Gleby strefowe

Gleby strefowe (zonalne, autonomiczne, klimaksowe, geochemicznie niezależne) — gleby, których występowanie uzależnione jest głównie od warunków klimatycznych występujących na danym obszarze np: od opadów i temperatury. Są one charakterystyczne dla danej strefy bioklimatycznej.

Podziały gleb strefowych ze względu na strefę klimatyczną

I

Pas tropikalny

wilgotny: czerwonożółte gleby ferralitowe i czerwone gleby ferrralitowe;
przejściowy: gleby cynamonowoczerwone, gleby czerwonobure, czarne gleby tropikalne;
suchy: czerwonawe buroziemy, prymitywne gleby pustynne;

Pas subtropikalny

wilgotny: gleby żółtobrunatne, żółtoziemy, czerwonoziemy i rubroziemy;
przejściowy: gleby cynamonowe i gleby szarocynamonowe;
suchy: szaroziemy i prymitywne gleby pustynne;

Pas subborealny

wilgotny: brunatne gleby leśne, gleby płowe, gleby rdzawe, gleby bielicowe;
przejściowy: czarnoziemne gleby prerii, szare gleby leśne, czarnoziemy, gleby kasztanowe;
suchy: buroziemy i szarobure gleby pustynne;

Pas borealny

bezmarzłociowa strefa tajgi: gleby bielicowe, bielice, podbury, gleby darniowo-bielicowe i gleby płowe;
marzłociowa strefa tajgi: marzłociowe gleby tajgi;

Pas polarny

tundrowy: gleby tundrowe, gleby glejowe;
arktyczny: gleby arktyczne, gleby poligonalne.

II

I równikowa: z wyrównanym klimatem i opadami ponad 100 mm na miesiąc (powyżej 2000 mm rocznie; dwa maksima opadów, deszcze zenitalne)

równikowe czerwonożółte gleby ferralitowe, bogate w wodorotlenki żelaza i glinu (gleby laterytowe)

II tropikalna (podrównikowa): z letnią porą deszczową i krótkim, lecz wyraźnie chłodniejszym okresem suszy

podrównikowe czerwone gleby ferralitowe o małej zawartości próchnicy i dużym stężeniu w górnych partiach wolnych tlenków Al i Fe, przechodzące w gleby cynamonoczerwone i czerwonobure

III subtropikalna (zwrotnikowa): suchy klimat pustynny; skąpe opady

szaroziemy i pustynne gleby inicjalne

IV śródziemnomorska (podzwrotnikowa): z deszczową porą zimową i suchym latem

śródziemnomorskie gleby cynamonowe, terra rossa - ilasta zwietrzelina wapieni i dolomitów, uboga w próchnicę

V umiarkowana: ciepła i wilgotna; z maksimum opadów w lecie i ciepłym klimatem morskim

czerwone i żółte subtropikalne gleby leśne, nieco zbielicowane

VI umiarkowana: chłodna i wilgotna (nemoralna); z krótkim okresem mrozów

leśne gleby brunatne, gleby płowe, słabo zbielicowane

VII umiarkowana: chłodna i sucha (kontynentalna), z mroźną zimą

czarnoziemy leśno-stepowe, gleby kasztanowe, buroziemy do szaroziemów

VIII umiarkowana: bardzo chłodna i wilgotna (borealna)

gleby bielicoziemne z próchnicą glebową typu mor

IX zimna: podbiegunowa i biegunowa

gleby tundrowe

Zobacz też

Bibliografia

Renata Bednarek, Zbigniew Prusinkiewicz: Geografia gleb. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12247-1. (pol.).