Goupil & Cie
Goupil & Cie – francuskie przedsiębiorstwo łączące działalność wydawniczą i drukarską z handlem dziełami sztuki. Specjalizowało się w wykonywaniu reprodukcji dzieł sztuki w formie graficznej i fotograficznej. Założone w 1829 roku przez Henry'ego Rittnera i Adolphe'a Goupila, początkowo mieściło się w Paryżu, z czasem rozrastając się do rozmiarów międzynarodowego imperium z filiami w wielu miastach na świecie. Firma działała do 1921 roku[1].
Firma wywodzi się z drukarni założonej w 1827 roku przez Henry'ego Rittnera, który dwa lata później wszedł w spółkę z wydawcą Adolphe'em Goupilem. Powstałe w ten sposób przedsiębiorstwo Rittner & Goupil, mieszczące się przy Boulevard Montmartre 12, zajmowało się wydawaniem i sprzedażą grafik, zwłaszcza reprodukcyjnych. Przedstawiały one zarówno dzieła wielkich mistrzów (np. Michała Anioła, Rafaela, Tycjana), jak i prace współczesnych artystów (np. Paula Delaroche'a). Z niektórymi artystami firma posiadała umowę na wyłączność. Tak było w przypadku Jean-Léona Gérôme'a, którego obrazy miał prawo reprodukować wyłącznie Goupil & Cie[2]. Fotografia – nowa technika ogłoszona w 1839 roku – zaczęła być stosowana przez firmę Goupila w 1853 roku, a na masową skalę – w roku 1858. Odbitki wykonywano wówczas w technice albuminowej, jednak łatwo one blakły, stąd firma poszukiwała lepszych metod. W 1867 roku wykupiła prawo do stosowania we Francji techniki woodburytypii (we Francji znanej także pod nazwą photoglyptie)[1], którą używała do początku lat 80.[3]. Od 1873 roku Goupil & Cie wykonywał reprodukcje w technice fotograwiury, charakteryzujące się wyjątkowo wysoką jakością[3].
Począwszy od 1846 roku Adolphe Goupil do działalności wydawniczej dołączył handel dziełami sztuki. Firma zazwyczaj kupowała dzieło wraz z prawami autorskimi do niego, wykonywała i sprzedawała jego reprodukcje, a następnie odsprzedawała obiekt. Często zlecała także wykonywanie replik popularnych dzieł.
Działalność firmy miała międzynarodowy zasięg. Między 1841 a 1877 rokiem otworzyła filie w Berlinie, Brukseli, Londynie, Hadze, Wiedniu i Nowym Jorku, a także punkty sprzedaży m.in. w Aleksandrii, Florencji, Hawanie, Melbourne i Johannesburgu[1].
Przedsiębiorstwo zakończyło swoją działalność w 1921 roku, działając wówczas pod nazwą Manzi, Joyant & Cie. Rozproszoną dokumentację dotyczącą działalności wydawniczej odkupił Vincent Imberti, marszand z Bordeaux, a archiwa związane z działalnością z obrotem dziełami sztuki nabył Jean Diéterle. Zbiory Imbertiego dziś znajdują się w Musée Goupil w Bordeaux, a zbiory Diéterle'ego – w Getty Center w Los Angeles.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Hélène Lafont-Couturier, La maison Goupil ou la notion d'oeuvre originale remise en question, „Revue de l'Art” 1996, nr 112, s. 60.
- ↑ Hélène Lafont-Couturier, La maison Goupil ou la notion d'oeuvre originale remise en question, „Revue de l'Art” 1996, nr 112, s. 63.
- ↑ a b Pierre-Lin Renié, Goupil & Cie [w:] Encyclopedia of nineteenth-century photography, red. John Hannavy, New York 2008, ISBN 0-415-97235-3, s. 603.
Bibliografia
edytuj
- Hélène Lafont-Couturier, La maison Goupil ou la notion d'oeuvre originale remise en question, „Revue de l'Art” 1996, nr 112, s. 59-69 (dostępne także na: persee.fr).
- Pierre-Lin Renié, Goupil & Cie [w:] Encyclopedia of nineteenth-century photography, red. John Hannavy, New York 2008, ISBN 0-415-97235-3, s. 601-604.