HMS Biter (1940)

brytyjski lotniskowiec eskortowy
(Przekierowano z HMS Biter (D97))

HMS Biter (D97)brytyjski lotniskowiec eskortowy typu Avenger z okresu II wojny światowej, po wojnie służył jako francuski lotniskowiec i transportowiec lotnictwa Dixmude do lat 60. Został przebudowany ze statku handlowego „Rio Parana”.

HMS Biter (D97)
Ilustracja
HMS Biter, ok. 1943
Historia
Stocznia

Sun Shipbuilding and Drydock Co

Położenie stępki

28 grudnia 1939 (jako „Rio Parana”)

Wodowanie

18 grudnia 1940

Zamówiony dla  US Navy
 Royal Navy
Nazwa

HMS Biter

Wejście do służby

1 maja 1942

Wycofanie ze służby

9 kwietnia 1945

 Marine nationale
Nazwa

Dixmude

Wejście do służby

1945

Los okrętu

Zatopiony jako okręt cel w 1966

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

11 800 t (standardowa)
15 368 t (pełna)

Długość

141,73 m (kadłub)
125,0 m (pokład lotniczy)

Szerokość

21,18 m (kadłub)
23,77 m (pokład lotniczy)

Zanurzenie

6,4 m (maksymalna)

Napęd
1 śruba, 2 silniki wysokoprężne Sun-Doxford, 5 200 KM
Prędkość

16,5 węzła

Zasięg

14 550 Mn przy prędkości 10 węzłów

Uzbrojenie
3 x 102 mm
19 x 20 mm
Wyposażenie lotnicze
15 samolotów
Załoga

850

Historia

edytuj

Stępkę pod statek handlowy „Rio Parana” położono 28 grudnia 1939 roku w stoczni Sun Shipbuilding and Drydock Co w Chester (Pensylwania), w ramach kontraktu United States Maritime Commission „Hull Sun-60”. Statek zwodowano 18 grudnia rok później, a 20 maja 1941 roku został przejęty przez US Navy w celu przebudowy jednostki na lotniskowiec eskortowy (AVG-3/BAVG-3) w stoczni Atlantic Basin Iron Works w Nowym Jorku.

6 kwietnia 1942 roku okręt został oddany do służby, a 1 maja wcielony do Royal Navy. Pierwszą akcją lotniskowca pod brytyjską banderą była operacja Torch, w ramach której wraz z siostrzanym HMS „Dasher” osłaniał alianckie lądowanie w Afryce Północnej. Na pokładzie przenosił 12 samolotów Sea Hurricane IIB i IIC z 800 Naval Air Squadron. Wraz z HMS „Dasher”, lotniskowcem HMS „Furious”, pancernikiem HMS „Rodney” i pozostałymi okrętami eskorty, tworzył zespół wsparcia Centralnych Sił, których zadaniem było zajęcie rejonu Oranu. Podczas akcji samoloty z „Bitera” zestrzeliły cztery myśliwce Dewoitine D.520, tracąc jedną własną maszynę podczas przymusowego lądowania na pokładzie okrętu. Po walce lotniskowiec wraz z HMS „Dasher” powrócił na Wyspy Brytyjskie, gdzie przeszedł przegląd w stoczni w Dundee. Po katastrofie HMS „Dasher” zmodernizowano między innymi system dystrybucji paliwa.

Po naprawach lotniskowiec skierowano do osłony konwojów atlantyckich. Na pokładzie okrętu stacjonował dywizjon 811 Naval Air Squadron z 9 samolotami Fairey Swordfish i trzema Martletami. 23 kwietnia 1943 roku podczas eskortowania konwoju ONS-4 Swordfish z „Bitera” brał udział w zatopieniu U-203. 7 maja, podczas osłony konwoju HX-237, w wyniku złych warunków pogodowych „Biter” stracił dwa Martlety. 10 maja samoloty z lotniskowca ponownie brały udział w zatopieniu U-Boota, tym razem był to U-89. 11 maja 1943 U-230 zestrzelił Swordfisha z 811 dywizjonu. W owym czasie do akcji zaczęto wysyłać pary Swordfishów, co wiązało się ze zmianą taktyki U-Bootów, które otrzymały rozkaz bezwzględnego podejmowania walki z dwupłatowcami. 16 listopada 1943 roku lotniskowiec został uszkodzony przez wybuch przenoszonego przez Swordfisha uzbrojenia (samolot przymusowo wodował niedaleko burty okrętu i eksplodował). Uszkodzenia okazały się być niegroźne dla jednostki i okręt kontynuował akcję pozostając w linii aż do sierpnia 1944 roku.

21 sierpnia został przeniesiony do rezerwy, a trzy dni później na jego pokładzie wybuchł pożar. 9 kwietnia 1945 roku lotniskowiec został zwrócony US Navy. W tym samym roku jednostkę przekazano francuskiej marynarce wojennej, gdzie otrzymała nazwę „Dixmude”. W 1947 roku wspierał francuskie siły walczące w Indochinach Francuskich; operowały z niego bombowce Douglas SBD Dauntless[1]. W związku z małą wartością bojową, od 1949 do 1960 roku został przesunięty do roli transportowca lotniczego[1]. Dostarczał samoloty m.in. do Indochin. Następnie wykorzystywany był jako hulk. W 1966 roku okręt powrócił do Stanów Zjednoczonych, gdzie został zatopiony jako okręt-cel.

Przypisy

edytuj
  1. a b Conway’s All the world’s fighting ships, 1947–1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1995, s. 98. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).

Bibliografia

edytuj
  • Krzysztof Zalewski, Lotniskowce eskortowe typu Archer, "Nowa Technika Wojskowa", nr 1 (2003), s. 57-62, ISSN 1230-1655.