Interakcje biotyczne
Interakcje biotyczne – oddziaływania między organizmami tego samego gatunku lub innych gatunków żyjących w tym samym środowisku. Efekty interakcji mogą być krótkotrwałe (drapieżnictwo lub zapylanie) albo długotrwałe (symbioza). Wpływają one na przeżywalność i ewolucję gatunków[1].
- Antagonizm
- Autointoksylacja – samozatruwanie się produktami własnej przemiany materii (drożdże szlachetne umierające od nadmiaru wyprodukowanego alkoholu)
- Konkurencja – rywalizacja o ograniczone zasoby w środowisku (stada wilków walczące o tereny łowieckie)
- Eksploatacja – kanibalizm (samice modliszek zjadające partnerów po kopulacji)
- Protekcjonizm
- Allelokataliza – wzajemne pobudzanie się osobników do rozrodu i rozwoju poprzez produkty przemiany materii (nicienie i stawonogi wydzielają feromony)
- Kooperacja – współpraca organizmów związana z rozrodem (np. opieka nad potomstwem) lub niezwiązana z rozrodem (np. podział funkcji w społeczności pszczół)
- Neutralizm
- Antagonizm
- Alleopatia (antybioza) – populacja jednego gatunku hamuje rozwój populacji drugiego gatunku poprzez własne metabolity
- Konkurencja – współzawodniczenie organizmów z różnych gatunków o warunki bytowe, pożywienie itp. (hiena i sęp walczące o padlinę)
- Eksploatacja – roślinożerność, drapieżnictwo, pasożytnictwo
- Protekcjonizm
- Foreza – bierne przenoszenie przedstawicieli jednego gatunku przez osobniki drugiego
- Synoikia – osiedlania się organizmu w gniazdach lub konstrukcjach innego
- Epioikia – osiedlanie się jednego gatunku na innym gatunku
- Endoikia – osiedlanie się jednego gatunku wewnątrz ciała innego gatunku (np. mikroflora fizjologiczna w przewodzie pokarmowym)
- Komensalizm – interakcja przynosi korzyść dla jednej populacji, dla drugiej jest to obojętne (żuk gnojowy i koń)
- Mutualizm – współżycie dwóch gatunków przynoszące obustronne korzyści, niezbędne dla tych gatunków (np.: porosty)
Przypisy
edytuj- ↑ January Weiner, Życie i ewolucja biosfery, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999, s. 320, 449, ISBN 83-01-12668-X.
- ↑ Rościsław Kadłubowski, Zarys parazytologii lekarskiej, ISBN 83-200-2511-7.
- ↑ N.B. Davies, J.R. Krebs, Wprowadzenie do ekologii behawioralnej, ISBN 978-83-01-17853-6.