Wikipedia

Robert Mitchum

amerykański aktor

Robert Charles Durman Mitchum (ur. 6 sierpnia 1917 w Bridgeport, zm. 1 lipca 1997 w Santa Barbara) − amerykański aktor, producent filmowy, autor, poeta, kompozytor i piosenkarz.

Robert Mitchum
Ilustracja
Robert Mitchum (1955)
Imię i nazwisko

Robert Charles Durman Mitchum

Data i miejsce urodzenia

6 sierpnia 1917
Bridgeport

Data i miejsce śmierci

1 lipca 1997
Santa Barbara

Zawód

aktor, producent filmowy, autor, poeta, kompozytor, piosenkarz

Współmałżonek

Dorothy Spence
(1940–1997; jego śmierć)

Lata aktywności

1942–1995

Faksymile
Multimedia w Wikimedia Commons
Robert Mitchum i Jane Russell w filmie Jego typ kobiety (1951)

Mitchum znalazł się na 23. pozycji na liście American Film Institute wśród 50 największych legend filmowych (50 Greatest Film Star Legends)[1]. W 1946 został nominowany do Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego za występ w filmie Żołnierze (Story of G.I. Joe, 1945)[2].

25 stycznia 1984 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 6240 Hollywood Boulevard[3][4].

Życiorys

edytuj

Wczesne lata

edytuj

Urodził się w Bridgeport[5] w stanie Connecticut w rodzinie metodystów[6]. Jego ojciec, pracownik kolei James Thomas Mitchum, miał pochodzenie angielskie i walijskie[7], a matka, Ann „Harry” Henrietta (z domu Gunderson), była norweską emigrantką, urodzoną w Christianie[7]. Wychowywał się ze starszą siostrą Annette Marie „Julie” (ur. 1914, zm. 2003)[6]. W 1919, gdy Mitchum miał niespełna dwa lata, jego ojciec zginął w wypadku kolejowym w Charleston w Karolinie Południowej[8]. Jego matka otrzymała rządową emeryturę i musiała sama utrzymywać rodzinę, a wkrótce urodziła syna, Johna Newmana (ur. 1919, zm. 2001)[6]; wyszła ponownie za mąż za porucznika Hugh „Majora” Cunninghama Morrisa, byłego oficera Royal Naval Reserve, z którym miała córkę Carol Morris (ur. 1927)[6]. Rodzina zamieszkała na rodzinnej farmie w Delaware. Mitchum jako dziecko był znany jako dowcipniś, często zaangażowany w bójki na pięści i psoty. W 1929 matka wysłała go do jego dziadków w Felton; chłopiec został natychmiast wyrzucony z gimnazjum za bójkę z dyrektorem. Jako nastolatek spędzał czasu włócząc się po okolicy, a w 1930 w wieku 13 lat przeprowadził się do Nowego Jorku i zamieszkał ze swoją starszą siostrą w dzielnicy Hell’s Kitchen na Manhattanie. Kiedy znowu wyrzucono go z liceum Haaren High School, zrezygnował z edukacji. Podróżował po kraju wagonami towarowymi, palił marihuanę i imał się różnych prac, był zarówno kopaczem rowów pod Civilian Conservation Corps, jak i tragarzem, pomywaczem, bramkarzem w nocnym lokalu i bokserem. W 1933 w Savannah w stanie Georgia został aresztowany za włóczęgostwo[9].

Kariera

edytuj

W 1936 przeniósł się do Long Beach w Kalifornii, gdzie podjął prację jako ghostwriter. Wkrótce jego starsza siostra przekonała go, by wstąpił z nią do miejscowego teatru amatorskiego The Players Guild of Long Beach, gdzie Mitchum pracował jako pomocnik sceniczny i okazjonalnie był statystą w przedstawieniach. Pisał też teksty piosenek i monologów do występów siostry w klubach nocnych. Po raz pierwszy trafił przed kamery jako model w filmie krótkometrażowym The Magic of Make-up (1942)[10]. Na kinowym ekranie debiutował w roli Quentina „Konia” Gilforda w komediodramacie familijnym Clarence'a Browna Komedia ludzka (The Human Comedy, 1943)[11][12]. Następnie został obsadzany zazwyczaj w rolach złych charakterów w niskobudżetowych westernach. Po zagraniu roli Boba Graya w historycznym dramacie wojennym Mervyna LeRoya 30 sekund nad Tokio (1944), podpisał siedmioletni kontrakt z RKO Pictures[8]. Wielkim sukcesem okazała się kreacja porucznika Billa Walkera w biograficznym dramacie wojennym Williama A. Wellmana Żołnierze (Story of G.I. Joe, 1945), która przyniosła mu (jedyną w karierze) nominację do Oscara za rolę drugoplanową i był nominowany do Nagrody Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych. Za rolę kaprala Allisona w przygodowym dramacie wojennym Johna Hustona Bóg jeden wie, panie Allison (1957) zdobył nominację do nagrody BAFTA dla najlepszego aktora zagranicznego.

Zagrał w ponad 130 produkcjach kinowych i telewizyjnych, w tym przygodowych, westernach, dramatach i melodramatach[13]. Zyskał rozgłos, grając role w kilku klasycznych filmach noir, a jego gra aktorska jest powszechnie uważana za prekursora antybohaterów rozpowszechnionych w filmie w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych.

Jego najbardziej znane filmy to Człowiek z przeszłością (1947), Rzeka bez powrotu (1954), Noc myśliwego (1955), El Dorado (1966) i Córka Ryana (1970). W epickim dwuczęściowym miniserialu ABC Wichry wojny (1983) i sequelu Wojna i pamięć (1988) zagrał postać kapitana marynarki wojennej Stanów Zjednoczonych Victora „Mopsa” Henry’ego[14].

Życie prywatne

edytuj

15 marca 1940 zawarł związek małżeński z Dorothy Clements Spence[15], z którą miał dwóch synów − Jamesa Robina (ur. 8 maja 1941)[16] i Christophera „Chrisa” (ur. 16 października 1943)[17] oraz córkę Petrine „Trinę” Day (ur. 3 marca 1954)[18].

We wrześniu 1948 został zatrzymany za posiadanie marihuany; trafił na tydzień do więzienia stanowego, a później odbył karę 43 dni w obozie pracy w Kalifornii[8]. W 1983 naraził się serią rasistowskich i seksistowskich wypowiedzi; miesiąc później, w obawie przed nagonką, złożył oficjalne wyjaśnienie i przeprosił wszystkich urażonych[8].

Mitchum był nałogowym palaczem tytoniu, chorował na nowotwór płuc i rozedmę. Zmarł 1 lipca 1997[19].

Filmografia

edytuj

Filmy

edytuj

Seriale

edytuj

Dyskografia

edytuj

Albumy

edytuj
  • 1957: Calypso Is Like So... (wyd. Scamp)[20]
  • 1967: That Man Robert Mitchum ... Sings (wyd. Bear Family Records)[20]

Nagrody

edytuj
Rok Nagroda Kategoria Film
1960 National Board of Review Najlepszy aktor[21] Dom od wzgórza (1960)
Przybysze o zmierzchu (1960)
1991 National Board of Review Nagroda za całokształt pracy artystycznej –
1992 Złoty Glob Nagroda im. Cecila B. DeMille’a[22] –
1993 Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Sebastián Nagroda za całokształt pracy artystycznej –

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Greatest Film Star Legends. filmsite.org. [dostęp 2020-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-10)]. (ang.).
  2. ↑ The 18th Academy Awards 1946. oscars.org. [dostęp 2023-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-14)]. (ang.).
  3. ↑ Robert Mitchum. Hollywood Walk of Fame. [dostęp 2020-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-20)]. (ang.).
  4. ↑ Hollywood Star Walk: Robert Mitchum. „Los Angeles Times”, 1997-07-02. [dostęp 2023-08-12]. (ang.).
  5. ↑ Robert Mitchum. Rotten Tomatoes. [dostęp 2023-08-12]. (ang.).
  6. ↑ a b c d Gary Morris Worth: Genealogy: Robert Charles Durman Mitchum (1917−1997). Geni, 2022-04-28. [dostęp 2023-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-20)]. (ang.).
  7. ↑ a b Lil Vacha: Robert Mitchum Ethnicity of Celebs. EthniCelebs.com, 2012-04-12. [dostęp 2023-08-12]. (ang.).
  8. ↑ a b c d Sonia Miniewicz: Mitchum pił na umór, dziennikarce wybił zęby. „Mogę być Polakiem, obojętne”. Onet.pl, 2023-08-06. [dostęp 2023-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-12)]. (pol.).
  9. ↑ Crime History: Robert Mitchum released from prison farm. Washington Examiner, 2009-02-14. [dostęp 2023-08-12]. (ang.).
  10. ↑ Geoff Mayer, Brian McDonnell: Encyclopedia of Film Noir. Greenwood Press, 2007. ISBN 978-0313333064.
  11. ↑ The Human Comedy (1943) w bazie IMDb (ang.)
  12. ↑ Robert Mitchum - Actors and Actresses. Film Reference. [dostęp 2023-08-12]. (ang.).
  13. ↑ Encyklopedia WIEM: Robert Mitchum. Onet.pl. [dostęp 2020-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-07)]. (pol.).
  14. ↑ Sandra Brennan: Robert Mitchum Biography. AllMovie. [dostęp 2020-08-02]. (ang.).
  15. ↑ Dorothy Mitchum, Widow of Actor Robert Mitchum, Dies at 94. „Variety”, 2014-04-16. [dostęp 2020-08-02]. (ang.).
  16. ↑ James Mitchum w bazie IMDb (ang.)
  17. ↑ Christopher Mitchum w bazie IMDb (ang.)
  18. ↑ Trina Mitchum w bazie IMDb (ang.)
  19. ↑ Robert Mitchum, 79, Dies; Actor With Rugged Dignity. „The New York Times”, 1997-07-02. [dostęp 2023-08-12]. (ang.).
  20. ↑ a b Robert Mitchum Discography. AllMusic. [dostęp 2020-08-02]. (ang.).
  21. ↑ Robert Mitchum Awards. AllMovie. [dostęp 2023-08-12]. (ang.).
  22. ↑ Robert Mitchum, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2020-08-02] (ang.).

Bibliografia

edytuj
  • Portret na życzenie: Robert Mitchum. „Film”. nr 27/1989 (2087), s. 22, 1989-07-02. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X. 
  • Powieki z ołowiu: Robert Mitchum. „Film”. nr 35/1991 (2198), s. 18, 1991-09-01. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X. 

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Robert_Mitchum&oldid=73180593”