Iwan Kedryn-Rudnycki

Iwan Kedryn-Rudnycki
Data i miejsce urodzenia	22 kwietnia 1896 ; Chodorów, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	4 marca 1995 ; Jersey City, New Jersey, USA
	Multimedia w Wikimedia Commons

Iwan Kedryn-Rudnycki ukr. Іван Кедрин-Рудницький (ur. 22 kwietnia 1896 w Chodorowie, zm. 4 marca 1995 w Jersey City) – ukraiński historyk, dziennikarz i działacz polityczny. Członek rzeczywisty Towarzystwa Naukowego im. Szewczenki i wiceprezes Towarzystwa w Ameryce.

Życiorys

Nazwisko rodowe – Rudnycki. Urodził się w rodzinie inteligenckiej, ojciec – Iwan Rudnycki był notariuszem, matka Ida ze Szpiglów, pochodziła z galicyjskiej rodziny żydowskiej^[1]. Uczył się w gimnazjum w Brzeżanach, następnie w ukraińskim gimnazjum akademickim we Lwowie, które ukończył z wyróżnieniem w 1914. Po wybuchu I wojny światowej, w 1915 powołany do armii austro-węgierskiej. W 1916 trafił do niewoli rosyjskiej, przebywał w obozie jenieckim za Bajkałem. Po rewolucji lutowej przedostał się w 1917 do Kijowa, podjął pracę w instytucjach oświatowych Ukraińskiej Republiki Ludowej, następnie Hetmanatu. Po zajęciu Kijowa przez Armię Czerwoną w styczniu 1919 wyjechał do Winnicy, gdzie wstąpił do armii URL. Uczestniczył w walkach, redagował gazetę wojskową „Stawka”. Za odwagę odznaczony Krzyżem Symona Petlury.

Od lipca 1920 na emigracji w Wiedniu, gdzie wstąpił na wydział filozoficzny Uniwersytetu Wiedeńskiego, który ukończył w 1922. W latach 1920–1922 współpracował ze związanym z rządem URL tygodnikiem „Wola”, w którym redagował dział „Kronika”. Zaczął wówczas używać pseudonimu Kedryn. We wrześniu 1922 powrócił do Lwowa, gdzie za rekomendacją Jewhena Konowalca został przez Dmytra Łewyckiego zatrudniony w redakcji dziennika „Diło”, w której pracował w latach 1922–1939 (z kilkumiesięczną przerwą w 1925). W latach 1925–1931 był korespondentem „Diła” przy Ukraińskiej Reprezentacji Parlamentarnej w Warszawie i sekretarzem prasowym Ukraińskiej Reprezentacji Parlamentarnej. W latach 1937–1939 wraz z Iwanem Nimczukiem i Wołodymyrem Kuźmowyczem był faktycznym kolegialnym redaktorem naczelnym „Diła” (formalnym był Wasyl Mudry) i szefem działu politycznego dziennika. Długoletni sekretarz ukraińskiego związku pisarzy i dziennikarzy we Lwowie. Członek Komitetu Centralnego Ukraińskiego Zjednoczenia Narodowo-Demokratycznego (UNDO).

Odpowiadał za kontakty UNDO z OUN i rządem URL na emigracji w Warszawie. Publikował w pismach: „Biuletyn Polsko-Ukraiński” (pod redakcją Włodzimierza Bączkowskiego), „Bunt Młodych” i „Polityka” (pod redakcją Jerzego Giedroycia). Po agresji ZSRR na Polskę i okupacji Lwowa przez Sowietów wyjechał do Krakowa, gdzie podjął pracę w redakcji gazety „Krakiwśki Wisti”.

Od 1944 przebywał na emigracji w Austrii, w latach 1946-1949 kierował Ukraińskim Centralnym Stowarzyszeniem Pomocy. W 1949 wyemigrował do USA. W latach 1953–1973 pracował w redakcji największej w USA ukraińskiej gazety Swoboda(inne języki). Oprócz tego działał w wielu ukraińskich organizacjach emigracyjnych. Wiceprezes Towarzystwa Naukowego im. Szewczenki w Ameryce.

Jego siostrą była Milena Rudnycka.

Przypisy

↑ Ojciec Kedryna – Iwan Rudnycki ożenił się z Żydówką Idą Szpigel. Przeciwko temu związkowi protestowały obie rodziny, wobec czego ich ślub doszedł do skutku po dziesięciu latach znajomości, po śmierci matki Rudnyckiego. Ida, by wyjść za niego za mąż, uciekła z domu i w klasztorze sióstr benedyktynek przyjęła chrzest. Wtedy też zmieniła imię na – Olga. Jerzy Giedroyc, Emigracja ukraińska. Listy 1950–1982, Warszawa 2005, Wyd. Czytelnik, ISBN 83-07-02981-3 s. 793.

Wybrane prace

Берестейський мир: спомини і матеріали (1928)
Причини упадку Польщі (1940)
Паралелі в історії України: з нагоди 50-річчя Ризького Миру (1971)
Життя-події-люди (1976)
Białe kruki w Kultura nr 10/1977 Paryż 1977, wyd. Instytut Literacki, s.71-80.
Михайло Грушевський — не один, а більше їх (спогади і рефлексії) w: Український історик 1984 Nr 01-04 (81-84)
В межах зацікавлення (wybór artykułów) (1986)

Bibliografia

Mariusz Sawa: Ukraiński emigrant. Działalność i myśl Iwana Kedryna-Rudnyckiego (1896-1995). Lublin: IPN, 2016.
Кедрин-Рудницький Іван. [W:] Енциклопедія історії України. Т. 4. Редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. НАН України. Інститут історії України. Кijów: Wyd. «Наукова думка», 2007. ISBN 966-00-0632-2

Linki zewnętrzne

Іван Кедрин — Рудницький
RyszardR. Torzecki RyszardR., Kwestia ukraińska w Polsce w latach 1923-1929, Kraków: Wydaw. Literackie, 1989, ISBN 83-08-01977-3, OCLC 830081846 .

[1] Ojciec Kedryna – Iwan Rudnycki ożenił się z Żydówką Idą Szpigel. Przeciwko temu związkowi protestowały obie rodziny, wobec czego ich ślub doszedł do skutku po dziesięciu latach znajomości, po śmierci matki Rudnyckiego. Ida, by wyjść za niego za mąż, uciekła z domu i w klasztorze sióstr benedyktynek przyjęła chrzest. Wtedy też zmieniła imię na – Olga. Jerzy Giedroyc, Emigracja ukraińska. Listy 1950–1982, Warszawa 2005, Wyd. Czytelnik, ISBN 83-07-02981-3 s. 793.

[1]