciec chrzestny (The Godfather, 1972) i sequelu Ojciec chrzestny II (The Godfather Part II, 1974).

Partnerował Barbrze Streisand w biograficznym musicalu Zabawna dziewczyna (Funny Lady, 1975). Kreacja czempiona okrutnej gry pasjonującej społeczeństwa niedalekiej przyszłości w sportowym filmie fantastycznonaukowym Normana Jewisona Rollerball (1975) i postać agenta CIA w dramacie kryminalnym Sama Peckinpaha Elita zabójców (The Killer Elite, 1975), uczyniły go specjalistą od ról ludzi uciekających od przemocy, o nieokiełznanym temperamencie[21]. W roku 1980 spróbował reżyserii w widowiskowym dramacie Hide in Plain Sight, gdzie jako Thomas Hacklin pewnego dnia odkrywa, że jego żona odeszła i zabrała ze sobą dzieci. Za rolę uwięzionego przez swoją psychopatyczną wielbicielkę pisarza Paula Sheldona w ekranizacji powieści Stephena Kinga Misery (1990) otrzymał nominację do nagrody Saturna.

Powrócił na szklany ekran jako Terry „The Cannon” Gannon, Sr. w serialu ABC Znowu w grze (Back in the Game, 2013–14), a w roku 2015 był w obsadzie trzech filmów: Odrzutki (The Throwaways), dramacie telewizyjnym The Wrong Boyfriend i Minkow[22].

Życie prywatne

edytuj

Był czterokrotnie rozwiedziony; z tancerką DeeJay Mathis (1960–1966), z którą ma córkę Tarę, Sheilą Ryan (1976–1977), z którą ma syna Scotta „Scotty’ego” Andrew (ur. 23 sierpnia 1976 w Los Angeles) i Ingrid Hajek (od 9 września 1990 do 1995), z którą ma syna Alexandra Jamesa (ur. 10 kwietnia 1991). W dniu 7 października 1995 roku ożenił się po raz czwarty z Lindą Stokes. Mieli dwóch synów – Jamesa Arthura (ur. 6 listopada 1995) i Jacoba Nicholasa (ur. 24 września 1998). Jednak 20 listopada 2009 doszło do rozwodu[23]. Spotykał się z Heidi Fleiss.

W ostatnich latach zmagał się z chorobą wieńcową. Zmarł 6 lipca 2022 na zawał serca[24].

Filmografia

edytuj
 
James Caan, Karyn Kupcinet i Roy Thinnes w odcinku „Death Valley Days” (1963)
 
Al Pacino i James Caan (lata 70.)
 
William Goldman i Caan (1976)
 
James Caan (2013)

Nagrody

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ James Caan – Sztárlexikon. Starity.hu. [dostęp 2016-12-03]. (węg.).
  2. ↑ Clyde Haberman: James Caan, Actor Who Won Fame in ‘The Godfather,’ Dies at 82. „The New York Times”, 2022-07-07. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
  3. ↑ James Caan Awards. AllMovie. [dostęp 2016-12-03]. (ang.).
  4. ↑ a b c James Caan Awards. FamousFix.com. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
  5. ↑ Paul Lieberman, Sean Mitchell: Hollywood Star Walk: James Caan. „Los Angeles Times”, 2004-05-16. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
  6. ↑ James Caan. Walk of Fame. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
  7. ↑ James Caan. AlloCiné. [dostęp 2016-12-03]. (fr.).
  8. ↑ James Caan Biography (1940?-). Film Reference. [dostęp 2016-12-03]. (ang.).
  9. ↑ James Caan What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2019-12-03]. (ang.).
  10. ↑ James Caan – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2016-12-03]. (rum.).
  11. ↑ James Caan Biography. TV.com. [dostęp 2020-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-15)]. (ang.).
  12. ↑ James Caan – Životopis / Info. FDb.cz. [dostęp 2016-12-03]. (cz.).
  13. ↑ James Caan. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-12-03]. (ang.).
  14. ↑ James Caan Profile. Metacritic. [dostęp 2016-12-03]. (ang.).
  15. ↑ Haber, Joyce, James Caan: Hollywood’s Jock of All Trades, „Los Angeles Times”, 27-05-1973.
  16. ↑ James Caan. MYmovies. [dostęp 2016-12-03]. (wł.).
  17. ↑ Biography: James Caan Lifetime. Lifetime TV. [dostęp 2016-12-03]. (ang.).
  18. ↑ James Caan. ČSFD.cz. [dostęp 2016-12-03]. (cz.).
  19. ↑ James Caan. Turner Classic Movies. [dostęp 2019-12-03]. (ang.).
  20. ↑ James Caan Actor, Director. „TV Guide”. [dostęp 2016-12-03]. (ang.).
  21. ↑ Jason Ankeny: James Caan Biography. AllMovie. [dostęp 2016-12-03]. (ang.).
  22. ↑ Lauren Beale (2015-03-30): James Caan sells Beverly Hills home to Doug Ellin. „Los Angeles Times”. [dostęp 2016-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-06)]. (ang.).
  23. ↑ James Caan reportedly strapped for cash amid messy divorce. Fox News Channel. [dostęp 2016-12-03]. (ang.).
  24. ↑ https://gwiazdy.wp.pl/znamy-juz-przyczyne-smierci-jamesa-caana-byl-legenda-hollywoodu-6793962580405088a

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=James_Caan&oldid=73868244”