Józef Wojciechowski (pilot)
Józef Joachim Wojciechowski (ur. 19 marca 1898 we Lwowie, zm. 30 czerwca 1943 w Chartumie) – kapitan pilot obserwator Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
| |
 kapitan obserwator pilot
| |
| Data i miejsce urodzenia |
19 marca 1898 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
30 czerwca 1943 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
6 eskadra wywiadowcza |
| Stanowiska |
dowódca eskadry |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
     
| |
.png){kind=small}
.svg){kind=small}
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie Władysława i Anny z d. Kuśnierz[1]. W styczniu 1916 został powołany do armii austriackiej, w której służył do października 1918[2]. Wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego, gdzie 4 lutego 1920 roku otrzymał przydział do 6. eskadry wywiadowczej[3]. W jej składzie walczył podczas wojny polsko-bolszewickiej[2][4]. 9 sierpnia 1920 roku, w załodze z chor. pil. Józefem Cagaskiem, wykonał długotrwały lot wywiadowczy na trasie Brody – Leszniów – Beresteczko – Strzemilcze – Zawidcze – Łopatyn – Stanisławczyk – Kulików – Stojanów – Witków – Chołojów – Dmytrów – Radziechów – Iwanie Puste – Toporów. Na podstawie ich obserwacji wzmożonego ruchu taborów 1. Armii Konnej oraz rozlokowania biwaków oddziałów Armii Czerwonej w okolicznych lasach polskie dowództwo przewidziało zbliżającą się kolejną ofensywę Siemiona Budionnego[5]. Należał do grona lotników, którzy wyróżnili się w zwalczaniu oddziałów 1. Armii Konnej podczas walk w dniach 16–18 sierpnia. W czasie najcięższych walk wykonywał po kilka lotów dziennie podczas których atakował z niskiej wysokości nieprzyjacielską konnicę bombami i ogniem karabinu maszynowego[4]. Został przeniesiony do 5. eskadry wywiadowczej i w grudniu 1920 roku objął jej dowództwo[6]. Tę funkcję sprawował do lutego 1921 roku[4]. 28 lutego tego roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu porucznika w wojskach lotniczych w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej[7].
.jpg)
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w Wojsku Polskim. W sierpniu 1921 roku 5 eskadra wywiadowcza weszła w skład 2. pułku lotniczego w Krakowie, a Józef Wojciechowski objął jej dowództwo[8]. 4 sierpnia 1923 roku wystartował w dorocznym Locie Okrężnym na trasie Warszawa – Lwów[9]. W sierpniu 1925 roku wziął udział, pod dowództwem gen. Włodzimierza Zagórskiego, w drugim grupowym przelocie nad Alpami na dwudziestu sześciu nowo zakupionych samolotach Potez XV i Breguet XIX. Polscy piloci pokonali trasę z Paryża przez Włochy, Austrię i Czechosłowację do Polski[10]. Następnie objął dowództwo eskadry szkolnej 2. pułku lotniczego[11]. Od stycznia 1929 roku pełnił funkcję komendanta parku 2. pułku lotniczego[4]. W 1930 roku objął dowództwo 61. eskadry liniowej[2]. Pod jego dowództwem eskadra uczestniczyła w eksperymentalnych lotach nocnych[12]. 2 listopada 1932 roku objął stanowisko dowódcy 63. eskadry towarzyszącej[2]. W tym czasie nadzorował zmianę sprzętu eskadry z samolotów PZL Ł.2 na Lublin R.XIIIC[13]. W lutym 1933 roku powrócił na stanowisko dowódcy 61. eskadry liniowej[14].
Po kampanii wrześniowej przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie wstąpił do Polskich Sił Powietrznych. Otrzymał numer służbowy P-1456 i został przydzielony do brytyjskiej 1. Jednostki Dostarczającej Samoloty (ang. 1. Aircraft Delivery Unit) w Chartumie. 30 czerwca 1943 roku zginął w Chartumie podczas lotu samolotem Lockheed Hudson nr FK 618 pilotowanym przez st. sierż. Waleriana Wiktora Misiąga. Został pochowany na miejscowym cmentarzu (kwatera 6-D-5)[15].
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 260[1]
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie)[18]
- Medal Lotniczy[19]
- Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami
- Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[20][21][19]
- Polowa Odznaka Obserwatora nr 32 (11 listopada 1928)[22]
Przypisy
edytuj- ↑ a b Kolekcja VM ↓, s. 1.
- ↑ a b c d Kolekcja VM ↓, s. 4.
- ↑ 2. Pułk Lotniczy 1929 ↓, s. 19.
- ↑ a b c d Zieliński i Wójcik 2005 ↓, s. 214.
- ↑ Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 170.
- ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 220.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 12 marca 1921 roku, s. 399.
- ↑ Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 291.
- ↑ Lot Polski 1923 ↓, s. 7.
- ↑ 2. Pułk Lotniczy 1929 ↓, s. 29.
- ↑ 2. Pułk Lotniczy 1929 ↓, s. 15.
- ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 349.
- ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 367.
- ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 351.
- ↑ Krzystek 2012 ↓, s. 616.
- ↑ Wojciechowski Józef Joachim. listakrzystka.pl. [dostęp 2020-03-12]. (pol.).
- ↑ Niestrawski t. I 2017 ↓, s. 246,252,262.
- ↑ Kolekcja VM ↓, s. 3.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 230.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 416.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 437 „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918–1920”.
Bibliografia
edytuj- Józef Wojciechowski. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.18-1197 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-11].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
- Lot okrężny 1923. „Lot Polski”. Nr 2/1923. 2, lipiec 1923. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. OCLC 611895679.
- 2. Pułk Lotniczy Kraków 1919–1929. Kraków: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1929. OCLC 832574371.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4. OCLC 69601095.
- Józef Zieliński, Waldemar Wójcik: Lotnicy Kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari: 1919–1920. T. 1: Wojna polsko-bolszewicka 1919–1920. Warszawa: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2005. ISBN 83-7441-243-7. OCLC 749442378.
- Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940–1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
- Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). T. I: Początki, organizacja, personel i sprzęt. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
- Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). T. II: Walka i demobilizacja. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.