Józef Szewczyk (generał)

Józef Szewczyk (ur. 19 marca 1931 w Nowym Targu, zm. 10 maja 2022 w Warszawie) – generał brygady Wojska Polskiego, Naczelny Prokurator Wojskowy (1975-1984) i równocześnie zastępca Prokuratora Generalnego PRL (1975-1987)

Józef Szewczyk

Generał brygady
Data i miejsce urodzenia	19 marca 1931 Nowy Targ
Data i miejsce śmierci	10 maja 2022 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1949–1992
Siły zbrojne	Siły Zbrojne Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
Stanowiska	Naczelny Prokurator Wojskowy
Odznaczenia

Grób Józefa Szewczyka na cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Życiorys

Do 1936 mieszkał z rodziną w Zakopanem, potem w Rabce. Podczas II wojny światowej w wieku 13 lat schywatyny podczas łapanki i wywieziony na roboty przymusowe do Niemiec. Po wojnie uczył się w szkole średniej, w której założył koło Organizacji Młodzieżowej Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego. Był członkiem PPS, a od grudnia 1948 PZPR. W 1949 wstąpił ochotniczo do ludowego Wojska Polskiego i rozpoczął naukę w Oficerskiej Szkoły Politycznej w Łodzi. Po ukończeniu szkoły 12 października 1950 został promowany na stopień podporucznika w korpusie oficerów politycznych. Po promocji został wyznaczony na stanowisko zastępcy dowódcy kompanii ds. politycznych w samodzielnym batalionie saperów Marynarki Wojennej w Helu.

W latach 1951–1953 był instruktorem młodzieżowym, a potem sekretarzem organizacji partyjnej PZPR w Dywizjonie Ścigaczy i Kutrów Torpedowych w Gdyni-Oksywiu, od 1952 w stopniu porucznika marynarki. Od 1953 studiował na Fakultecie Prawniczym Akademii Wojskowo-Politycznej im. F. Dzierżyńskiego w Warszawie. Od 1955 kapitan marynarki. Po ukończeniu studiów pełnił służbę w wojskowych organach ścigania, początkowo jako podprokurator w Prokuraturze Marynarki Wojennej w Gdyni. W 1958 ukończył studia magisterskie na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. W Marynarce Wojennej służył do 1967, ostatnio na stanowisku wiceprokuratora Marynarki Wojennej. Od 1967 szef Wojskowej Prokuratury Garnizonowej w Olsztynie. Od marca 1972 był szefem Oddziału Prokuratorskiej Kontroli Przestrzegania Prawa w Naczelnej Prokuraturze Wojskowej w Warszawie, a w 1974 przez kilka miesięcy pełnił obowiązki szefa Prokuratury Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu. Ukończył także studia podyplomowe w Akademii Sztabu Generalnego WP.

Od kwietnia 1975 do kwietnia 1984 był Naczelnym Prokuratorem Wojskowym i równocześnie (1975-1987) zastępcą Prokuratora Generalnego PRL. W 1977 ukończył studia podyplomowe w Moskwie. 5 października 1978 Rada Państwa PRL awansowała go na stopień generała brygady. Nominację wręczył mu w Belwederze 11 października 1978 przewodniczący Rady Państwa prof. Henryk Jabłoński. W maju 1984 urlopowany ze służby wojskowej na czas dalszego pełnienia funkcji zastępcy Prokuratora Generalnego PRL (do listopada 1987). W tym okresie kierował pionem cywilistycznym i kontrolno-profilaktycznym prokuratury powszechnej. Występował wówczas przed Sądem Najwyższym i Naczelnym Sądem Administracyjnym. W maju 1988 wyznaczony został na stanowisko głównego specjalisty w Kierownictwie Sztabu Generalnego WP. W grudniu 1991 pożegnany przez szefa Sztabu Generalnego WP gen. dyw. Zdzisława Stelmaszuka i przeniesiony w stan spoczynku z dniem 10 stycznia 1992 z powodu osiągnięcia ustawowej granicy wieku.

W latach 1987–1994 przez dwie kadencje pełnił społeczną funkcję przewodniczącego Rady Naczelnej, a następnie prezesa Zarządu Głównego Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego.

Awanse

W trakcie wieloletniej służby w ludowym Wojsku Polskim otrzymywał awanse na kolejne stopnie wojskowe:

• podporucznik – 1950
• porucznik marynarki – 1952
• kapitan marynarki – 1955
• komandor podporucznik – 1960
• podpułkownik – 1968
• pułkownik – 1974
• generał brygady – 1978

Ordery i odznaczenia

Odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim oraz Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Złotym Medalem Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny, Złotym Medalem Za zasługi dla obronności kraju i wieloma medalami resortowymi i zagranicznymi.

Życie prywatne

Syn Karola, robotnika budowlanego, żołnierza września 1939, do 1945 przebywającego w niewoli niemieckiej oraz Marii z domu Pomykacz. Mieszkał w Warszawie. Żonaty, żona Irena, jedna córka.

Bibliografia

• M. Jędrzejko, M. Paszkowski, M. Krogulski. „Generałowie i admirałowie III Rzeczypospolitej (1989-2002)” Wydawnictwo von Borowiecky. Warszawa 2002, s. 292 (ISBN 83-87689-46-7)
• Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. IV: S-Z, Toruń 2010, s. 45-47.