Ingeborga Dapkūnaitė
Ingeborga Dapkūnaitė (ur. 20 stycznia 1963 w Wilnie) – litewska aktorka teatralna i filmowa. Jest laureatką rosyjskiej nagrody Nika dla najlepszej aktorki w 1994, przyznawanej przez Państwową Akademię Sztuk i Nauk Kinematograficznych.
Data i miejsce urodzenia |
20 stycznia 1963 |
---|---|
Zawód | |
Współmałżonek |
Arunas Sakalauskas |
Lata aktywności |
od 1983 |
Życiorys
edytujIngeborga Dapkūnaitė urodziła się w Wilnie, jej ojciec był dyplomatą, a matka meteorologiem. Przez wiele lat rodzice pracowali w Moskwie i widywała ich tylko w święta. Opiekowali się nią dziadkowie, wujek i ciotka, muzycy w orkiestrze teatralnej. W wieku czterech lat po raz pierwszy pojawiła się na scenie w operze Madame Butterfly Giacoma Pucciniego. Mimo tak wczesnego debiutu, początkowo nie była zainteresowana aktorstwem, bardziej skłaniała się w kierunku sportu, jeździła na łyżwach i grała w koszykówkę. Ostatecznie ukończyła Litewską Akademię Teatru i Muzyki w klasie Jonasa Vaitkusa, reżysera i dyrektora Rosyjskiego Teatru Dramatycznego Litwy, w 1985[1] i dołączyła do Państwowego Teatru Dramatycznego w Kownie[2]. Grała także w Teatrze Młodych w Wilnie[3].
Kariera
edytujW filmie zadebiutowała w 1985. Od 1993 mieszka i pracuje w Londynie. Ma brytyjskie obywatelstwo. Cały czas współpracuje też przy produkcjach rosyjskich zarówno kinowych, jak i telewizyjnych. W 1994 otrzymała rosyjską nagrodę Nika, przyznawaną przez Państwową Akademię Sztuk i Nauk Kinematograficznych za film Katja Ismaiłowa w reżyserii Walerego Todorowskiego. Wystąpiła w kilku produkcjach hollywoodzkich. W Mission: Impossible zagrała Hannah Williams u boku Toma Cruise’a, w Siedem lat w Tybecie wcieliła się w rolę Ingrid, żonę Heinricha Harrera, którego zagrał Brad Pitt[2][4].
Sławę przyniosła jej rola Marusi, żony Kotowa w filmie Spaleni słońcem z 1994 w reżyserii Nikity Michałkowa, dramacie ukazującym losy prominentnej sowieckiej rodziny w okresie wielkiej czystki. Film został uhonorowany Oscarem w 1995.
W 2001 zasiadała w jury podczas 23. MFF w Moskwie[5], a w 2003 – w sekcji „Cinéfondation” na 56. MFF w Cannes. W 2003 wcieliła się w rolę carycy Katarzyny w wielokrotnie nagradzanym miniserialu brytyjskim Nieznany książę w reżyserii Stephena Poliakoffa. W 2005 była członkiem jury konkursu głównego na 55. MFF w Berlinie oraz na MFF w Mar del Plata. W 2007 zagrała matkę Hannibala Lectera w filmie Petera Webbera Hannibal. Po drugiej stronie maski. W 2010 zasiadała w jury konkursu głównego na 67. MFF w Wenecji[6].
W 2015 wystąpiła w dziesięcioodcinkowym norweskim serialu Okupowani zrealizowanym według pomysłu twórcy kryminałów Jo Nesbø[7].
Ambasadorka marki Longines
edytujOd 2005 Ingeborga Dapkūnaitė jest ambasadorem marki Longines, szwajcarskiego producenta zegarków[8].
20-lecie twórczości
edytuj20 stycznia 2018 publiczna stacja telewizyjna Federacji Rosyjskiej, mająca największy zasięg odbiorców w Rosji Pierwyj kanał, wyemitowała film dokumentalny o Dapkūnaitė z okazji jej 20-lecia twórczości artystycznej, zatytułowany Wszystko, co o mnie napisano, nie jest prawdą (ros. Ингеборга Дапкунайте. Все, что пишут обо мне, – неправда). W dokumencie wzięli udział przyjaciele i osoby, z którymi współpracowała aktorka, m.in. dyrektor stacji telewizyjnej, która wyemitowała film, Konstantyn Ernstas, Jewgienij Mironow, Aleksiej Popogrebski, Tatjana Drubicz, Nyuta Federmesser, Walerij Todorowski, Michaił Porieczenkow, John Malkovich, Maksim Didienko i inni. Dokument miał formę dyskusji, w których zaproszeni goście zadawali aktorce pytania o jej karierę i doświadczenia życiowe. Rozmowa przeplatała się z wideoklipami z filmów i unikatowymi archiwalnymi zdjęciami aktorki[9].
Życie prywatne
edytujIngeborga Dapkūnaitė trzykrotnie wychodziła za mąż, związana też była z serbskim reżyserem Emirem Kusturicą[10]. Pierwszy mężem był litewski aktor Arunas Sakalauskas, drugim brytyjski reżyser Simon Stokes (1993–2010). W lutym 2013 poślubiła 12 lat młodszego rosyjskiego prawnika i biznesmena, Dmitrija Jampolskiego. W 2018 zaskoczyła swoich fanów, pokazując się z synem, dwuletnim Aleksą. Do tej pory uważano, że aktorka nie ma dzieci. Pojawiły się też spekulacje, że dziecko zostało urodzone przez surogatkę lub jest adoptowane[11]. Pod koniec roku 2018 aktorka rozwiodła się ze swoim trzecim mężem – Dmitrijem Jampolskim[12].
Filmografia
edytujOpracowano na podstawie materiałów źródłowych[13][14]:
- 1984: Mano mažytė žmona
- 1987: Stieczenije obstojatielstw
- 1987: Zagadocznyj naslednik
- 1987: Savaitgalis pragare
- 1988: Trzynasty apostoł
- 1988: Osień, Czertanowo...
- 1989: Dewizówka
- 1993: Pogrzebana tajemnica
- 1993: Alaska Kid
- 1994: Spaleni słońcem
- 1994: Katja Ismaiłowa
- 1996: Mission: Impossible
- 1996: Na zabójczej ziemi
- 1996: Milczący świadek
- 1997: Siedem lat w Tybecie
- 1999: Sunburn
- 1999: Moskwa
- 1999: Sex ‘n’ Death
- 2000: Cień wampira
- 2002: Wojna
- 2002: Odinoczestwo krowi
- 2003: Pocałunek życia
- 2003: Główny podejrzany: Ostatni świadek
- 2003: Garnitur
- 2003: Nieznany książę
- 2004: 25 stopni w zimie
- 2004: Przypadki
- 2005: Nocna zmiana
- 2007: Hannibal. Po drugiej stronie maski
- 2008: Wojna uczuć
- 2008: Nowa Ziemia
- 2008: Anna Karenina
- 2008: Morfina
- 2008: Wallander
- 2009: Kryptonim Farewell
- 2009: Katia
- 2009: Wesołkowie
- 2009: Dobrowolec
- 2010: Spaleni słońcem 2
- 2010: Antalya
- 2010: Sok pomarańczowy
- 2011: Niebiesnyj sud
- 2012: 30 Beats
- 2012: Branded
- 2013: Sherlock Holmes jako pani Hudson
- 2014: Zimy ne budet
- 2014: Niebiesnyj sud. Prodołżenije
- 2014: Grigorij R
- 2014: Skoryj Moskwa-Rossija
- 2015: Okupowani
- 2016: Matylda
- 2016: Bloody Cakes
- 2017: Insomnia
- 2018: Czerwona jaskółka
Przypisy
edytuj- ↑ Helmutas Šabasevičius: Wystawa „Historia pewnego teatru…”. Instytut Polski Wilno. [dostęp 2018-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-27)].
- ↑ a b Ingeborga Dapkunaite. Zaitseva. [dostęp 2018-03-26]. (ros.).
- ↑ ИНГЕБОРГА ДАПКУНАЙТЕ. Kino-teatr.ru. [dostęp 2018-03-26]. (ros.).
- ↑ Дапкунайте Ингеборга. All About. [dostęp 2018-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-01)]. (ros.).
- ↑ Moscow Film Festival 2001. Wayback Machine. [dostęp 2018-03-26]. (ang.).
- ↑ Steve Pond: Taymor’s ‘Tempest’ to Close Venice Fest. The Wrap. [dostęp 2018-03-26]. (ang.).
- ↑ Okupowani – o serialu. Ale Kino. [dostęp 2018-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-27)].
- ↑ Ingeborga Dapkunaite. Longines.pl. [dostęp 2018-03-26].
- ↑ «Ингеборга Дапкунайте. Все, что пишут обо мне, – неправда». Документальный фильм. 1tv.ru. [dostęp 2018-03-26]. (ros.).
- ↑ Ingeborga Dapkūnaitė – Emiro Kusturicos meilužė. VARDA. [dostęp 2018-03-26]. (lit.).
- ↑ 55-erių Ingeborga Dapkūnaitė parodė ūgtelėjusį sūnų, apie kurį gerbėjai nė nežinojo. VARDAI, 2018-01-23. [dostęp 2018-03-26]. (lit.).
- ↑ Ingeborga Dapkūnaitė skiriasi su vyru: išbandymų neištvėrė jau trečioji jos santuoka, santykių nesulipdė ir neseniai gimęs sūnus [online], DELFI [dostęp 2019-10-17] .
- ↑ Ingeborga Dapkūnaitė. Filmweb. [dostęp 2018-04-05].
- ↑ Ingeborga Dapkunaite. Internet Movie Database. [dostęp 2018-04-05]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Ingeborga Dapkūnaitė w bazie Filmweb
- Ingeborga Dapkūnaitė w bazie IMDb (ang.)