Graniczna Placówka Kontrolna Olszyna

nieistniejący obecnie pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza wykonujący kontrolę graniczną osób i środków transportu bezpośrednio w przejściach granicznych

Graniczna Placówka Kontrolna Kleinbademeisel/Olszyna – nieistniejący obecnie pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza wykonujący kontrolę graniczną osób, towarów i środków transportu bezpośrednio w przejściach granicznych na granicy granicy z Niemiecką Republiką Demokratyczną/Republiką Federalną Niemiec[b].

PPK Kleinbademeisel
GPK Olszyna
GPK SG w Olszynie
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

nn; 1974[a]

Rozformowanie

1955; 24 sierpnia 2005 (przekształcenia)

Tradycje
Rodowód

PPK Kleinbademeisel

Kontynuacja

Placówka SG w Olszynie

Organizacja
Dyslokacja

Olszyna

Formacja

Wojska Ochrony Pogranicza
Straż Graniczna

Podległość

9 Lubuska Brygada WOP
Łużycka Brygada WOP
KW MO
Lubuska Brygada WOP
Łużycka Brygada WOP
Lubuski Oddział SG

Most graniczny Łęknica-Bad Muskau (listopad 2006)

Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Olszynie – nieistniejąca obecnie graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej wykonująca kontrolę graniczną osób, towarów i środków transportu bezpośrednio w przejściach granicznych na granicy z granicy państwowej z Republiką Federalną Niemiec.

Formowanie i zmiany organizacyjne

edytuj

Wcześniej występowała pod nazwą Przejściowy Punkt Kontrolny Kleinbademeisel (PPK Kleinbademeisel).

Do końca 1954 Graniczna Placówka Kontrolna Olszyna (GPK Olszyna) pod względem operacyjnym podporządkowane było bezpośrednio pod sztab 9 Brygady WOP w Krośnie Odrzańskim, a pod względem zaopatrzenia kwatermistrzowskiego przydzielone było do 30 batalionu Ochrony Pogranicza[1], 1 stycznia 1955 roku 91 batalionu WOP w Tuplicach[1].

W 1955 rozformowana została GPK Olszyna, a przejście graniczne podporządkowano stacjonującym w tych miejscowościach strażnicom. W związku z tym na strażnicy WOP Olszyna utworzono nowy etat zastępcy dowódcy strażnicy do spraw KRG[1].

Graniczna Placówka Kontrolna Olszyna została utworzona w 1974[2] i podlegała bezpośrednio pod sztab Lubuskiej Brygady WOP w Krośnie Odrzańskim. Po rozformowaniu Lubuskiej Brygady WOP, 1 listopada 1989 GPK Olszyna została włączona w struktury Łużyckiej Brygady WOP w Lubaniu Śląskim i tak funkcjonowała do 15 maja 1991[2].

Straż Graniczna:
Po rozwiązaniu Wojsk Ochrony Pogranicza, 16 maja 1991 Graniczna Placówka Kontrolna Olszyna weszła w podporządkowanie Lubuskiego Oddziału Straży Granicznej[3] i przyjęła nazwę Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Olszynie.

W ramach reorganizacji struktur Straży Granicznej związanej z przygotowaniem Polski do wstąpienia, do Unii Europejskiej i przystąpieniem do Traktatu z Schengen. Podczas restrukturyzacji wprowadzono kompleksową ochronę granicy już na najniższym szczeblu organizacyjnym tj. strażnica i graniczna placówka kontrolna. Wprowadzona całościowa ochrona granicy zniosła podział na graniczne jednostki organizacyjne ochraniające tylko tzw. „zieloną granicę” i prowadzące tylko kontrole ruchu granicznego. W wyniku tego 2 stycznia 2003 w skład granicznej placówki kontrolnej Straży Granicznej kategorii I w Olszynie weszły: strażnica SG w Łęknicy, strażnica SG w Tuplicach i strażnica SG w Zasiekach[c].

Od początku 2003 GPK SG w Olszynie dodatkowo użytkowała budynek przy ul. Świerczewskiego 1 w Tuplicach, w którym mieścił się jeden z pionów gpk, pomieszczenia dla osób zatrzymanych oraz magazyny depozytowe[4].

Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Olszynie pod tą nazwą funkcjonowała do 23 sierpnia 2005 i 24 sierpnia 2005, kiedy to została przekształcona na Placówkę Straży Granicznej w Olszynie (PSG w Olszynie)[d].

Podległe przejścia graniczne

edytuj

Dowódcy/komendanci granicznej placówki kontrolnej

edytuj
  • st. sierż. Józef Bortkiewicz (był w 1951)
  • ppor. Jan Tomaszewski (?–1952)
  • ppor. Edward Kusiak (1952–1953)
  • ppor. Mieczysław Solis (1954–1954)
  • ppłk Antoni Włodarczyk (był w 1980)[5]
  • ppłk Jerzy Piwowarski[5].

Komendanci SG:

  • ppłk SG Bogusław Bazylak (2002–23.08.2005) – do przekształcenia[6].
  1. Od 1991 graniczna placówka kontrolna Straży Granicznej
  2. Od 3 października 1990 z RFN.
  3. Zarządzenie nr 058 Komendanta Głównego Straży Granicznej z 13.12.2002 zmieniające zarządzenie w sprawie organizacji wchodzących w skład Straży Granicznej komend, strażnic, granicznych placówek kontrolnych, dywizjonów, pododdziałów odwodowych oraz ośrodków szkolenia w ramach III etapu realizacji programu dostosowania Straży Granicznej do standardów Schengen, polegającą na włączeniu wytypowanych strażnic w struktury gpk. W wyniku przeprowadzonej reorganizacji we wszystkich oddziałach SG 62 strażnice zostały włączone w struktury gpk.
  4. W miejsce dotychczas funkcjonujących strażnic oraz granicznych placówek kontrolnych utworzono placówki Straży Granicznej. Funkcjonariusze i pracownicy pełniący służbę i zatrudnieni w strażnicach oraz granicznych placówkach kontrolnych Straży Granicznej stali się odpowiednio funkcjonariuszami i pracownikami placówek Straży Granicznej (Dz.U. z 2005 r. nr 90, poz. 757).

Przypisy

edytuj
  1. a b c Historia LBWOP ↓, s. 32.
  2. a b muzeumsg–Lubuska Brygada WOP ↓.
  3. Łach 2013 ↓, s. 294.
  4. Jolanata Paczkowska: Nowa Placówka NoOSG – w Tuplicach. [w:] Wiadomości Żary [on-line]. zary.naszemiasto.pl, 2012-01-31. [dostęp 2020-01-25].
  5. a b Jarmoliński 2013 ↓, s. 160.
  6. Katarzyna Walczak: Pożegnanie ppłk SG Bogusława Bazylaka. [w:] Nadodrzański Oddział Straży Granicznej [on-line]. .nadodrzanski.strazgraniczna.pl, 2010-04-10. [dostęp 2020-01-25].

Bibliografia

edytuj
  • Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
  • Stefan Gacek: Górnośląska Brygada WOP. Rys historyczny 1945–1991. Gliwice: Wydawnictwo Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy Wojska Polskiego, 2005.
  • Tadeusz Jarmoliński: Kontrola ruchu granicznego w Polsce w latach 1945–1990. Warszawa–Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 92; 75-531 Koszalin, 2013.
  • Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
  • Grzegorz Zaremba. Przyczyny reorganizacji WOP w latach 1946–1948. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Szkolenia”. 3/08, 2008. Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej w Koszalinie. (pol.). 
  • ASGr.Historia Lubuskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Krosno Odrzańskie 1965
  • Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1990 – Lubuska Brygada WOP. [w:] Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.strazgraniczna.pl. [dostęp 2021-01-16]. (pol.).