Hańba!
Hańbaǃ (pełna nazwa: Zbuntowana orkiestra podwórkowa „Hańba!”[1][2]) – polski zespół muzyczny założony w 2013 w Krakowie, grający muzykę punkrockową, folkową, klezmerską. W swych utworach opowiada o międzywojennej Polsce. Muzycy wykorzystują tradycyjne instrumentarium do ekspresyjnych, punkowych aranżacji, śpiewając teksty własne oraz m.in. Juliana Tuwima, Władysława Broniewskiego, Lucjana Szenwalda i Jana Brzechwy[3]. Członkowie grupy grali wcześniej w zespołach folkowych (Bumtralala, Południca!), punkowych (Ziemniaki), indierockowych (SuperXiu, Two Red Triangles), a także metalowych (Crowmoth)[4].
| Rok założenia | |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Gatunek | |
| Wydawnictwo |
Karoryfer Lecolds |
| Skład | |
| Andrzej Zamenhof, Tadeusz Król, Adam Sobolewski, Ignacy Woland | |
| Byli członkowie | |
| Seweryn Wołkow | |
| Współpracownicy | |
| Dzieciuki, Scotia Gilroy, Krakowski Chór Rewolucyjny | |
| Instrumentarium | |
| banjo, akordeon, bęben, tuba, klarnet, grzebień | |
| Strona internetowa | |
Wyobraźmy sobie, że punk rock nie powstaje na wyspach brytyjskich w latach siedemdziesiątych, lecz w międzywojennej Polsce, jako wyraz buntu przeciwko autorytarnym rządom sanacji. Oto, czym jest Hańba!
Historia
edytujPomysł założenia zespołu padł w 2008 roku. Zespół początkowo miał się nazywać Luxtorpeda. Pomysł na nazwę „Hańba!” wziął się z filmu Śmierć prezydenta Jerzego Kawalerowicza, w którym ta kwestia jest często powtarzana[5]. W koncertach często towarzyszy im Scotia Gilroy (znana z grupy Vladimirska) lub Krakowski Chór Rewolucyjny[4]. Zespół aktywnie współpracuje z białoruskim zespołem Dzieciuki[5].
Pierwszy raz na żywo wystąpili w rodzinnym Krakowie w marcu 2013 roku[4]. Hańba! w latach 2013–2014 wydała trzy epki nakładem własnego wydawnictwa Karoryfer Lecolds[5]ː w 2013 roku album Figa z makiem, natomiast w 2014 – Prosto w serce oraz Guma i gówno; wszystkie udostępnione bezpłatnie w internecie[4]. W 2015 roku ukazał się debiutancki album grupy, wydany nakładem wydawnictwa Antena Krzyku.
7 lutego 2016 roku wydana została debiutancka długogrająca płyta zespołu[6]. W 2017 roku wydany został album Będą bićǃ[7][8].
Grupa muzyczna występowała już m.in. na Off Festivalu (2015), 36. Euroradio Folk Festival – EtnoKraków (2015), Festiwalu Filmu i Sztuki „Dwa Brzegi” (2015), Visegard Wave w Czeremsze (2014) czy Skrzyżowaniu Kultur – Sounds Like Poland (2014), a także w Narodowej Galerii Sztuki Zachęta (2014) oraz Muzeum Historii Żydów Polskich Polin (2015). W sierpniu 2015 roku amerykańska rozgłośnia KEXP nagrała ich koncert na ulicach katowickiego Nikiszowca[6]. Zespół wystąpił również na Tauron Arenie 10 października 2018 roku, grając jako support dla Jacka White'a.
Tematyka i inspiracje
edytujZa teksty piosenek służą im wiersze międzywojennych poetów, np. Tuwima, Brzechwy i Broniewskiego[6]. Inspirację stanowi „Polska przedwojenna z jej rewolucyjną i antysanacyjną poezją, kabaretami, kulturą robotniczą, folklorem politycznym i ludycznym”[9]. Łączy rozmaite style muzyczne, m.in. punk rock, folk, muzykę klezmerską[6].
W II RP najciekawsze jest skondensowanie wszystkiego, co najlepsze i najgorsze w Polsce i w Polakach. Z jednej strony wielcy Polacy, fenomenalne wynalazki, najlepsza literatura, z drugiej analfabetyzm, ksenofobia, antysemityzm, bieda. (...) Spodobało nam się pewnie również to, że Rzeczpospolita była tyglem kulturowym, religijnym, etnicznym, za którym – jako osoby zafascynowane naprawdę różnymi gatunkami muzycznymi – czasem tęsknimy.
Skład
edytuj- Andrzej Zamenhof (naprawdęː Andrzej Zagajewski) – banjo, śpiew
- Tadeusz Król (naprawdęː Michał Radmacher) – akordeon, klarnet
- Adam Sobolewski (naprawdęː Mateusz Nowicki) – bęben, grzebień, śpiew
- Ignacy Woland (naprawdęː Jakub Lewicki) – tuba, śpiew[5][9]
- Seweryn Wołkow (naprawdęː Bartosz Wilk)[5][11]
Dyskografia
edytuj- Figa z makiem (2013)
- Prosto w serce (2014)
- Guma i gówno (2014)
- Hańba! (2016)
- Będą bić![4] (2017)
- 1939[12] (2019)
- Nikt nam nie zrobił nic (2020)
- Kryzys (2023)
Zespół wykonał także cover utworu zespołu Vespa pod tytułem „Zejdź Mi Z Oczu”. Znalazł się on na singlu oraz albumie A Tribute to Vespa wydanym w 2017 r. przez Lou & Rocked Boys[13][14].
Nagrody
edytuj- 2014 - laureat nagrody specjalnej im. Czesława Niemena 17. edycji Festiwalu Muzyki Folkowej Polskiego Radia Nowa Tradycja „za szczególną ekspresję i odwagę sceniczną”[6].
- 2017 - laureat Nagrody Artystycznej Miasta Torunia im. Grzegorza Ciechowskiego[15].
- 2018 - laureat Paszportu Polityki w kategorii Muzyka popularna za „muzyczno-literacko-polityczną rekonstrukcję, która daje efekt zaskakujący” za ich płytę Będą bić!, na której „uderzają w militaryzm, nacjonalizm, ksenofobię i przestrzegają przed coraz bardziej nieuchronną katastrofą”[9].
Przypisy
edytuj- ↑ Hańba! [online], hanba1926.pl [dostęp 2023-09-26].
- ↑ VladoPav, Zbuntowana Orkiestra Podwórkowa Hańba! W Jaworznie! Zagrała! - Mojejaworzno.pl [online], www.mojejaworzno.pl, 19 maja 2019 [dostęp 2023-09-26] (pol.).
- ↑ Wyborcza.pl [online], krakow.wyborcza.pl [dostęp 2018-01-18].
- ↑ a b c d e Hańba! | Twórca | Culture.pl, „Culture.pl” [dostęp 2018-01-18] (pol.).
- ↑ a b c d e Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2018-01-18].
- ↑ a b c d e Michał Radmacher, Hańba! – Karoryfer Lecolds [online], www.karoryfer.com [dostęp 2018-01-18] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-19].
- ↑ HAŃBA – „Będą bić”, „Onet Kultura”, 25 sierpnia 2017 [dostęp 2018-01-18] (pol.).
- ↑ Hańba – Będą bić!, „Noisey”, 4 września 2017 [dostęp 2018-01-18] (pol.).
- ↑ a b c Zespół Hańba! laureatem Paszportów POLITYKI w kategorii Muzyka popularna [online] [dostęp 2018-01-18] (pol.).
- ↑ "The Toobes - dla nich najważniejsza jest komercja" - wywiad z Dzieciukami i Hańbą - Krakowska Scena Muzyczna - koncerty, muzyka na żywo, zespoły, kluby, płyty, firmy w Krakow... [online], krakowskascenamuzyczna.pl [dostęp 2020-04-12] (pol.).
- ↑ Zespół Kraków: Hańba! - Krakowska Scena Muzyczna - koncerty, muzyka na żywo, zespoły, kluby, płyty, firmy w Krakowie [online], krakowskascenamuzyczna.pl [dostęp 2020-04-12] (pol.).
- ↑ 1939 Hańba! [online], Bandcamp [dostęp 2020-03-21] (ang.).
- ↑ discogs.com A Tribute To Vespa ↓, Release code: [r10987132].
- ↑ rockers.pl ↓, SKU: 5907996082391.
- ↑ Hańba! z Nagrodą im. G. Ciechowskiego | www.torun.pl [online], www.torun.pl [dostęp 2024-06-07] (pol.).
Bibliografia
edytuj- A Tribute To Vespa [online], rockers.pl [dostęp 2024-03-21] (pol.).
- Various – A Tribute To Vespa [online], discogs.com [dostęp 2024-03-20] (pol.).