Grumman XP-50
Grumman XP-50 Skyrocket (Grumman Design 46) - prototypowy samolot myśliwski, wersja rozwojowa Grumman XF5F-1, zaprojektowany w zakładach Grumman Aircraft w początkowym okresie II wojny światowej w odpowiedzi na memorandum USAAC na dwusilnikowy myśliwiec pościgowy. Konkurs został wygrany przez samolot XP-49, ale konstrukcja Grummana na tyle zainteresowała USAAC, że zamówiono jeden prototyp tego samolotu.
 XP-50 w locie | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent |
Grumman |
| Typ |
samolot myśliwski |
| Historia | |
| Data oblotu |
18 lutego 1941 |
| Lata produkcji |
1941 |
| Wycofanie ze służby |
1941 |
| Liczba egz. |
1 |
| Liczba wypadków • w tym katastrof |
|
| Dane techniczne | |
| Napęd |
2 silniki gwiazdowe Wright R-1820 |
| Moc |
1200 KM |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
12,80 m |
| Długość |
10,03 m |
| Wysokość |
3,47 m |
| Powierzchnia nośna |
28,19 m² |
| Masa | |
| Własna |
3712 kg |
| Użyteczna |
5439 kg |
| Startowa |
5924 kg |
| Zapas paliwa |
821 l |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
687 km/h ma wysokości 7620 m |
| Prędkość przelotowa |
510 km/h |
| Prędkość wznoszenia |
20 m/s |
| Pułap praktyczny |
12.192 m |
| Zasięg |
2012 km |
| Dane operacyjne | |
| Użytkownicy | |
| United States Army Air Corp | |
Historia
edytujGeneza
edytujW miarę rozwoju i testowania powstającego wówczas XF5F, a także w obliczu wielu problemów z tym samolotem, kierownictwo Grummana zdało sobie sprawę, że Bureau of Aeronautics zaczęło tracić zainteresowanie projektem[1]. Starając się uratować nieudany program rozwojowy, w grudniu 1938 w odpowiedzi na konkurs USAAC XC621, zgłoszono Design 45 który różnił się od XF5F praktycznie tylko użytymi silnikami[2]. Projekt został odrzucony i w zakładach Grummana powstały następne, także odrzucone projekty, którymi starano się zainteresować Armię - Design 45A (podwozie z kołem przednim, chłodzone cieczą silniki rzędowe, także wersja eksportowa), Design 45B (myśliwiec ze skrzydłem typu mewa, dwubelkowy ogon) oraz Design 45C (kadłub dwubelkowy, pojedynczy silnik w układzie pchającym)[2].
W marcu 1939 Grumman zgłosił Design 46 do konkursu USAAC, Circular Proposal 39-775, na wysokościowy myśliwiec przychwytujący z silnikami wyposażonymi w turbosprężarki[1]. Według założeń konkursu, nowy samolot miał bazować na istniejącej już konstrukcji aby maksymalnie skrócić czas wymagany na wprowadzenie nowego myśliwca do produkcji[1]. Konkurs został wygrany przez wersję rozwojową Lockheed P-38 Lightning - Lockheed XP-49, ale propozycja Grummana, została wybrana jako zabezpieczenie programu w przypadku niepowodzenia XP-49[1]. Pojedynczy prototyp samolotu, numer seryjny 40-3057[3], został zamówiony 25 listopada 1939[4].
Projekt
edytujW projektowaniu XP-50 użyto skrzydeł i ogona z XF5F, przedłużono kadłub samolotu o ponad dwie stopy (60 cm) aby zrobić dodatkowe miejsce na uzbrojenie i chowane do kadłuba przednie koło podwozia[1]. Poważną zmianą była zmiana silników na gwiazdowe jednostki Wright R-1820-67/69 z turbosprężarkami[1]. W odróżnieniu od eksperymentalnych i będących jeszcze w stadium rozwojowym silników Lockheeda (Pratt & Whitney X-1800[1] lub Continental XI-1430) silniki wybrane przez projektantów Grummana były już w produkcji i były mniej ryzykownym wyborem[4].
Próby
edytuj
Prototyp odbył pierwszy lot 18 lutego 1941[4]. W porównaniu z jego problemowym poprzednikiem, XF5F, XP-50 miał lepsze właściwości pilotażowe i znacznie lepsze osiągi na średnim i dużym pułapie[4]. 14 maja w trakcie lotu wybuchła turbosprężarka w prawym silniku poważnie uszkadzając system hydrauliczny samolotu[5]. Pilotujący samolot Robert Hall był zmuszony do opuszczenia samolotu w locie ratując się skokiem na spadochronie[4], a płonący samolot rozbił się w Smithtown Bay w pobliżu Long Island[5]. W momencie straty samolotu przebywał on łącznie w powietrzu zaledwie 20 godzin[3].
Po utracie jedynego prototypu USAAC stracił dalsze zainteresowanie projektem i program został anulowany[4]. Całkowity koszt programu rozwojowego XP-50 wyniósł 353,828 dolarów[5].
XP-65 i F7F
edytujPo utracie XP-50 w zakładach Grummana zaprojektowano jeszcze jeden dwusilnikowy myśliwiec lądowy - Grumman XP-65 (Grumman Model 51) i czerwcu 1941 USAAC zamówił dwa prototypy tego samolotu[6]. 16 stycznia 1942 zdecydowano o anulowaniu tego kontraktu, ale na podstawie tego projektu opracowano ostatecznie znakomity F7F Tigercat[6].
Opis konstrukcji
edytujGrumman XP-50 Skyrocket (Grumman Design 46) był dwusilnikowym, jednomiejscowym dolnopłatem[7]. Napęd samolotu stanowiły dwa silniki gwiazdowe typu Wright R-1820-67/69 z turbosprężarkami o mocy 1200 KM każdy z trzypłatowymi śmigłami[3]. Samolot miał podwozie z kołem przednim, wciąganym w locie[7].
Planowane uzbrojenie samolotu miały stanowić dwa działka 20 mm i dwa karabiny maszynowe 12,7 mm umieszczone w nosie oraz do 200 funtów (91 kg) bomb[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g B. Martin: Grumman XF5F-1 XP-50 Skyrocket. s. 24.
- ↑ a b B. Martin: Grumman XF5F-1 XP-50 Skyrocket. s. 21.
- ↑ a b c d E. Angellucci: American Fighter. s. 231.
- ↑ a b c d e f B. Martin: Grumman XF5F-1 XP-50 Skyrocket. s. 25.
- ↑ a b c B. Martin: Grumman XF5F-1 XP-50 Skyrocket. s. 26.
- ↑ a b B. Martin: Grumman XF5F-1 XP-50 Skyrocket. s. 29.
- ↑ a b E. Angellucci: American Fighter. s. 230.
Bibliografia
edytuj- Enzo Angellucci, Peter Bowers: American Fighter: The Definitive Guide to American Fighter Aircraft from 1917 to the Present. Haynes Publishing Group, 1979. ISBN 0-85429-635-2.
- Bob T. Martin, David Lucabaugh: Grumman XF5F-1 XP-50 Skyrocket (Naval Fighters Number Thirty-One). Naval Fighters. ISBN 0-942612-31-0.
Linki zewnętrzne
edytuj- Joe Baugher: Grumman XP-50. joebaugher.com. [dostęp 2013-10-08]. (ang.).