Jędrzej Piaskowski
Jędrzej Piaskowski (ur. w 1988 w Warszawie) – polski reżyser teatralny, uznawany za jednego z czołowych polskich, współczesnych twórców teatralnych młodego pokolenia[1].
Ukończył LXXV Liceum Ogólnokształcące im. Jana III Sobieskiego w Warszawie w klasie eksperymentalnej o profilu muzycznym[3]. Jest absolwentem Wydziału Reżyserii Dramatu Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. W latach 2007–2011 studiował także Muzykologię w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, a później także Malarstwo w ASP w Katowicach[4][5]. Był asystentem reżysera przy spektaklach Michała Borczucha (Apokalipsa, Nowy Teatr w Warszawie, 2014) i Mai Kleczewskiej (Dybuk, Teatr Żydowski w Warszawie, 2015). Debiutował w 2015 roku spektaklem Versus na podstawie dramatu Rodriga Garcii, zrealizowanym w Teatrze Nowym im. Tadeusza Łomnickiego w Poznaniu[6], za który otrzymał Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznaną jako Grand Prix V Forum Młodej Reżyserii w Krakowie[7].
Jako reżyser, Piaskowski pracuje w czołowych polskich teatrach, a spektakle w jego reżyserii wielokrotnie brały udział i były wyróżniane na licznych krajowych festiwalach, konkursach i przeglądach teatralnych, m.in. na Festiwalu Boska Komedia w Krakowie[8], Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Reżyserskiej Interpretacje w Katowicach[9], w Konkursie na Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Polskiej Klasyka żywa[10], Nowe Epifanie[11], oraz w Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej[12].
Od 2017 roku Jędrzej Piaskowski tworzy tandem twórczy z dramaturgiem Hubertem Sulimą. Rozgłos duetowi przyniosły oryginalne i nowatorskie inscenizacje kanonu literatury polskiej[13][14]. Od 2022 roku głównym obszarem zainteresowania Piaskowskiego i Sulimy stał się ponownie autorski teatr postdramatyczny realizowany na podstawie literatury niedramatycznej - prozy i scenariuszy autorskich - w nieoczywisty sposób dotykający ważkich i aktualnych w Polsce problemów społecznych i tożsamościowych.
Piaskowski w swoich wypowiedziach podkreśla swoje zainteresowanie problematyką skomplikowanej polskiej historii i tożsamości narodowej, oraz przede wszystkim kwestią budowania nowoczesnej wspólnoty społecznej za pomocą teatru[15][16]. Jędrzej Piaskowski wraz z Hubertem Sulimą jako tandem twórczy, za realizację spektakli Jezus (Nowy Teatr w Warszawie, 2019), Nad Niemnem. Obrazy z czasów pozytywizmu (Teatr im. Juliusza Osterwy w Lublinie, 2020), Komedia. Wujaszek Wania (Teatr Zagłębia w Sosnowcu, 2021) byli w latach 2020 i 2021 dwukrotnie nominowani do Paszportu Polityki w kategorii Teatr[17][18].
Reżyserię Piaskowskiego cechuje częste stosowanie absurdalnego, niejednokrotnie czarnego humoru, używanie estetyki kampu, zderzanie rozwiązań komicznych z głęboko dramatycznymi, oraz wykorzystywanie w spektaklach muzyki klasycznej[19][20][21].
W 2020 roku Jędrzej Piaskowski dokonał formalnej apostazji z Kościoła katolickiego[22][23].
Jest wnukiem płk. Edwarda Krawczyka (1931-87), polskiego historyka wojskowości, pułkownika LWP, wykładowcy akademickiego, attaché wojskowego w Chinach w latach 1974-76[24].
Wybrane realizacje teatralne
edytuj- I love Chopin; Hubert Sulima i Jędrzej Piaskowski, Wrocławski Teatr Pantomimy im. H. Tomaszewskiego (2024)[25]
- Persona. Ciało Bożeny; Hubert Sulima, Teatr Zagłębia w Sosnowcu (2024)[26]
- Ptaki ciernistych krzewów. Rzecz o miłości w kościele, Hubert Sulima, inspirowany powieścią Colleen McCullough i miniserialem o tym samym tytule; Teatr Polski im. H. Konieczki w Bydgoszczy (2023)[27][28]
- Komedianci. Rzecz o bojkocie, inspirowany książką o tym samym tytule; produkcja: Festiwal Niewinni Czarodzieje - Muzeum Powstania Warszawskiego w Warszawie /produkcja/ / Teatr im. S. Żeromskiego w Kielcach (2022)[29][30]
- Frankenstein, Mary Shelley; Teatr im. S. Żeromskiego w Kielcach (2022)[31]
- Marzenia polskie / Les rêves polonais, na podstawie komedii Sąsiedzi Michała Bałuckiego; Narodowy Stary Teatr im. H. Modrzejewskiej w Krakowie (2022)[32]
- Dama Kameliowa 1948, Alexandre Dumas (syn); Teatr im. Juliusza Osterwy w Lublinie (2021)
- Komedia. Wujaszek Wania, Anton Czechow; Teatr Zagłębia w Sosnowcu, 2021
- Nad Niemnem. Obrazy z czasów pozytywizmu, Eliza Orzeszkowa; Teatr im. Juliusza Osterwy w Lublinie (2020)
- Historia Naturalna, Hubert Sulima; Teatr im. Hansa Christiana Andersena w Lublinie (2019)
- Jezus, Hubert Sulima; Nowy Teatr w Warszawie (2019)
- Dawid Jedzie do Izraela; koprodukcja TR Warszawa i Muzeum Polin (2018)
- Trzy siostry, A. Czechow; Teatr im. Juliusza Osterwy w Lublinie (2018)
- Puppenhaus. Kuracja, Magda Fertacz; TR Warszawa (2018)
- Wiera Gran, Weronika Murek; Teatr Żydowski im. Ester i Racheli Kamińskich w Warszawie (2017)[33]
- Raj. Tutorial, na podstawie powieści Middlesex Jeffreya Eugenidesa; Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu (2017)
- Lear, na podstawie Króla Leara Williama Shakespeare’a; Teatr Nowy im. Tadeusza Łomnickiego w Poznaniu (2016)
- Versus, Godrigo Garcia; Teatr Nowy im. Tadeusza Łomnickiego w Poznaniu (2015)
Wybrane nagrody i wyróżnienia
edytuj- Złota Maska województwa śląskiego za reżyserię spektaklu Komedia. Wujaszek Wania (2022)[34]
- Nagroda indywidualna za najlepszą reżyserię, oraz Grand Prix dla zespołu i twórców spektaklu Nad Niemnem. Obrazy z czasów pozytywizmu, na 45. Konkursie na Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Polskiej Klasyka żywa (2021)[35]
- Nagroda Główna Jury 55. Festiwalu Kontrapunkt w Szczecinie dla twórców spektaklu Jezus z Nowego Teatru w Warszawie (2021)[36][37]
- Złoty Prolog 2021 im. Zygmunta Hübnera; wyróżnienie od Fundacji Teatru Myśli Obywatelskiej im. Zygmunta Hübnera przyznawane „twórcy na początku drogi, który w nowatorski, sobie właściwy sposób, realizuje hübnerowskie idee teatru” (2021)[38]
- Dwukrotna nominacja do Paszportu Polityki w kategorii Teatr (2020 i 2021)[39][17]
- Grand Prix 13. edycji Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych R@port w Gdyni dla twórców spektaklu Puppenhaus. Kuracja z TR Warszawa (2018)[40][1]
- Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego; jako Grand Prix na V Forum Młodej Reżyserii w Krakowie, za spektakl Versus z Teatru Nowego w Poznaniu (2015)[7]
Przypisy
edytuj- ↑ Podsumowanie roku 2017 / Obyczaje / dwutygodnik.com [online], www.dwutygodnik.com [dostęp 2021-09-20] (pol.).
- ↑ Jędrzej Piaskowski | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 2021-09-20] (pol.).
- ↑ Strony z Klasą / Strony internetowe dla szkół i przedszkoli / stronyzklasa.pl, ABSOLWENCI [online], sobieski.edu.pl [dostęp 2021-09-20] (pol.).
- ↑ Jędrzej Piaskowski [online], Festiwal Nowe Epifanie [dostęp 2024-10-27] (pol.).
- ↑ Konrad Pruszyński , Nie boimy się traum. Jędrzej Piaskowski w rozmowie z Katarzyną Odrowską [online], gazeta.teatr.legnica.pl, 28 października 2024 [dostęp 2024-10-28] (pol.).
- ↑ VERSUS [online], Teatr Nowy w Poznaniu [dostęp 2021-09-20] (pol.).
- ↑ a b Kraków. Laureaci 5. Forum Młodej Reżyserii | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce – polski wortal teatralny [dostęp 2021-09-20] (pol.).
- ↑ Encyklopedia, Lublin. „Trzy siostry” na Boskiej Komedii [online], Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 2021-09-20] (pol.).
- ↑ Spektakl konkursowy „Jezus” i rozmowa z reżyserem [online], Festiwal Interpretacje [dostęp 2021-09-20] (pol.).
- ↑ Klasyka Żywa [online], klasykazywa.pl [dostęp 2021-09-20] .
- ↑ [ZAKOŃCZONE] Ptaki ciernistych krzewów. Rzecz o miłości w kościele [online], Festiwal Nowe Epifanie [dostęp 2024-10-27] (pol.).
- ↑ Jędrzej Piaskowski Archives [online], Ogólnopolski Konkurs na wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej [dostęp 2021-09-20] (pol.).
- ↑ W. Majcherek: WST zawsze miały ambicję pokazywać nowe zjawiska w życiu teatralnym [online], dzieje.pl [dostęp 2021-09-20] (pol.).
- ↑ Kulturalny przewodnik „Newsweeka”. Najlepsze płyty, książki, filmy, wystawy w tym tygodniu [online], Newsweek.pl [dostęp 2021-09-20] (pol.).
- ↑ Spektakl dla narodu | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce – polski wortal teatralny [dostęp 2021-09-20] (pol.).
- ↑ „Nad Niemnem. Obrazy z czasów pozytywizmu”, reż. Jędrzej Piaskowski [online], Culture.pl [dostęp 2021-09-20] (pol.).
- ↑ a b TEATR, Nominacja w kategorii Teatr: Jędrzej Piaskowski i Hubert Sulima [online], www.polityka.pl, 2021 [dostęp 2022-01-24] (pol.).
- ↑ Instytut Teatralny , Kraj. Nominacje do Paszportów Polityki 2020 | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce - polski wortal teatralny [dostęp 2022-01-24] (pol.).
- ↑ Ocalić historię. Czyli o budowaniu mitów narodowych, tolerancji i wolności [online], www.dziennikteatralny.pl [dostęp 2024-10-27] .
- ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2024-10-27] .
- ↑ Paweł Stangret , Pracujemy metodą spełniania marzeń [online], Miesięcznik Teatr, 18 kwietnia 2024 [dostęp 2024-10-27] (pol.).
- ↑ Jędrzej Piaskowski [online], Festiwal Nowe Epifanie [dostęp 2024-10-27] (pol.).
- ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2024-10-27] .
- ↑ Konrad Pruszyński , Nie boimy się traum. Jędrzej Piaskowski w rozmowie z Katarzyną Odrowską [online], gazeta.teatr.legnica.pl, 28 października 2024 [dostęp 2024-10-28] (pol.).
- ↑ Instytut Teatralny , I love Chopin - Wrocławski Teatr Pantomimy im. Henryka Tomaszewskiego | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce - polski wortal teatralny [dostęp 2024-10-27] (pol.).
- ↑ Instytut Teatralny , Persona. Ciało Bożeny - Teatr Zagłębia | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce - polski wortal teatralny [dostęp 2024-10-27] (pol.).
- ↑ Instytut Teatralny , Ptaki ciernistych krzewów. Rzecz o miłości w kościele - Teatr Polski im. Hieronima Konieczki | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce - polski wortal teatralny [dostęp 2023-05-24] (pol.).
- ↑ Teatr Polski Bydgoszcz - Ptaki ciernistych krzewów. Rzecz o miłości w kościele [online], www.teatrpolski.pl [dostęp 2023-05-24] .
- ↑ Instytut Teatralny , Komedianci. Rzecz o bojkocie - Muzeum Powstania Warszawskiego | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce - polski wortal teatralny [dostęp 2023-01-15] (pol.).
- ↑ Komedianci. Rzecz o bojkocie [online], teatrzeromskiego.pl [dostęp 2023-05-24] (pol.).
- ↑ Instytut Teatralny , Frankenstein - Teatr im. Stefana Żeromskiego | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce - polski wortal teatralny [dostęp 2023-01-15] (pol.).
- ↑ Instytut Teatralny , Marzenia polskie / Les rêves polonais - Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce - polski wortal teatralny [dostęp 2022-06-06] (pol.).
- ↑ CO TU SIĘ DZIEJE? – o Wierze Gran pisze Paweł Soszyński w Dwutygodniku [online], Teatr Żydowski [dostęp 2021-09-20] (pol.).
- ↑ Złote Maski przyznane - Serwis Województwa Śląskiego [online], www.slaskie.pl [dostęp 2022-04-14] .
- ↑ 45. Opolskie Konfrontacje Teatralne / „Klasyka Żywa”: „Nad Niemnem” zwycięża — Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego [online], www.instytut-teatralny.pl [dostęp 2021-09-27] (pol.).
- ↑ Znamy zwycięzców Kontrapunktu! Wygrani – Jezus i wielkie usta [online], 24kurier.pl [dostęp 2021-09-20] .
- ↑ Kontrapunkt | Werdykt [online] [dostęp 2021-09-20] (pol.).
- ↑ Nagroda „CZŁOWIEK TEATRU 2021” i Wyróżnienie „ZŁOTY PROLOG 202I” im. Zygmunta Hübnera dla ROBERTA TALARCZYKA i JĘDRZEJA PIASKOWSKIEGO [online], fundacjahubnera.org.pl [dostęp 2021-09-20] .
- ↑ TEATR, Nominacja w kategorii Teatr: Jędrzej Piaskowski i Hubert Sulima [online], www.polityka.pl, 2020 [dostęp 2021-09-20] (pol.).
- ↑ Spektakl „Puppenhaus. Kuracja” laureatem Festiwalu Sztuk Współczesnych R@Port w Gdyni [online], kultura.gazetaprawna.pl, 20 maja 2018 [dostęp 2021-09-20] (pol.).