Irządze (gmina)
Irządze – gmina wiejska w Polsce w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim. W latach 1975–1998 gmina administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.
| gmina wiejska | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo | |||
| Powiat | |||
| TERC |
2416032 | ||
| Wójt |
Jan Piotr Molenda (2010) | ||
| Powierzchnia |
73,55 km² | ||
| Populacja (30.06.2016) • liczba ludności |
| ||
| • gęstość |
38,1 os./km² | ||
| Nr kierunkowy |
34 | ||
| Tablice rejestracyjne |
SZA | ||
Adres urzędu: Irządze 12442-446 Irządze | |||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||
| |||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||
Położenie na mapie Polski  | |||
 50°38′N 19°41′E/50,626389 19,685278
| |||
| Strona internetowa | |||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||
Siedziba gminy to Irządze.
Według danych z 30 czerwca 2007[2] gminę zamieszkiwało 2885 osób. Natomiast według danych z 31 grudnia 2017 roku[3] gminę zamieszkiwało 2664 osób.
Struktura powierzchni
edytujWedług danych z roku 2002[4] gmina Irządze ma obszar 73,55 km², w tym:
- użytki rolne: 65%
- użytki leśne: 24%
Gmina stanowi 7,33% powierzchni powiatu.
Demografia
edytujDane z 30 czerwca 2004[5]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| populacja | 2939 | 100 | 1467 | 49,9 | 1472 | 50,1 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
40 | 19,9 | 20 | |||
- Piramida wieku mieszkańców gminy Irządze w 2014 roku[1].
Historia
edytujW okresie międzywojennym gmina Irządze należała do powiatu włoszczowskiego w woj. kieleckim. 1 stycznia 1923 od gminy Irządze odłączono folwark Tęgobórz, który wszedł w skład reaktyowanego miasta Szczekociny[6].
Po wojnie gmina zachowała przynależność administracyjną. Według stanu z dnia 1 lipca 1952 roku gmina składała się z 18 gromad: Biała Błotna, Bodziejowice, Gródek, Irządze, Łąkietka-Szyszki, Mikołajowice, Nakło, Sadowie, Siedliska, Tęgobórz, Wilgoszcza, Wilków, Witów, Woźniki, Wygiełzów, Zagórze, Zawada i Zawadka[7].
Jednostka została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[8].
Reaktywowana 1 stycznia 1973[9].
Sołectwa
edytujBodziejowice, Irządze, Mikołajewice, Sadowie, Wilgoszcza, Wilków, Witów, Woźniki, Wygiełzów, Zawada Pilicka, Zawadka.
Pozostałe miejscowości
edytujOchrona przyrody
edytujW gminie znajduje się rezerwat przyrody Kępina, siedliskowy obszar Natura 2000 „Źródła Rajecznicy” oraz cztery pomniki przyrody[10]. Na obszarach chronionych gminy występuje endemiczna warzucha polska[11].
Sąsiednie gminy
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Gmina Irządze w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 30 VI 2007 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2006. ISSN 1734-6118. (pol.).
- ↑ Gmina Irządze w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-05-25], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Dz.U. z 1922 r. nr 95, poz. 876
- ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
- ↑ CRFOP - Wyszukiwanie [online], crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2018-02-20].
- ↑ Walczak i inni, Rezerwaty przyrody w Polsce Południowej : monografia, Warszawa: Dział Wydawnictw Instytutu Ochrony Środowiska, 2007, s. 145, ISBN 978-83-60312-75-9, OCLC 749690872.