Zespół muzyczny

Zespół muzyczny – grupa wykonawców muzycznych wspólnie wykonujących muzykę z wykorzystaniem głosów (zespół wokalny), instrumentów muzycznych (zespół instrumentalny) lub jednocześnie głosów i instrumentów (zespół wokalno-instrumentalny).

Nazwy

Zespoły muzyczne wszystkich rodzajów często w zależności od liczebności ich składu określa się następującymi nazwami:

duet – zespół złożony z dwóch wykonawców;
trio (lub, gdy złożony tylko z wokalistów: tercet) – zespół złożony z trzech wykonawców;
kwartet – zespół złożony z czterech wykonawców;
kwintet – zespół złożony z pięciu wykonawców;
sekstet – zespół złożony z sześciu wykonawców;
rzadziej: septet, oktet lub nonet – zespół złożony z siedmiu, ośmiu lub dziewięciu wykonawców;
zespół złożony z większej liczby członków określa się mianem orkiestry.

Muzyka poważna

W muzyce poważnej zespoły dzieli się na:

zespoły wokalne, czyli chóry
zespoły instrumentalne

Często oba rodzaje zespołów łączy się w celu wykonywania muzyki instrumentalno-wokalnej.

Muzyka rozrywkowa

W muzyce rozrywkowej zwykle mamy do czynienia z zespołami wokalno-instrumentalnymi. Brak jest także formalnie ustalonych składów zespołów, można jednak zauważyć pewne tendencje. W muzyce jazzowej można zaobserwować większą płynność osobowych składów zespołów niż w muzyce rockowej (wyjątkiem od tej reguły jest Modern Jazz Quartet) oraz dosyć częste składy okazjonalne i czasowe, zwane też projektami. Zespoły instrumentalne są w jazzie znacznie popularniejsze niż w innych gatunkach muzyki rozrywkowej.

Zespół jazzowy

Z zasady, zespół składa się z sekcji rytmicznej i solistów. Trzonem sekcji rytmicznej jest perkusja i kontrabas lub gitara basowa. Gitara oraz instrumenty klawiszowe mogą funkcjonować zarówno w sekcji rytmicznej lub jako instrumenty solowe. Saksofon oraz trąbka funkcjonują wyłącznie jako instrumenty solowe.

Przykładowe składy jazzowe to:

Trio

perkusja, kontrabas, fortepian (np. trio Michela Petruccianiego)
perkusja, gitara basowa, gitara (trio gitarowe, np. Pat Metheny (g), Jaco Pastorius (b), Bob Moses (dr))
perkusja, kontrabas, saksofon (w takim składzie grał John Coltrane (ts), proszę zwrócić uwagę na brak instrumentu harmonicznego)
kontrabas, gitara, trąbka (np. skład Christian McBride (b), Mark Whitfield (g), Nicholas Payton (t))
perkusja, Organy Hammonda, gitara (często powiększone przez saksofon do kwartetu – zobacz Trio organowe)

Kwartet

perkusja, gitara basowa/kontrabas, fortepian, saksofon
perkusja, gitara basowa/kontrabas, gitara, trąbka
perkusja, gitara basowa/kontrabas, fortepian, gitara (gitara jest tu instrumentem solowym)
perkusja, gitara basowa/kontrabas, trąbka, saksofon (kwartet Ornette’a Colemana)

Kwintet

perkusja, gitara basowa/kontrabas, fortepian, saksofon, trąbka
perkusja, gitara basowa/kontrabas, trąbka, saksofon, saksofon (np. kwintet Albert Ayler)

Zespół rockowy

Typowy zespół rockowy ukształtował się pod wpływem wczesnych zespołów bluesowych, a zwłaszcza zespołów Muddy’ego Watersa. Różnie traktowano gitary; podejście tradycyjne – jedna z gitar jest gitarą prowadzącą lub solową, a druga – rytmiczną lub akompaniującą (The Beatles); podejście nietradycyjne – właściwie nie ma gitary rytmicznej, obie mają status gitary prowadzącej (np. The Rolling Stones).

Zespół jednoosobowy

wszystkie instrumenty/wokal (zespół, który posiada tylko jednego członka, najczęściej multiinstrumentalistę, choć może posiłkować się muzykami sesyjnymi i koncertowymi; np. Brudne Dzieci Sida, Burzum)

Duet

perkusja, gitara (jeden z muzyków jest równocześnie głównym wokalistą; np. The White Stripes, Simon & Garfunkel)
gitara, gitara (jeden z muzyków jest równocześnie głównym wokalistą; np. Tenacious D)
gitara/instrumenty klawiszowe, gitara/instrumenty klawiszowe (jeden lub obaj muzycy są głównymi wokalistami; np. Hall & Oates)
gitara/gitara basowa/wokal/instrumenty klawiszowe, gitara/gitara basowa/instrumenty klawiszowe (dość nietypowy skład; np. Placebo)

Trio

perkusja, gitara basowa, gitara (jeden z muzyków jest równocześnie głównym wokalistą; Cream, The Jimi Hendrix Experience, Rush, Massacre, ZZ Top, The Police, Nirvana)
perkusja, gitara/gitara basowa, instrumenty klawiszowe (np. Emerson, Lake and Palmer, Atomic Rooster, jeden z muzyków jest równocześnie głównym wokalistą)
wokal, instrumenty klawiszowe, instrumenty klawiszowe/gitara (np. Depeche Mode)
wokal, wokal, gramofony (skład popularny w grupach wykonujących rap; np. Run-D.M.C.)

Kwartet

perkusja, gitara basowa, gitara, gitara (jeden z najczęściej spotykanych składów zespołów rockowych, przynajmniej jeden z muzyków jest równocześnie wokalistą; np. The Beatles, Metallica, Alice in Chains)
perkusja, gitara basowa, gitara, saksofon (np. George Thorogood and the Destroyers; jeden z muzyków jest równocześnie głównym wokalistą)
perkusja, gitara, gitara, wokal (zespół przeważnie zatrudnia sesyjnego basistę; np. The Rolling Stones)
perkusja, gitara basowa, gitara, instrumenty klawiszowe (np. Queen, Graham Bond Organisation, Pink Floyd, System of a Down; jeden z muzyków jest równocześnie głównym wokalistą).
perkusja, gitara, organy/pianino, wokalista (dość nietypowy skład; np. The Doors)
perkusja, gitara basowa, gitara, wokal (jeden z najpopularniejszych składów; np. U2, Korn, Pantera)
wokal/gitara, gitara, skrzypce, gitara basowa (dość nietypowy skład; np. Yellowcard)

Kwintet

perkusja, gitara basowa, gitara, gitara, wokal (np. AC/DC, Helloween, Sabaton)
perkusja, gitara basowa, gitara, gitara, gitara (np. Foo Fighters; jeden z muzyków jest równocześnie głównym wokalistą)
perkusja, gitara basowa, gitara, instrumenty klawiszowe, wokal (np. Deep Purple, The Animals, Lordi)

Sekstet

perkusja, perkusja/instrumenty perkusyjne, gitara basowa, gitara, gitara, instrumenty klawiszowe (dość nietypowy skład; np. The Allman Brothers Band, Grateful Dead, jeden z muzyków jest równocześnie głównym wokalistą)
perkusja, instrumenty perkusyjne/marimba, gitara basowa, gitara, gitara, wokal/saksofon (np. Captain Beefheart and His Magic Band)
perkusja, gitara basowa, gitara, gitara, gitara, wokalista (np. Iron Maiden, Bad Religion)
gitara, gitara, wokal, perkusja, instrumenty klawiszowe, gitara basowa (np. Dżem, Rammstein)
gitara, gitara/instrumenty klawiszowe/wokal, gitara basowa, perkusja, wokal, gramofony (dość nietypowy skład; np. Linkin Park, zespół posiada dwóch głównych wokalistów, a jeden jest równocześnie gitarzystą rytmicznym i klawiszowcem)
wokal, gitara/saksofon, gitara, perkusja/instrumenty klawiszowe, gitara/instrumenty klawiszowe, gitara basowa (np. INXS)
skrzypce, skrzypce, perkusja/instrumenty perkusyjne, instrumenty klawiszowe/gitara, gitara/wokal, gitara basowa (unikatowy skład oparty na brzmieniu skrzypiec, Ankh)

Nonet

perkusja, perkusja/instrumenty perkusyjne, perkusja/instrumenty perkusyjne, gitara basowa, gitara, gitara, instrumenty klawiszowe, gramofony, wokal (unikatowy skład oparty na brzmieniu instrumentów perkusyjnych, Slipknot)
perkusja/instrumenty perkusyjne, gitara basowa, gitara, gitara, instrumenty klawiszowe, puzon, trąbka, saksofon tenorowy, wokal (unikatowy skład oparty na brzmieniu instrumentów dętych, Kult)