Hermann Sudermann

Hermann Sudermann
	; Hermann Sudermann (po 1925)
Data i miejsce urodzenia	30 września 1857 ; Matzicken (obecnie Macikai koło Szyłokarczmy na Litwie)
Data i miejsce śmierci	21 listopada 1928 ; Berlin
Zawód, zajęcie	dramaturg, powieściopisarz
	Multimedia w Wikimedia Commons

Hermann Sudermann (ur. 30 września 1857 w Matzicken w Prusach Wschodnich (obecnie Macikai koło Szyłokarczmy na Litwie), zm. 21 listopada 1928 w Berlinie) – niemiecki dramaturg i powieściopisarz naturalistyczny

Życiorys

Pochodził z rodziny o korzeniach mennonickich^[1]. Jego ojciec był właścicielem małego browaru w Heydekrug w Prusach Wschodnich (obecnie Šilutė na Litwie). Uczył się w szkole realnej w Elblągu^[2] i gimnazjum realnym w Tilsit (obecnie Sowieck). Od 14 roku życia pracował jako pomocnik aptekarza, jednak musiał zrezygnować z tego zajęcia z powodów zdrowotnych. Studiował filozofię i historię na uniwersytecie w Królewcu. Ukończył studia w Berlinie, gdzie utrzymywał się z korepetycji i redagowania pisma Deutsches Reichsblatt (1881-1882). Debiutował w 1886 tomem naturalistycznych opowiadań Im Zwielicht (O zmierzchu). W 1889 został wystawiony jego pierwszy dramat, inspirowany filozofią Friedricha Nietzschego Die Ehre (Honor). W 1891 ożenił się z powieściopisarką Clarą Lauckner (1861-1924). Początkowo mieszkali w Królewcu, potem w Dreźnie, zaś od 1895 w Berlinie. Sukces finansowy kolejnych sztuk i powieści pozwolił Sudermannowi w 1902 na zakup posiadłości w Blankensee (obecnie dzielnica miasta Trebbin w Brandenburgii)^[3] oraz podróże do Włoch, Grecji, Egiptu i Indii.

W okresie I wojny światowej pisał wiersze patriotyczne i organizował zbiórki pieniężne na rzecz potrzebujących. Za upowszechnianie kultury wśród niższych warstw społeczeństwa został w 1918 odznaczony Krzyżem Żelaznym II klasy. Po wojnie został współzałożycielem centrowej partii Bund schaffender Künstler. Zmarł na zapalenie płuc w następstwie zawału serca. Po jego śmierci przybrany syn pisarza Rolf Lauckner założył Fundację Hermanna Sudermanna wspierającą młodych dramatopisarzy. Z racji obecności idei nacjonalistycznych w jego sztukach, były one często wystawiane w III Rzeszy (także w Generalnym Gubernatorstwie^[4]) i w większości zapomniane po II wojnie światowej.

Na podstawie noweli Podróż do Tylży z tomu Litewskie historie powstał film Wschód słońca (film) z 1927^[5], według powieści Es war (Tak było) – film Symfonia zmysłów z 1927, według powieści Pieśń nad pieśniami film z 1933 pod tym samym tytułem^[6]. W roli Magdy w dramacie Gniazdo rodzinne występowały m.in. Sarah Bernhardt^[7], Eleonora Duse i Helena Modrzejewska^[8].

Ważniejsze dzieła

Im Zwielicht: Zwanglose Geschichten (Opowiadania o zmierzchu), 1886
Frau Sorge (Kuma Troska), powieść, 1887
Geschwister: Zwei Novellen (Rodzeństwo), nowele, 1888
Die Ehre (Honor), dramat, 1889
Der Katzensteg (Kocia kładka), dramat, 1890
Heimat (Gniazdo rodzinne), dramat, 1893
Es war (Tak było), powieść, 1894
Johannisfeuer (Ognie świętojańskie), dramat, 1900
Das hohe Lied (Pieśń nad pieśniami), powieść, 1908
Litauische Geschichten (Litewskie historie), opowiadania, 1917
Das Bilderbuch meiner Jugend: Autobiographie (Książka z obrazkami mojej młodości), autobiografia, 1922
Die Frau des Steffen Tromholt (Żona Steffena Tromholta), powieść, 1927

Przypisy

↑ Hermann Sudermann. Pisarz wart poznania. dziennikelblaski.pl. [dostęp 2022-01-17].
↑ Joanna Szkolnicka: Sudermann, Hermann – dramaturg i naturalista. historia.bibliotekaelblaska.pl. [dostęp 2022-01-17].
↑ Schloss Blankensee. sudermannstiftung.de. [dostęp 2022-01-17].
↑ Woźniakowski Krzysztof. Obecność literatur obcych w jawnym polskojęzycznym obiegu kulturalnym Generalnego Gubernatorstwa (1939-1945). „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie. Prace Bibliotekoznawcze IX”. 194, s. 101, 1998.
↑ WSCHÓD SŁOŃCA (SUNRISE: A SONG OF TWO HUMANS). kinopodbaranami.pl. [dostęp 2022-01-17].
↑ Friesen Lauren. Hermann Sudermann: Social Criticism and East Prussian Regionalism in German Drama. „Journal of Mennonite Studies”. 21, s. 118, 2003.
↑ Arthur Gold, Robert Fizdale: The Divine Sarah: A Life of Sarah Bernhardt. Alfred A. Knopf, 1991, s. 255. ISBN 978-0-394-52879-3. (ang.).
↑ Helena Modrzejewska (Modjeska). culture.pl. [dostęp 2022-01-17].

[1] Hermann Sudermann. Pisarz wart poznania. dziennikelblaski.pl. [dostęp 2022-01-17].

[2] Joanna Szkolnicka: Sudermann, Hermann – dramaturg i naturalista. historia.bibliotekaelblaska.pl. [dostęp 2022-01-17].

[3] Schloss Blankensee. sudermannstiftung.de. [dostęp 2022-01-17].

[4] Woźniakowski Krzysztof. Obecność literatur obcych w jawnym polskojęzycznym obiegu kulturalnym Generalnego Gubernatorstwa (1939-1945). „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie. Prace Bibliotekoznawcze IX”. 194, s. 101, 1998.

[5] WSCHÓD SŁOŃCA (SUNRISE: A SONG OF TWO HUMANS). kinopodbaranami.pl. [dostęp 2022-01-17].

[6] Friesen Lauren. Hermann Sudermann: Social Criticism and East Prussian Regionalism in German Drama. „Journal of Mennonite Studies”. 21, s. 118, 2003.

[7] Arthur Gold, Robert Fizdale: The Divine Sarah: A Life of Sarah Bernhardt. Alfred A. Knopf, 1991, s. 255. ISBN 978-0-394-52879-3. (ang.).

[8] Helena Modrzejewska (Modjeska). culture.pl. [dostęp 2022-01-17].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]