Józefa Bogusz-Dzierżkowa
Józefa Bogusz-Dzierżkowa (ur. 5 września 1923 w Szymanowicach, zm. 30 stycznia 2021 w Skierniewicach)[1] – polska rolniczka, działaczka ruchu ludowego, organizatorka teatrów amatorskich, publicystka, pamiętnikarka. Mieszkała i działała na terenie gminy Zduny.
| Data i miejsce urodzenia |
5 września 1923 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
30 stycznia 2021 |
| Zawód, zajęcie |
rolniczka, działaczka społeczno-kulturalna |
| Partia |
Edukacja
edytujUkończyła szkołę powszechną w Zdunach[2] oraz kurs dla dziewcząt w szkole rolniczej w Zduńskiej Dąbrowie[3]. W latach 1937–1939 uczęszczała do Gimnazjum Żeńskiego im. Juliana Ursyna Niemcewicza w Łowiczu[4]. W tym okresie rozpoczęła działalność w Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici”[5]. Po wybuchu drugiej wojny światowej kontynuowała naukę na tajnych kompletach w Łowiczu[6]. Dzięki pomocy Zofii Niedziałkowskiej zdała maturę w Warszawie[7]. Następnie uczęszczała na konspiracyjny kurs pedagogiczny w Zdunach. W okresie powojennym odbyła kurs na Uniwersytecie Ludowym w Brusie pod kierunkiem Zofii Solarzowej[8].
Działalność społeczna
edytujByła wychowawczynią Uniwersytetu Ludowego w Boczkach[9]. W 1951 pracowała w Szkole Podstawowej w Zdunach[10].
Od 1957 była związana ze Zjednoczonym Stronnictwem Ludowym. W latach 1958–1961 uczestniczyła w pracach II kadencji Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi, ramienia ZSL z powiatu łowickiego[11].
Działała w Powiatowej Radzie Kół Gospodyń Wiejskich w Łowiczu[12].
Należała do Komisji Kobiet działającej przy Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Łowiczu[13].
Twórczość
edytujJest autorką dwóch książek pamiętnikarskich:
- Smak ziemi – smak życia (Wydawnictwo Astra, 2001, ISBN 83-85674-95-0)
- Szerokie pola – ludzkie drogi (Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 2011, ISBN 978-83-205-5487-8, ISBN 978-83-62171-30-9)
oraz licznych publikacji prasowych, głównie w czasopismach „Gospodyni wiejska”, „Zielony Sztandar”, „Dziennik Ludowy” oraz „Tygodnik Kulturalny”[14].
Była zaangażowana w organizację ludowego ruchu teatralnego. Pisała sztuki teatralne, np. Ochotnik (1945)[15] i Tak było (1946)[16]. Adaptowała na użytek teatru chłopskiego także inne utwory, np. Chatę za wsią Józefa Ignacego Kraszewskiego[17], w której sama wystąpiła w roli Azy[18].
Przypisy
edytuj- ↑ Bogusz-Dzierżkowa Józefa, [w:] Literacka Mapa Województwa Łódzkiego [dostęp 2022-08-30].
- ↑ J. Bogusz-Dzierżkowa, Smak ziemi - smak życia, Łódź: Wydawnictwo Astra, 2001, s. 34-46
- ↑ J. Dzierżkowa z domu Boguszówna, Wpływ szkoły na okolicę (w:) Dąbrowa Zduńska żyła pracą i pieśnią, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1965, s. 214-241
- ↑ J. Bogusz-Dzierżkowa, Smak ziemi - smak życia, Łódź: Wydawnictwo Astra, 2001, s. 57-65
- ↑ J. Bogusz-Dzierżkowa, Czym zajmowaliśmy się w Wiciach?, „Nowy Łowiczanin” (14), 1993.
- ↑ Józefa Bogusz-Dzierżkowa, Uczyłam się na tajnych kompletach, „Nowy Łowiczanin” (22), 1993.
- ↑ J. Bogusz-Dzierżkowa, Smak ziemi - smak życia, Łódź: Wydawnictwo Astra, 2001, s. 97-99
- ↑ J. Bogusz-Dzierżkowa, Smak ziemi - smak życia, Łódź: Wydawnictwo Astra, 2001, s. 166-175
- ↑ J. Bogusz-Dzierżkowa, Smak ziemi - smak życia, Łódź: Wydawnictwo Astra, 2001, s. 175-179
- ↑ J. Bogusz-Dzierżkowa, Smak ziemi - smak życia, Łódź: Wydawnictwo Astra, 2001, s. 207-212
- ↑ J. Bogusz-Dzierżkowa, Z pamiętnika radnej, "Wieś Współczesna", 1961, nr 1
- ↑ J. Bogusz-Dzierżkowa, Smak ziemi - smak życia, Łódź: Wydawnictwo Astra, 2001, s. 323
- ↑ J. Bogusz-Dzierżkowa, Szerokie pola - ludzkie drogi, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 2011, s. 109-113
- ↑ Pełen wykaz publikacji Józefy Bogusz-Dzierżkowej stanowi załącznik do książki: J. Bogusz-Dzierżkowa, Smak ziemi - smak życia, Łódź 2001, s. [373]-379.
- ↑ J. Bogusz-Dzierżkowa, Smak ziemi - smak życia, Łódź: Wydawnictwo Astra, 2001, s. 127
- ↑ J. Bogusz-Dzierżkowa, Smak ziemi - smak życia, Łódź: Wydawnictwo Astra, 2001, s. 155
- ↑ J. Bogusz-Dzierżkowa, Smak ziemi - smak życia, Łódź: Wydawnictwo Astra, 2001, s. 129
- ↑ J. Bogusz-Dzierżkowa, Smak ziemi - smak życia, Łódź: Wydawnictwo Astra, 2001, s. 153