Józef Barnaś
Józef Barnaś (ur. 12 marca 1951 w Borowej na Podkarpaciu) – polski fizyk, profesor nauk fizycznych, specjalizuje się w fizyce teoretycznej oraz teorii ciała stałego, nauczyciel akademicki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz profesor w Instytucie Fizyki Molekularnej PAN. Twórca teoretycznego opisu zjawiska gigantycznego magnetooporu[1]. Laureat wielu nagród, w tym Nagrody FNP zwanej „polskim noblem” (2009) oraz Medalu Mariana Smoluchowskiego – najwyższego wyróżnienia przyznawanego przez Polskie Towarzystwo Fizyczne (2008). W 2021 roku pozostaje jednym z tylko sześciu laureatów obu wyróżnień.
| Data i miejsce urodzenia |
12 marca 1951 |
|---|---|
| Profesor nauk fizycznych | |
| Specjalność: fizyka teoretyczna, teoria ciała stałego | |
| Alma Mater |
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu |
| Doktorat |
1983 – fizyka teoretyczna |
| Habilitacja |
1993 – fizyka |
| Profesura |
1999 |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia | |
| Okres zatrudn. |
1992 - nadal |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujJózef Barnaś urodził się w rodzinie rolników Stanisławy i Stanisława Barnasiów. Miał czworo rodzeństwa, trzech braci: Zdzisława, Tadeusza i Stanisława i siostrę Irenę. Po czterech latach nauki 1965-1969 został absolwentem III Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza w Tarnowie. Następnie wyjechał studiować fizykę na poznańskim Wydziale Fizyki i Matematyki UAM i studia z tytułem magistra fizyki ukończył w roku 1974[2]. W latach 1974–1992 pracował w Instytucie Fizyki Politechniki Poznańskiej. Od 1992 zatrudniony na Wydziale Fizyki UAM. Stopień doktorski uzyskał w 1983, a habilitował się w 1993 na podstawie oceny dorobku naukowego i pracy pod tytułem Magnetyczne struktury wielowarstwowe: spektrum fal spinowych, oddziaływanie międzywarstwowe i transport[3]. Tytuł naukowy profesora nauk fizycznych został mu nadany w 1999 roku[3]. Zagraniczne staże naukowe odbywał: w niemieckim Forschungszentrum Jülich (1988-1989; pracował tam w zespole prof. Petera Grünberga), na belgijskim Katolickim Uniwersytecie w Lowanium (1994-1996) oraz w Unite Mixte de Physique CNRS/Thales we francuskim Orsay (1996-1997; współpracował tam z prof. Albertem Fertem)[4].
Na macierzystym Wydziale Fizyki UAM utworzył Zakład Fizyki Mezoskopowej, gdzie pracuje jako profesor zwyczajny i kierownik[3][5]. Jest ponadto profesorem w Instytucie Fizyki Molekularnej PAN (od roku 2000). W pracy badawczej zajmuje się obliczeniami teoretycznymi w zakresie fizyki ciała stałego, fizyką mezoskopową, spintroniką, nanoelektroniką, magnetyzmem i nanomagnetyzmem, efektami spinowymi w zjawiskach termoelektrycznych, spinowym efektem Halla, grafenem, złączami tunelowymi, strukturami niskowymiarowymi, kropkami kwantowymi oraz magnetyzmem molekularnym[6]. W latach 2005–2008 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Fizyki UAM ds. naukowych. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Fizycznego.
W 2006 został członkiem Komitetu Fizyki PAN[7]. W 2010 r. został członkiem korespondentem, a w 2020 r. członkiem rzeczywistym PAN[8]. Zasiada ponadto w radzie naukowej poznańskiego Centrum NanoBioMedycznego[6]. W 2001 został członkiem komitetu redakcyjnego czasopisma naukowego „Journal of Magnetism and Magnetic Materials”[4]. Swoje prace publikował m.in. w Physical Review Letters, Physical Review B oraz Acta Physica Polonica[9][10].
Uhonorowany Nagrodą im. Marii Skłodowskiej-Curie (1999)[7]. W 2008 otrzymał Medal Mariana Smoluchowskiego przyznawany przez Polskie Towarzystwo Fizyczne[7], a w 2009 został laureatem Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej[1][4][11]. W 2019 roku odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[12].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Prof. Józef Barnaś – laureat Nagrody FNP 2009. fnp.org.pl. [dostęp 2015-11-03].
- ↑ Zbigniew Pilarczyk, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydawnictwo Naukowe, Luminarze nauki Uniwersytetu Poznańskiego w latach 1919-2019, Poznań 2019, ISBN 978-83-232-3445-6, OCLC 1193032569 [dostęp 2021-09-13].
- ↑ a b c Prof. dr hab. czł. rzecz. PAN Józef Barnaś, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2020-05-14].
- ↑ a b c Józef Barnaś. pan.poznan.pl. [dostęp 2015-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-30)].
- ↑ prof. dr hab. Józef Barnaś. staff.amu.edu.pl. [dostęp 2015-11-03]. (ang.).
- ↑ a b Prof. dr hab. Józef Barnaś. cnbm.amu.edu.pl. [dostęp 2015-11-03].
- ↑ a b c Barnaś, Józef. pan.pl. [dostęp 2015-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-18)].
- ↑ Barnaś, Józef, [w:] Członkowie Polskiej Akademii Nauk [online], PAN [dostęp 2021-09-10].
- ↑ Barnaś, Józef. Biblioteka Narodowa. [dostęp 2015-10-31].
- ↑ Józef Barnaś (publikacje i cytowania). scholar.google.pl. [dostęp 2016-07-14].
- ↑ "Za badania nad fizyką efektów spinowych w magnetycznych nanostrukturach, w szczególności efektów magnetooporowych oraz magnetycznego przełączania i dynamiki spinowej indukowanej prądem spinowym"
- ↑ Pracownicy naukowo-dydaktyczni Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z odznaczeniami. Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, 2019-05-07. [dostęp 2019-10-02]. (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Wybitne Postacie Uniwersytetu #21 - prof. Józef Barnaś. youtube.com / Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. [dostęp 2019-02-23].