Kostnochrzęstne

Kostnochrzęstne
	Chondrostei
	; Jesiotr ostronosy (Acipenser oxyrinchus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Podgromada	kostnochrzęstne
Synonimy
	Ganoidei;
	Ganoidei;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kostnochrzęstne^[2], kostołuskie^[3]^[4], ganoidy chrzęstne^[5], kostnołuskie^[6], chrzęstnokostne^[7] (Chondrostei), błędnie nazywane chrzęstnikami^[3] – podgromada ryb promieniopłetwych (Actinopterygii). Pierwotne formy ryb kostnochrzęstnych pojawiły się już we wczesnym dewonie, rozkwit przeżyły w permie i triasie. Występowały na całym świecie. Obecnie występują w Europie, Azji, Afryce i Ameryce Północnej.

Cechy charakterystyczne

Ciało wrzecionowate, nagie lub pokryte pięcioma rzędami tarcz kostnych. U współczesnych ryb łuski ganoidalne tylko na ogonie. U kopalnych form pokrywały często całe ciało. Szkielet wewnętrzny w znacznym stopniu chrzęstny, ze zwapnieniami, bez trzonów kręgowych. Płetwa ogonowa niesymetryczna, typu heterocerkalnego. Górna część pyska w różnym stopniu wydłużona w rostrum. Otwór gębowy wysuwalny, w położeniu dolnym, z wąsikami. Pęcherz pławny prosty, drożny do przełyku^[8]. U wielu gatunków występują tryskawki i zastawka spiralna jelita^[4]^[5]^[9].

Ptycholepis bollensis z jury

Systematyka

Do ryb kostnochrzęstnych zaliczane są rzędy^[9]:

Acipenseriformes – jesiotrokształtne
†Cheirolepidiformes
†Guildayichthyiformes
†Palaeonisciformes – prawieczkokształtne
†Phanerorhynchiformes
†Saurichthyiformes
†Tarrasiiformes

Chondrostei jest taksonem parafiletycznym^[10].

Przypisy

↑ Chondrostei, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Ryby kopalne. red. Michał Ginter. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2012, s. 31, 32. ISBN 978-83-235-0973-8.
↑ ^a ^b Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973
↑ ^a ^b Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.
↑ ^a ^b G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970, s. 104.
↑ Wojciech Bresiński: Encyklopedia audiowizualna Britannica : zoologia. Cz. 1. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2006. ISBN 83-6056-305-5.
↑ Ryby : encyklopedia zwierząt. Henryk Garbarczyk, Małgorzata Garbarczyk i Leszek Myszkowski (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007, s. 20. ISBN 978-83-01-15140-9.
↑ Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982. ISBN 83-215-2103-7.
↑ ^a ^b Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7.
↑ Michael J. Benton: Vertebrate Paleontology. London: Chapman & Hall, 1990. ISBN 0-412-54010-X.

[itis-1] Chondrostei, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Ginter-2] Ryby kopalne. red. Michał Ginter. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2012, s. 31, 32. ISBN 978-83-235-0973-8.

[KRR-3] Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973

[mszR-4] Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.

[Nikolski-5] G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970, s. 104.

[B1-6] Wojciech Bresiński: Encyklopedia audiowizualna Britannica : zoologia. Cz. 1. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2006. ISBN 83-6056-305-5.

[Szatanska-7] Ryby : encyklopedia zwierząt. Henryk Garbarczyk, Małgorzata Garbarczyk i Leszek Myszkowski (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007, s. 20. ISBN 978-83-01-15140-9.

[Rutk-8] Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982. ISBN 83-215-2103-7.

[Nelson2006-9] Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7.

[Benton-10] Michael J. Benton: Vertebrate Paleontology. London: Chapman & Hall, 1990. ISBN 0-412-54010-X.

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[1]

[8]

[9]

[10]