Grzybno (jezioro w powiecie słubickim)
Grzybno – jezioro na Pojezierzu Łagowskim, położone w województwie lubuskim, w powiecie słubickim, w gminie Ośno Lubuskie.
 Jezioro Grzybno widziane z powietrza od południa | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Region | |
| Wysokość lustra |
52,0 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
38,0–42,7 ha |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Długość linii brzegowej |
6700 m |
| Objętość |
2220,4 tys. m³ |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu słubickiego  | |
Położenie na mapie gminy Ośno Lubuskie  | |
 52°26′49″N 14°49′37″E/52,446944 14,826944
| |
Położenie i opis
edytujJezioro położone jest w północno-wschodniej części powiatu słubickiego, na Pojezierzu Łagowskim[1]. Nieco na północ znajduje się podobne, ale nieco mniejsze jezioro Imielno. Zbiornik otoczony jest lasami sosnowymi z domieszką świerka. Około kilometra na zachód od jeziora znajduje się wieś Świniary, w takiej samej odległości, ale na wschód zaczynają się granice administracyjne Ośna Lubuskiego. Misa jeziora ma kształt wydłużony, charakterystyczny dla jezior rynnowych. W akwenie znajduje się kilka półwyspów, zatok oraz przewężeń. Brzegi przeważnie są strome, pozbawione mielizny, ale twarde i piaszczyste. Wyjątkiem jest północny kraniec akwenu, gdzie brzeg jest płaski i nieco podmokły. Głęboczek jeziora znajduje się w jego środkowej części, przy czym w akwenie można wyróżnić jeszcze kilka innych wyraźnych przegłębień. Zbiornik nie ma dopływów, zasilany jest spływem powierzchniowym oraz wodami podziemnymi. Okresowy odpływ znajduje się w południowo-wschodniej części zbiornika i kieruje się do jeziora Kocioł[2].
Jest to jeden z większych zbiorników Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego „Uroczysko Ośniańskich Jezior”[2][3].
Hydronimia
edytujJezioro pojawia się w źródłach w 1938 roku jako Greiben See[4], a następnie Greiben See — Grzybno (1949), Jezioro Grzybno (1963, 1975), Grzybno (1995, 2006)[5]. Państwowy rejestr nazw geograficznych jako nazwę urzędową akwenu podaje Grzybno, nie wymieniając nazw obocznych[6]. W niektórych źródłach nazwa tego jeziora to Świniary[7].
Morfometria
edytujWedług danych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej powierzchnia zwierciadła wody jeziora wynosi 42,7 ha[8]. A. Choiński, poprzez planimetrowanie na mapach 1:50 000, określił wielkość jeziora na 38,0 ha[9].
Średnia głębokość zbiornika wodnego to 5,2 m, a maksymalna to 11,9 m. Objętość jeziora wynosi 2220,4 tys. m³. Maksymalna długość jeziora to 2810 m, a szerokość 280 m. Długość linii brzegowej wynosi 6700 m[8].
Według Atlasu jezior Polski (red. J. Jańczak, 1996) lustro wody znajduje się na wysokości 52,0 m n.p.m., natomiast według numerycznego modelu terenu udostępnionego przez Geoportal 51,5 m n.p.m.[10][8]
Według Mapy Podziału Hydrograficznego Polski leży na terenie zlewni siódmego poziomu Dopływ z jez. Grzybno[11]. Identyfikator MPHP to 1896624[11].
Zagospodarowanie
edytujAdministratorem wód jeziora jest Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Poznaniu. Utworzył on obwód rybacki, który obejmuje między innymi wody jeziora Grzybno oraz Jeziora Radachowskiego (Obwód rybacki rzeki Ośnianka – Nr 1)[12]. Gospodarkę rybacką prowadzi na jeziorze Polski Związek Wędkarski Okręg w Gorzowie Wielkopolskim[7]. Bardzo dobra jakość wód jeziora pozwala na zarybianie go sielawą, poza tym występują tu takie gatunki ryb jak: płoć, leszcz, szczupak, okoń, lin, karp, węgorz, karaś pospolity i sandacz[2].
Jezioro pełni również funkcje rekreacyjne, nad jego południowym brzegiem znajduje się niewielka plaża[2].
Przypisy
edytuj- ↑ Andrzej Richling i inni, Regionalna geografia fizyczna Polski : praca zbiorowa, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2021, s. 110-111, ISBN 978-83-7986-381-5, OCLC 1288191487 [dostęp 2022-07-08].
- ↑ a b c d Szlak "Wodny Świat" Stowarzyszenie Kraina Szlaków Turystycznych, Sulęcin 2012, Lokalna Grupa Działania. 2015. s. 26-27. [dostęp 2024-07-08]. (pol.).
- ↑ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Uroczysko Ośniańskich Jezior [online], crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2024-07-09] [zarchiwizowane z adresu 2022-06-01].
- ↑ Drossen, Meßtischblatt nr. 3555, 1:25 000, 1938
- ↑ Instytut Języka Polskiego PAN, Elektroniczny słownik hydronimów Polski – Grzybno [online], eshp.ijp.pan.pl [dostęp 2024-07-11].
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 39973
- ↑ a b Wykaz wód [online], PZW Okręg Gorzów Wielkopolski [dostęp 2024-07-11].
- ↑ a b c Jerzy Jańczak (red.), Atlas jezior Polski, t. I, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 1996, s. 86-87, ISBN 83-86001-29-1.
- ↑ Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 538. ISBN 83-232-1732-7.
- ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2024-07-11].
- ↑ a b Hydroportal, Informatyczny System Osłony Kraju [dostęp 2024-07-11].
- ↑ Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Ujednolicony wykaz obwodów rybackich 2023 [online], dane.gov.pl [dostęp 2024-07-11].