Henryk Jarczyk
Henryk Jarczyk (ur. 16 czerwca 1889 w Podlesiu, zm. 9 sierpnia 1949 w Katowicach) – lekarz, uczestnik powstań śląskich i powstania wielkopolskiego[3], komisarz plebiscytowy[4].
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przyczyna śmierci |
zawał serca |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
lekarz |
| Narodowość |
polska |
| Małżeństwo |
Kazimiera Jarczyk |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie chłopskiej Pawła i Anny z domu Polak[5]. Do szkoły powszechnej chodził w Podlesiu, a następnie w Mikołowie. Gimnazjum ukończył w Gliwicach, gdzie należał do konspiracyjnego, samokształceniowego Towarzystwa Tomasza Zana. W 1908 r. podjął studia medyczne we Wrocławiu, kontynuował je w Monachium i Lipsku, uzyskując w 1914 r. dyplom lekarza i tytuł naukowy doktora.
W latach 1920–1921 kierował Polskim Podkomisariatem Plebiscytowym w Katowicach[6]. Uniknął śmierci po napadzie Niemców na siedzibę komisariatu.
2 maja 1923 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[7].
W latach 1924–1939 był dyrektorem Szpitala Spółki Brackiej w Katowicach. Był prekursorem wprowadzenia problematyki medycyny pracy. Na przełomie sierpnia i września 1939 roku brał udział w kongresie chirurgów w Leningradzie. Po wybuchu wojny w Polsce został internowany, a następnie wywieziony na Syberię[8].
Udało mu się dostać do Armii Andersa, z którą przeszedł szlak bojowy przez Iran, Palestynę, gdzie został żołnierzem 2 Korpusu, Afrykę Północną, Ankonę, Bari i Monte Cassino, gdzie szefował służbom medycznym. Po wojnie w randze majora wylądował w Anglii. Do Polski wrócił w 1948 roku. Po powrocie założył i zorganizował szpital miejski w Siemianowicach Śląskich[9]. Pochowany został na cmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach w Katowicach.
Był bratem Roberta Jarczyka – naczelnika gminy Podlesie i posła na Sejm RP (1930–1935).
Przypisy
edytuj- ↑ dr med. Henryk Jarczyk. My heritage. [dostęp 2015-05-30]. (ang.).
- ↑ Ewidencja miejsc pamięci Województwa Śląskiego. Śląski Urząd Wojewódzki. [dostęp 2015-05-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-10)].
- ↑ Lech Szaraniec: Górny Śląsk – Przewodnik. Warszawa: Muza, 1997, s. 72. ISBN 83-7079-875-6.
- ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 9, 10. ISBN 978-83-7729-021-7.
- ↑ Krzysztof Brożek. Henryk Jarczyk. „Gazeta Wyborcza”, 10 marca 1996.
- ↑ Józef Krzyk. Śladami powstańców śląskich po Katowicach. „Gazeta Wyborcza”, 19 maja 2011.
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 33.
- ↑ Witold Jarczyk: Od Kongresu Chirurgów w Leningradzie do Londynu. Armia Andersa. [dostęp 2015-05-30].
- ↑ Marek Mierzwiak. 20 lat po wielkiej wygranej. „Śląsk”, s. 6-9, czerwiec 2009. Górnośląskie Towarzystwo Literackie, Biblioteka Śląska. ISSN 1425-3917.