Józef Bogusław Słuszka
Józef Bogusław Słuszka herbu Ostoja (ur. 1652, zm. 8 października 1701) – hetman polny litewski w latach 1685–1701, kasztelan wileński w latach 1685–1701, kasztelan trocki w 1685 roku, marszałek nadworny litewski w 1683 roku, chorąży wielki litewski w 1676 roku, łowczy wielki litewski w 1673 roku[2], starosta rzeczycki w latach 1672–1688[3], starosta lanckoroński w 1694 roku[4], starosta piński, pieniawski, jezierski[1], starosta latowicki w 1698 roku[5], ekonom kobryński od 1685 roku[6].
| |
 Ostoja | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data urodzenia |
1652 |
| Data i miejsce śmierci |
8 października 1701 |
| Ojciec | |
| Matka |
Anna Potocka |
| Żona | |
Poseł powiatu oszmiańskiego na sejm nadzwyczajny 1672 roku. Przystąpił do senatorsko-żołnierskiej konfederacji kobryńskiej 1672 roku[7]. Poseł na zjazd warszawski sejm pacyfikacyjny 1673 roku[8]. Elektor Jana III Sobieskiego z powiatu rzeczyckiego w 1674 roku[9]. Poseł na sejm koronacyjny 1676 roku z Mińska[10]. Poseł na sejm grodzieński 1678–1679 roku[11].
Był zagorzałym zwolennikiem króla Jana III Sobieskiego, czołowym regalistą litewskim, bardziej związanym z Polską, gdzie posiadał największe swe posiadłości, niż z Litwą. Marszałek sejmiku województwa brzeskolitewskiego w 1696 roku[12]. Po zerwanym sejmie konwokacyjnym 1696 roku przystąpił 28 września 1696 roku do konfederacji generalnej[13]. Był elektorem Augusta II Mocnego z województwa wileńskiego w 1697 roku[14], podpisał jego pacta conventa[15]. Zażarcie zwalczał frakcję Sapiehów, jednakże po śmierci króla Jana, zniechęcony malwersacjami finansowymi i wykorzystywaniem walki z Sapiehami do własnych korzyści przez przywódców opozycji antysapieżyńskiej z Michałem Serwacym Wiśniowieckim i Ludwikiem Pociejem na czele, odsunął się od walki frakcyjnej i nie poparł ich w wojnie domowej 1700 roku, jak to zrobił jego młodszy brat Dominik Michał Słuszka, wojewoda połocki[16]. Został wtedy pozbawiony buławy polnej[17].
Dodatkowe obciążenia nakładane przez niego na chłopów w starostwie lanckorońskim doprowadziły do sporu przed królem, a w konsekwencji buntu i śmierci wójta Jakuba Śmietany[18].
Podczas licznych walk z Tatarami i Turkami wykazał się jako dobry kawalerzysta i odważny żołnierz, większych talentów dowódczych jednak nie posiadał. Brał udział we wszystkich kampaniach z lat 1673–1698. Chcąc upamiętnić swoją żonę, ulokował w 1697 r. nowe miasto leżące na gruntach wsi Błotków. Miasto to nazwał Terespolem[19].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Herbarz Kaspra Niesieckiego, s. 415.
- ↑ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego, T. I, Województwo Wileńskie XIV-XVIII wiek, pod red. A. Rachuby, Warszawa 2004, s. 727.
- ↑ Urzędnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV-XVIII wieku spisy opracowali Henryk Lulewicz i Andrzej Rachuba, Kórnik 1994, s. 241.
- ↑ W tym roku uzyskał wraz z Teresą Gosiewską dożywocie na starostwie lanckorońskim po śmierci Magdaleny czartoryskiej, Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 75.
- ↑ Janusz Nowak, Latowicz – starostwo niegrodowe w czasach Denhoffów (1708-1731), w: Wschodni Rocznik Humanistyczny, t. II, 1995, s. 127.
- ↑ Stanisław Zawadzki, Gospodarowanie ekonomiami królewskimi w Wielkim Księstwie Litewskim w świetle kontraktów dzierżawnych z II poł. XVII w., Warszawa 2021, s. 157.
- ↑ Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego. t II: Okresy panowań królów elekcyjnych XVI – XVII wiek, opracował Henryk Lulewicz, Wartszawa 2009, s. 390–393.
- ↑ Leszek Andrzej Wierzbicki, Posłowie Wielkiego Księstwa Litewskiego na zjazd warszawski i sejm pacyfikacyjny 1673 roku, w: Teka Kom. Hist. OL PAN, 2004, 1, s. 103.
- ↑ Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 163.
- ↑ Diariusz sejmu koronacyjnego Jana III Sobieskiego w 1676, opracował Jarosław Stolicki, Kraków 2019, s. 116.
- ↑ Krystyn Matwijowski, Sejm grodzieński 1678-1679, Wrocław 1985, s. 143.
- ↑ Ewa Gąsior, Sejm konwokacyjny po śmierci Jana III Sobieskiego, Warszawa 2017, s. 88.
- ↑ Konfederacya Generalna Ordinvm Regni & Magni Dvcatus Lithvaniæ Po niedoszłey Konwokacyey głowney Warszawskiey umowiona Roku Pańskiego 1696. dnia 29 Miesiąca Sierpnia, [1696], [b.n.s.]
- ↑ Suffragia województw i ziem koronnych i W. X. Litewskiego zgodnie na [...] Augusta II obranego króla polskiego [...] dnia 27 VI i przy poparciu wolnej elekcjej jego [...], s. 80.
- ↑ Actum in Curia Regia Varsaviensi, 1697 feriâ secundâ post festum Sanctae Margarethae Virginis [...] proximâ anno [...] 1697, s. 18.
- ↑ Opis bitwy pod Lejpunami w 1700 r. w Starożytnej Polsce Balińskiego i Lipińskiego.
- ↑ http://www.bilp.uw.edu.pl/ti/1861/foto/nn59.htm Tygodnik Ilustrowany, 1861.
- ↑ Urszula Janicka-Krzywda: Kultura ludowa Górali Babiogórskich. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Wierchy”, 2016, s. 15. ISBN 978-83-62473-68-7.
- ↑ http://www.mapofpoland.pl/Terespol,opis.html Terespol, historia.