HMS Biter (1940)
HMS Biter (D97) – brytyjski lotniskowiec eskortowy typu Avenger z okresu II wojny światowej, po wojnie służył jako francuski lotniskowiec i transportowiec lotnictwa Dixmude do lat 60. Został przebudowany ze statku handlowego „Rio Parana”.
HMS Biter, ok. 1943 | |
Historia | |
Stocznia |
Sun Shipbuilding and Drydock Co |
---|---|
Położenie stępki |
28 grudnia 1939 (jako „Rio Parana”) |
Wodowanie |
18 grudnia 1940 |
Zamówiony dla US Navy | |
Royal Navy | |
Nazwa |
HMS Biter |
Wejście do służby |
1 maja 1942 |
Wycofanie ze służby |
9 kwietnia 1945 |
Marine nationale | |
Nazwa |
Dixmude |
Wejście do służby |
1945 |
Los okrętu |
Zatopiony jako okręt cel w 1966 |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność |
11 800 t (standardowa) |
Długość |
141,73 m (kadłub) |
Szerokość |
21,18 m (kadłub) |
Zanurzenie |
6,4 m (maksymalna) |
Napęd | |
1 śruba, 2 silniki wysokoprężne Sun-Doxford, 5 200 KM | |
Prędkość |
16,5 węzła |
Zasięg |
14 550 Mn przy prędkości 10 węzłów |
Uzbrojenie | |
3 x 102 mm 19 x 20 mm | |
Wyposażenie lotnicze | |
15 samolotów | |
Załoga |
850 |
Historia
edytujStępkę pod statek handlowy „Rio Parana” położono 28 grudnia 1939 roku w stoczni Sun Shipbuilding and Drydock Co w Chester (Pensylwania), w ramach kontraktu United States Maritime Commission „Hull Sun-60”. Statek zwodowano 18 grudnia rok później, a 20 maja 1941 roku został przejęty przez US Navy w celu przebudowy jednostki na lotniskowiec eskortowy (AVG-3/BAVG-3) w stoczni Atlantic Basin Iron Works w Nowym Jorku.
6 kwietnia 1942 roku okręt został oddany do służby, a 1 maja wcielony do Royal Navy. Pierwszą akcją lotniskowca pod brytyjską banderą była operacja Torch, w ramach której wraz z siostrzanym HMS „Dasher” osłaniał alianckie lądowanie w Afryce Północnej. Na pokładzie przenosił 12 samolotów Sea Hurricane IIB i IIC z 800 Naval Air Squadron. Wraz z HMS „Dasher”, lotniskowcem HMS „Furious”, pancernikiem HMS „Rodney” i pozostałymi okrętami eskorty, tworzył zespół wsparcia Centralnych Sił, których zadaniem było zajęcie rejonu Oranu. Podczas akcji samoloty z „Bitera” zestrzeliły cztery myśliwce Dewoitine D.520, tracąc jedną własną maszynę podczas przymusowego lądowania na pokładzie okrętu. Po walce lotniskowiec wraz z HMS „Dasher” powrócił na Wyspy Brytyjskie, gdzie przeszedł przegląd w stoczni w Dundee. Po katastrofie HMS „Dasher” zmodernizowano między innymi system dystrybucji paliwa.
Po naprawach lotniskowiec skierowano do osłony konwojów atlantyckich. Na pokładzie okrętu stacjonował dywizjon 811 Naval Air Squadron z 9 samolotami Fairey Swordfish i trzema Martletami. 23 kwietnia 1943 roku podczas eskortowania konwoju ONS-4 Swordfish z „Bitera” brał udział w zatopieniu U-203. 7 maja, podczas osłony konwoju HX-237, w wyniku złych warunków pogodowych „Biter” stracił dwa Martlety. 10 maja samoloty z lotniskowca ponownie brały udział w zatopieniu U-Boota, tym razem był to U-89. 11 maja 1943 U-230 zestrzelił Swordfisha z 811 dywizjonu. W owym czasie do akcji zaczęto wysyłać pary Swordfishów, co wiązało się ze zmianą taktyki U-Bootów, które otrzymały rozkaz bezwzględnego podejmowania walki z dwupłatowcami. 16 listopada 1943 roku lotniskowiec został uszkodzony przez wybuch przenoszonego przez Swordfisha uzbrojenia (samolot przymusowo wodował niedaleko burty okrętu i eksplodował). Uszkodzenia okazały się być niegroźne dla jednostki i okręt kontynuował akcję pozostając w linii aż do sierpnia 1944 roku.
21 sierpnia został przeniesiony do rezerwy, a trzy dni później na jego pokładzie wybuchł pożar. 9 kwietnia 1945 roku lotniskowiec został zwrócony US Navy. W tym samym roku jednostkę przekazano francuskiej marynarce wojennej, gdzie otrzymała nazwę „Dixmude”. W 1947 roku wspierał francuskie siły walczące w Indochinach Francuskich; operowały z niego bombowce Douglas SBD Dauntless[1]. W związku z małą wartością bojową, od 1949 do 1960 roku został przesunięty do roli transportowca lotniczego[1]. Dostarczał samoloty m.in. do Indochin. Następnie wykorzystywany był jako hulk. W 1966 roku okręt powrócił do Stanów Zjednoczonych, gdzie został zatopiony jako okręt-cel.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Conway’s All the world’s fighting ships, 1947–1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1995, s. 98. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Krzysztof Zalewski, Lotniskowce eskortowe typu Archer, "Nowa Technika Wojskowa", nr 1 (2003), s. 57-62, ISSN 1230-1655.