Iryna Leuszyna
Iryna Alehauna Leuszyna (biał. Ірына Алегаўна Леўшына) – białoruska dziennikarka i więzień polityczny. Redaktor naczelna prywatnej agencji prasowej BiełaPAN.
| Zawód, zajęcie |
dziennikarka |
|---|
Życiorys
edytujPracowała dorywczo w gazetach Sczastliwyj słuczaj i Respublika. Ponieważ miała male dziecko nie mogła znaleźć stałej pracy[1]. Z agencją BiełaPAN związała się w 1992 roku. Jako redaktor naczelna agencji przejęła obowiązki od Alaksandra Lipaja, który w 1991 roku był jej założycielem[2].
9 sierpnia 2018 roku została zatrzymana na 48 godzin w związku z oskarżeniem o nielegalne wykorzystanie informacji z państwowej agencji prasowej BelTA. Komitet śledczy zarzucił dziennikarzom nielegalne korzystanie z płatnych informacji agencji BelTA i narażenie jej na straty w wysokości od 3–7 000 rubli[3]. Apel o ich uwolnienie wystosowały Unia Europejska, Rada Europy, OBWE oraz Reporterzy bez Granic[4]. Pod koniec sierpnia 2018 roku otrzymała zakaz opuszczania kraju[5]. 29 listopada 2018 roku Komitet śledczy wycofał oskarżenie, ale Leuszyna zapłaciła agencji za straty odszkodowanie w wysokości 12 000 rubli oraz grzywnę w wysokości 735 rubli[6]. W listopadzie 2018 roku została nominowana razem z Taccianą Karawiankową z BiełaPAN i Alaksandrem Tamkowіczem z Swabodnyja nawіny do przyznawanej od 2008 roku nagrody obrońców praw człowieka (Nacyjanalnaja premіia biełaruskіch prawaabaroncaw)[7][8].
18 sierpnia 2021 roku siły reżimu Łukaszenki przeszukały redakcję BiełaPAN i mieszkania dziennikarzy, skonfiskowały sprzęt i zatrzymały kilku pracowników, łącznie z Leuszyną[9][10]. Leuszyna została aresztowana w ramach sprawy karnej na podstawie art. 342 Kodeksu Karnego Republiki Białoruś („Organizacja lub aktywny udział w akcjach rażąco naruszających porządek publiczny”)[11][12]. 19 sierpnia 2021 roku dziesięć organizacji, między innymi: Centrum Obrony Praw Człowieka Wiosna, Białoruskie Stowarzyszenie Dziennikarzy, Białoruski Komitet Helsiński, uznały ją za więźnia politycznego[11][12].
6 października 2022 r. Sąd Okręgowy w Mińsku skazał dziennikarkę na 4 lata więzienia[13][14].
Nagrody
edytuj- W 2018 roku otrzymała tytuł Dziennikarki roku w ramach przyznawanych corocznie nagród obrońców praw człowieka na Białorusi. W uzasadnieniu podano, że dba aby problem praw człowieka na Białorusi nie zniknął z przestrzeni informacyjnej[15].
Przypisy
edytuj- ↑ Ольга Мжельская, Ирина Левшина: Моя мечта - уважать руководство моей страны [online], Reform.by, 12 grudnia 2019 [dostęp 2020-05-31] [zarchiwizowane z adresu 2021-09-01] (ros.).
- ↑ Стас Дадэрка, Ірына Леўшына: БелаПАН зараз перажывае самы складаны перыяд [online], Białoruskie Radio Racja, 19 listopada 2018 [dostęp 2020-05-31] [zarchiwizowane z adresu 2021-09-21] (pol.).
- ↑ j, Dziennikarze wolnych mediów i korespondent Deutsche Welle oskarżeni w sprawie Biełty, [w:] Polska Agencja Prasowa [online], Biełsat TV, 9 listopada 2018 [dostęp 2020-05-31] [zarchiwizowane z adresu 2021-09-21] (pol.).
- ↑ Białoruś: Zatrzymani dziennikarze już na wolności, [w:] Polskie Radio [online], Rzeczpospolita, 10 sierpnia 2018 [dostęp 2020-05-31] [zarchiwizowane z adresu 2018-08-11] (pol.).
- ↑ b, Białoruscy dziennikarze podejrzewani w „sprawie Biełty” z zakazem opuszczania kraju, [w:] TUT.BY [online], Biełsat TV, 27 sierpnia 2018 [dostęp 2020-05-31] [zarchiwizowane z adresu 2021-09-21] (pol.).
- ↑ Ірына Леўшына: «Справа БЕЛТА» магла проста разваліцца ў судзе [online], Nowy Czas, 30 listopada 2018 [dostęp 2020-05-31] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-16] (biał.).
- ↑ Наш зямляк можа стаць Журналістам года. Вядомы шорт-ліст Нацыянальнай прэміі беларускіх праваабаронцаў, „Rehijanalnaja Hazieta”, 3 grudnia 2018 [dostęp 2020-05-31] [zarchiwizowane z adresu 2021-09-21] (biał.).
- ↑ л, Вызначаны шорт-ліст Нацыянальнай прэміі беларускіх праваабаронцаў, [w:] Centrum Obrony Praw Człowieka Wiosna [online], Polskie Radio dla Zagranicy, 30 listopada 2018 [dostęp 2020-05-31] [zarchiwizowane z adresu 2021-09-21] (biał.).
- ↑ als, Belarus: Lukaschenkos Regime geht gegen unabhängige Nachrichtenagentur Belapan vor, [w:] Deutsche Presse-Agentur [online], Der Spiegel, 18 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-18] [zarchiwizowane z adresu 2021-08-18] (niem.).
- ↑ asty\mtom, Praca redakcji BiełaPAN sparaliżowana po rewizji białoruskich służb. Agencja będzie kontynuować pracę z zagranicy, [w:] Polska Agencja Prasowa [online], TVN24, 19 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2021-09-07] (pol.).
- ↑ a b Заява аб прызнанні трох супрацоўнікаў "БелаПАН" палітычнымі зняволенымі [online], Centrum Obrony Praw Człowieka Wiosna, 19 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-26] [zarchiwizowane z adresu 2021-08-26] (biał.).
- ↑ a b Зняволеныя супрацоўнікі «БелаПАН» прызнаныя палітвязнямі [online], Nowy Czas, 19 sierpnia 2021 [zarchiwizowane z adresu 2021-08-26] (biał.).
- ↑ Białoruski sąd skazuje niezależnych dziennikarzy nawet na 14 lat więzienia [online], Bankier.pl, 6 października 2022 [dostęp 2023-07-04] (pol.).
- ↑ Białoruś: Dziennikarze niezależnej agencji informacyjnej z wyrokami od 4 do 14 lat więzienia [online], wnp.pl [dostęp 2023-07-04] (pol.).
- ↑ Justyna Prus, Białoruś: Dziennikarka Iryna Leuszyna z nagrodą obrońców praw człowieka, [w:] Polska Agencja Prasowa [online], Dziennik Gazeta Prawna, 10 grudnia 2018 [dostęp 2020-05-31] [zarchiwizowane z adresu 2021-09-21] (pol.).