Halina Aszkenazy-Engelhardt
Halina Aszkenazy-Engelhardt (ur. 15 kwietnia 1925 w Warszawie, zm. 2 października 2016[1] w Tel Awiwie) – izraelska działaczka społeczno-kulturalna i autorka wspomnień polsko-żydowskiego pochodzenia, przewodnicząca Związku Żydów Warszawskich w Izraelu.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
działaczka społeczna |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujUrodziła się w Warszawie w zasymilowanej rodzinie żydowskiej. W wieku kilku lat została osierocona przez ojca.
Podczas II wojny światowej wraz z matką została przesiedlona do getta warszawskiego. Utrzymywały się dzięki działającemu w mieszkaniu telefonowi, który wynajmowały szmuglerom kontaktującym się ze stroną aryjską. Pracowały także w szopie szczotkarzy, a Halina wraz z kuzynką Celiną pracowały dodatkowo nocami w kuchni innego zakładu, aby nie umrzeć z głodu[2].
Dwa tygodnie po wybuchu powstania w getcie wraz ze wszystkimi mieszkańcami małej oficyny przy ulicy Franciszkańskiej trafiła na Umschlagplatz. Wraz z kilkoma młodymi osobami wyskoczyła z pociągu wiozącego Żydów na Majdanek[2]. Jej i jej koleżance udało się przeżyć i wrócić do Warszawy, gdzie spędziła kilka nocy w noclegowni dla bezdomnych. Następnie uzyskała pomoc od księdza Michała Kubackiego w bazylice Najświętszego Serca Jezusowego[2]. Stamtąd trafiła do mieszkania zamożnego małżeństwa, u którego pracowała jako pomoc domowa. Po wyjściu na jaw jej pochodzenia była dręczona przez swoją pracodawczynię, a pan domu zażądał od niej, by za milczenie została jego kochanką[2]. Od lipca 1944 ukrywała się u dawnych sąsiadów, gdzie pracowała jako gosposia. Podczas powstania warszawskiego była łączniczką w Armii Krajowej. Po upadku powstania trafiła do obozu w Pruszkowie, skąd następnie została wywieziona na roboty przymusowe do Niemiec. Pracowała w fabryce Szwarzkopfa w Berlinie[2].
Po zakończeniu wojny wyemigrowała do Izraela. Była przewodniczącą Związku Żydów Warszawskich w Izraelu. Mieszkała w Tel Awiwie.
W 2008 prezydent RP Lech Kaczyński za wybitne zasługi w rozwijaniu polsko-izraelskiej współpracy odznaczył ją Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej[3].
Twórczość
edytujNapisała kilka książek, w których opisuje swoje wspomnienia z Polski i okresu II wojny światowej:
Przypisy
edytuj- ↑ Zmarła Halina Aszkenazy-Engelhardt. sprawiedliwi.org.pl. [dostęp 2016-11-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-17)]. (pol.).
- ↑ a b c d e Kubacki Michał. [dostęp 2015-08-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (8 lipca 2015)]. (pol.).
- ↑ Postanowienie Prezydenta RP z dnia 9 maja 2008 r. o nadaniu orderów i odznaczenia. infor.pl, 2008. [dostęp 2019-05-20].
- ↑ Spotkanie z losem. [dostęp 2009-01-15]. (pol.).
- ↑ Dzień, noc, dzień. [dostęp 2009-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (7 grudnia 2008)]. (pol.).
- ↑ Warszawa Paryż Tel Awiw. [dostęp 2009-01-15]. (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Halina Aszkenazy-Engelhardt. warszawa.getto.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. w Internetowej Bazie Danych o Getcie Warszawskim