Graniczna Placówka Kontrolna Olszyna
Graniczna Placówka Kontrolna Kleinbademeisel/Olszyna – nieistniejący obecnie pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza wykonujący kontrolę graniczną osób, towarów i środków transportu bezpośrednio w przejściach granicznych na granicy granicy z Niemiecką Republiką Demokratyczną/Republiką Federalną Niemiec[b].
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
nn; 1974[a] |
| Rozformowanie |
1955; 24 sierpnia 2005 (przekształcenia) |
| Tradycje | |
| Rodowód |
PPK Kleinbademeisel |
| Kontynuacja | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość |
9 Lubuska Brygada WOP |
Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Olszynie – nieistniejąca obecnie graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej wykonująca kontrolę graniczną osób, towarów i środków transportu bezpośrednio w przejściach granicznych na granicy z granicy państwowej z Republiką Federalną Niemiec.
Formowanie i zmiany organizacyjne
edytujWcześniej występowała pod nazwą Przejściowy Punkt Kontrolny Kleinbademeisel (PPK Kleinbademeisel).
Do końca 1954 Graniczna Placówka Kontrolna Olszyna (GPK Olszyna) pod względem operacyjnym podporządkowane było bezpośrednio pod sztab 9 Brygady WOP w Krośnie Odrzańskim, a pod względem zaopatrzenia kwatermistrzowskiego przydzielone było do 30 batalionu Ochrony Pogranicza[1], 1 stycznia 1955 roku 91 batalionu WOP w Tuplicach[1].
W 1955 rozformowana została GPK Olszyna, a przejście graniczne podporządkowano stacjonującym w tych miejscowościach strażnicom. W związku z tym na strażnicy WOP Olszyna utworzono nowy etat zastępcy dowódcy strażnicy do spraw KRG[1].
Graniczna Placówka Kontrolna Olszyna została utworzona w 1974[2] i podlegała bezpośrednio pod sztab Lubuskiej Brygady WOP w Krośnie Odrzańskim. Po rozformowaniu Lubuskiej Brygady WOP, 1 listopada 1989 GPK Olszyna została włączona w struktury Łużyckiej Brygady WOP w Lubaniu Śląskim i tak funkcjonowała do 15 maja 1991[2].
Straż Graniczna:
Po rozwiązaniu Wojsk Ochrony Pogranicza, 16 maja 1991 Graniczna Placówka Kontrolna Olszyna weszła w podporządkowanie Lubuskiego Oddziału Straży Granicznej[3] i przyjęła nazwę Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Olszynie.
W ramach reorganizacji struktur Straży Granicznej związanej z przygotowaniem Polski do wstąpienia, do Unii Europejskiej i przystąpieniem do Traktatu z Schengen. Podczas restrukturyzacji wprowadzono kompleksową ochronę granicy już na najniższym szczeblu organizacyjnym tj. strażnica i graniczna placówka kontrolna. Wprowadzona całościowa ochrona granicy zniosła podział na graniczne jednostki organizacyjne ochraniające tylko tzw. „zieloną granicę” i prowadzące tylko kontrole ruchu granicznego. W wyniku tego 2 stycznia 2003 w skład granicznej placówki kontrolnej Straży Granicznej kategorii I w Olszynie weszły: strażnica SG w Łęknicy, strażnica SG w Tuplicach i strażnica SG w Zasiekach[c].
Od początku 2003 GPK SG w Olszynie dodatkowo użytkowała budynek przy ul. Świerczewskiego 1 w Tuplicach, w którym mieścił się jeden z pionów gpk, pomieszczenia dla osób zatrzymanych oraz magazyny depozytowe[4].
Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Olszynie pod tą nazwą funkcjonowała do 23 sierpnia 2005 i 24 sierpnia 2005, kiedy to została przekształcona na Placówkę Straży Granicznej w Olszynie (PSG w Olszynie)[d].
Podległe przejścia graniczne
edytujDowódcy/komendanci granicznej placówki kontrolnej
edytuj- st. sierż. Józef Bortkiewicz (był w 1951)
- ppor. Jan Tomaszewski (?–1952)
- ppor. Edward Kusiak (1952–1953)
- ppor. Mieczysław Solis (1954–1954)
- ppłk Antoni Włodarczyk (był w 1980)[5]
- ppłk Jerzy Piwowarski[5].
Komendanci SG:
- ppłk SG Bogusław Bazylak (2002–23.08.2005) – do przekształcenia[6].
Uwagi
edytuj- ↑ Od 1991 graniczna placówka kontrolna Straży Granicznej
- ↑ Od 3 października 1990 z RFN.
- ↑ Zarządzenie nr 058 Komendanta Głównego Straży Granicznej z 13.12.2002 zmieniające zarządzenie w sprawie organizacji wchodzących w skład Straży Granicznej komend, strażnic, granicznych placówek kontrolnych, dywizjonów, pododdziałów odwodowych oraz ośrodków szkolenia w ramach III etapu realizacji programu dostosowania Straży Granicznej do standardów Schengen, polegającą na włączeniu wytypowanych strażnic w struktury gpk. W wyniku przeprowadzonej reorganizacji we wszystkich oddziałach SG 62 strażnice zostały włączone w struktury gpk.
- ↑ W miejsce dotychczas funkcjonujących strażnic oraz granicznych placówek kontrolnych utworzono placówki Straży Granicznej. Funkcjonariusze i pracownicy pełniący służbę i zatrudnieni w strażnicach oraz granicznych placówkach kontrolnych Straży Granicznej stali się odpowiednio funkcjonariuszami i pracownikami placówek Straży Granicznej (Dz.U. z 2005 r. nr 90, poz. 757).
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Historia LBWOP ↓, s. 32.
- ↑ a b muzeumsg–Lubuska Brygada WOP ↓.
- ↑ Łach 2013 ↓, s. 294.
- ↑ Jolanata Paczkowska: Nowa Placówka NoOSG – w Tuplicach. [w:] Wiadomości Żary [on-line]. zary.naszemiasto.pl, 2012-01-31. [dostęp 2020-01-25].
- ↑ a b Jarmoliński 2013 ↓, s. 160.
- ↑ Katarzyna Walczak: Pożegnanie ppłk SG Bogusława Bazylaka. [w:] Nadodrzański Oddział Straży Granicznej [on-line]. .nadodrzanski.strazgraniczna.pl, 2010-04-10. [dostęp 2020-01-25].
Bibliografia
edytuj- Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
- Stefan Gacek: Górnośląska Brygada WOP. Rys historyczny 1945–1991. Gliwice: Wydawnictwo Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy Wojska Polskiego, 2005.
- Tadeusz Jarmoliński: Kontrola ruchu granicznego w Polsce w latach 1945–1990. Warszawa–Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 92; 75-531 Koszalin, 2013.
- Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
- Grzegorz Zaremba. Przyczyny reorganizacji WOP w latach 1946–1948. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Szkolenia”. 3/08, 2008. Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej w Koszalinie. (pol.).
- ASGr.Historia Lubuskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Krosno Odrzańskie 1965
- Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1990 – Lubuska Brygada WOP. [w:] Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.strazgraniczna.pl. [dostęp 2021-01-16]. (pol.).