Jacek Stwora
Jacek Stwora, właściwie Jacenty Ziemowit Stwora[1] (ur. 24 marca 1918 w Krakowie, zm. 21 kwietnia 1994 tamże) – polski prozaik, reportażysta, autor audycji radiowych, weteran II wojny światowej.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka | |
| Odznaczenia | |
 
| |
| Nagrody | |
| |
 rotmistrz
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1939–1940 i 1943–1947 |
| Siły zbrojne |
|
| Jednostki |
24 pułk ułanów im. Stanisława Żółkiewskiego, |
| Stanowiska |
dowódca plutonu czołgów |
| Główne wojny i bitwy | |
Życiorys
edytujW 1936 zdał maturę w III Państwowym Gimnazjum im. Jana III Sobieskiego w Krakowie, następnie podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jako pisarz debiutował w 1935 roku na łamach prasy codziennej, należał do Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej. Jako recytator występował min. w Jamie Michalika oraz w Domu Katolickim[1].
Zmobilizowany do służby w 24 pułku ułanów, walczył w kampanii wrześniowej. Po klęsce Polski przedarł się przez Słowację, Węgry i Jugosławię do Francji, w której obronie wziął udział. Po rozformowaniu 10 Brygady Kawalerii Pancernej przedostał się do wolnej strefy, w latach 1941–1943 przebywał na terenie Hiszpanii, gdzie był więziony min. w obozie koncentracyjnym w Miranda de Ebro. Po ucieczce z obozu przedostał się na brytyjski Gibraltar skąd dopłynął do Szkocji, w której zaciągnął się do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Przeszedł cały szlak bojowy odtworzonego 24 pułku ułanów jako dowódca plutonu czołgów. W czasie wojny publikował wspomnienia, opowiadania i wiersze w pismach „Wrócimy” i „Salamandrze. Miesięczniku 1 Dywizji Pancernej”[1].
Po zdemobilizowaniu w 1947 zdecydował się na powrót do Polski, do rodzinnego Krakowa gdzie w latach 1947–1952 pracował jako redaktor w Polskim Radiu, w 1948 zapisał się do Polskiej Partii Robotniczej. W 1952 roku został zwolniony radia i wyrzucony z partii z przyczyn politycznych, pracował jako robotnik na terenie Nowej Huty. W 1956 przyjęty z powrotem do Polskiego Radia, przywrócono mu także prawa członkowskie w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Zajmował się pisaniem słuchowisk i reportaży, publikował również w min. Życiu Literackim i Polityce. W latach 80 XX w. wielokrotnie brał udział w spotkaniach byłych żołnierzy 24 pułku ułanów w Kraśniku, podpisał także „Oświadczenie pisarzy krakowskich” solidaryzujących się ze strajkującymi[1].
Zmarł w 1994, pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie[2].
Życie prywatne
edytujJacek Stwora był synem Stefanii z Godulów i Stanisława. W 1950 poślubił Alicję Kamińską (1922-1985), aktorkę teatrów w Warszawie, Łodzi, Sosnowcu i Krakowie, z którą miał syna Wojciecha (ur. 1951) i córkę Magdalenę (ur. 1954)[1].
Awanse
edytuj- plutonowy podchorąży – 1939
- porucznik[1]
- rotmistrz – 1947
Nagrody
edytuj- 1959 – nagroda miasta Krakowa
- 1972 – nagroda prasy włoskiej w kategorii „Dokument” na Prix Italia w Turynie za reportaż Pasja, czyli misterium Męki Pańskiej w Kalwarii Zebrzydowskiej widziane
- 1977 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za całokształt twórczości.
Odznaczenia
edytuj- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 1967
- Krzyż Walecznych – 1940
i inne.
Twórczość literacka
edytuj- Zbój i żołnierz, czyli cnota ocalona (napisane wspólnie z Leszkiem Herdegenem)
- Dzielnica szwarckopów
- Co jest za tym murem?
- Szukam panny Emilci
- Kataryniarz i złoty tron
- Nadspodziewany początek bankietu
- Rajski plac
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Jacek Ziemowit Stwora [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2020-08-23] (pol.).
- ↑ Karolina Grodziska Zaduszne ścieżki-przewodnik po Cmentarzu Rakowickim wyd.Kraków 2003 s. 118.
Bibliografia
edytuj- Lesław M. Bartelski: Polscy pisarze współcześni, 1939-1991: Leksykon. Wyd. Nauk. PWN. ISBN 83-01-11593-9.
- ipsb.nina.gov.pl