Düwag GT8S
Düwag GT8S/SU – typ tramwaju dwukierunkowego produkowanego w latach 1973–1975 przez niemiecką firmę Düsseldorfer Waggonfabrik dla przedsiębiorstwa komunikacyjnego w Düsseldorfie (Rheinbahn Düsseldorf). Jest to wersja tramwaju GT8. W Polsce używane są lub były w Krakowie i Poznaniu (Poznań wypożyczył wagony z Krakowa w związku z brakiem tramwajów dwukierunkowych).
 GT8S w Düsseldorfie. | |
| Dane ogólne | |
| Kraj produkcji | |
|---|---|
| Producent | |
| Miejsce produkcji | |
| Premiera |
1973 |
| Lata produkcji |
1973 - 1975 |
| Dane techniczne | |
| Liczba członów |
3 |
| Długość |
27.480 mm |
| Szerokość |
2400 mm |
| Wysokość |
3230 mm |
| Masa |
35.000 (pusty) kg |
| Prędkość maksymalna |
80 km/h |
| Wnętrze | |
| Liczba miejsc siedzących |
51 |
| Liczba miejsc ogółem |
138 (4/m²) |
| Niskopodłogowość |
0% |
| Wysokość podłogi |
880 mm |
Historia
edytujW związku z brakami taboru dwukierunkowego, przedsiębiorstwo komunikacyjne z Düsseldorfu zamówiło w latach 1973–1975 łącznie 65 sztuk wagonów typu GT8S i 4 GT8SU.
Wagony otrzymały numerację:
- GT8S #3001 - #3065
- GT8SU #3101 - #3104
Początkowo wagony miały służyć wyłącznie do obsługi normalnych linii. Jednak wraz z rozwojem premetra w 1981 roku podjęto decyzję o przebudowie 40 wagonów typu GT8S na wagony GT8SU mogące korzystać z przystanków tramwajowych i Stadtbahnu. Przebudowano wagony o numerach #3001 - #3064 które otrzymały nowy zakres numeracji #3201 - #3236.
W związku z unowocześnianiem taboru i zakupem w 2006 roku 76 dwukierunkowych wagonów Siemens NF8U, firma ogłosiła chęć sprzedaży wszystkich wagonów typu GT8S. Zainteresowanie zakupem wykazało MPK SA w Krakowie i MPK Poznań, ostatecznie to pierwsze w 2009 roku podpisało umowę z Rheinbahn Düsseldorf o odkupieniu wycofywanych wagonów typu GT8S. 2 sierpnia 2009 roku, jeszcze przed rozpoczęciem dostawy wagonów do Krakowa, na linii 701 w wyniku zwarcia sieci trakcyjnej spłonął wagon #3050[1]. 26 sierpnia 2009 roku dostarczono do Krakowa pierwszy z 28 planowanych wagonów, o numerze #3037. Po przystosowaniu do polskich przepisów kodeksu drogowego, przemalowaniu i montażu systemu informacji pasażerskiej, 28 listopada 2009 r. zadebiutował na linii numer 23. W 2012 roku wagon #3060 został poddany modernizacji, podczas której wymieniono między innymi ściany czołowe wagonu.
Konstrukcja
edytuj
Duewag GT8S to dwukierunkowy, trójczłonowy wagon silnikowy, wyposażony w cztery podwójne drzwi po obu stronach pojazdu (brak drzwi z tyłu pojazdu dla każdej ze stron):
- I są sterowane przez motorniczego.
- II - IV są sterowane fotokomórką, która zamyka drzwi po ok. 4-5s. (jeżeli nic nie przecina jej światła).
Tramwaj osadzony jest na 4 wózkach skrętnych, z których 2 są napędzane silnikami prądu stałego, a 2 są toczne. Wózki napędowe wyposażono w hamulec elektrodynamiczny sterowany poprzez solenoidy, hamulec elektromagnetyczny szynowy, tarczowy oraz piasecznice, wózki toczne wyposażone są tylko w hamulec elektromagnetyczny szynowy. Zdecydowano się na zamontowanie połówkowych odbieraków prądu typu BS 80/V (1Fb 80/X/E) firmy Stemmann. Rozruch tramwaju odbywa się za pomocą oporników umieszczonych na dachu pojazdu, wagon wyposażono w elektronikę "SIMATIC" Siemensa, która zapewnia optymalny rozruch i hamowanie poprzez zadajnik jazdy w postaci joysticka, zaprogramowany rozruch dzięki temu systemowi 1 m/s², awaryjne hamowanie 3 m/s²[2]. Osprzęt elektryczny zapewniły dwie firmy: Siemens i Kiepe.
Tramwaje wyposażono w klimatyzację wykorzystującą obieg powietrza zasysanego na dachu. Kompresor i skraplacz są umieszczone pod podłogą, parownik i wentylator na dachu. Latem powietrze chłodzone jest do około 4-5 °C (możliwe jest także zmniejszenie wilgotność powietrza wewnątrz wagonu), ogrzewanie jest sterowane termostatem który automatycznie rozłącza ogrzewanie po osiągnięciu odpowiedniej temperatury powietrza.
Pojazdy wyposażono w sprzęgi Scharfenberga umożliwiające ich automatyczne połączenie (po sprowadzeniu do Krakowa sprzęgi zostały zdemontowane).
GT8SU
edytujW 1975 roku zakupiono jedynie 4 tramwaje GT8SU #3101 - #3104. W związku z budową Stadtbahnu (premetra) w Düsseldorfie, postanowiono jednak przebudować 36 wagonów GT8S tak, aby mogły one obsługiwać linie, na których występują perony o większych wysokościach. Chodziło tu szczególnie o linie obsługujące U-Bahn. W tym celu dokonano przeróbki polegającej na zamontowaniu specjalnych opadających progów. Dzięki nim nie ma problemów z wsiadaniem i wysiadaniem z peronów metra, ponieważ próg opada do określonego poziomu. Obecnie wagony te są wykorzystywane do obsługi linii U75. Mimo przeróbki, GT8SU mogą być wykorzystywane na normalnych liniach. W 4 z wagonach tego typu wyodrębniono w środkowym członie część jadalną (Speisewagen). Obecnie w Düsseldorfie pozostały 33 przebudowane wagony, kasacji uległy #3211, #3231, #3232, a także zakupione fabrycznie GT8SU z 1975 roku #3101 - #3104[3].
Kraków
edytujW związku z budową linii do Małego Płaszowa Kraków postanowił zakupić dwukierunkowe wagony. Wagony dostały krakowskie malowania na planach malowania z Düsseldorfu. Pierwszy tramwaj tego typu wyjechał na krakowskie ulice w listopadzie 2009 roku. Podczas budowy torowiska na osiedlu Ruczaj wagony te były wykorzystane jako dwukierunkowe, a obecnie wszędzie są wykorzystywane jako jednokierunkowe. W przyszłości wagony będą posiadały niskopodłogową wstawkę i przejdą zakres szeregu modernizacji. Do tego w nocy 21 kwietnia 2010 r. testowano w Krakowie składy 2x GT8S o długości 54 metrów jako alternatywa dla składów 3x 105Na na najbardziej obciążonych liniach, jak na przykład linia 4. Testy powtórzono w nocy 18 stycznia 2018r. z myślą o wykorzystaniu pojazdów podczas przebudowy trasy tramwajowej do Bronowic[4]. W 2011 roku zdecydowano się zmienić numer wagonu #3037 na brakujący #3050 (należący do wagonu, który spłonął w Düsseldorfie na krótko przed rozpoczęciem dostawy), dzięki czemu uniknięto luki w numeracji.
| Numer | Data przyjazdu do Polski | Data włączenia do eksploatacji |
|---|---|---|
| 3037 → 3050 | 2009.08.26 | 2009.11.28 |
| 3038 | 2010.04.09 | 2010.11.08 |
| 3039 | 2010.03.03 | 2010.05.29 |
| 3040 | 2010.03.18 | 2010.06.26 |
| 3041 | 2010.03.21 | 2010.06.28 |
| 3042 | 2010.03.31 | 2010.08.30 |
| 3043 | 2010.06.25 | 2010.12.15 |
| 3044 | 2010.04.17 | 2010.09.22 |
| 3045 | 2010.06.26 | 2012.03.02 |
| 3046 | 2010.06.18 | 2012.12.15 |
| 3047 | 2009.12.13 | 2010.06.01 |
| 3048 | 2010.06.22 | 2013.01.25 |
| 3049 | 2009.12.18 | 2010.03.11 |
| 3051 | 2010.12.23 | 2011.05.15 |
| 3052 | 2010.06.22 | 2011.12.23 |
| 3053 | 2010.06.24 | 2012.01.23 |
| 3054 | 2009.12.23 | 2010.04.02 |
| 3055 | 2010.06.26 | 2013.04.09 |
| 3056 | 2010.07.22 | 2010.12.28 |
| 3057 | 2010.01.14 | 2010.04.13 |
| 3058 | 2010.01.21 | 2010.04.22 |
| 3059 | 2010.01.27 | 2010.05.12 |
| 3060 | 2010.02.24 | 2012.08.08 |
| 3061 | 2010.02.07 | 2010.05.29 |
| 3062 | 2010.04.24 | 2010.08.21 |
| 3063 | 2010.07.05 | 2011.01.25 |
| 3064 | 2010.06.11 | 2010.10.18 |
| 3065 | 2010.02.15 | 2010.05.07 |
Poznań
edytuj
W 2011 roku w związku z budową Tunelu tramwajowego na Franowo konieczne było uruchomienie dwóch linii wahadłowych 25 i 27 zapewniających komunikację mieszkańcom Rataj. W perspektywie było także dwukrotne uruchomienie wahadła na trasie PST. MPK Poznań posiadało jedynie 6 dwukierunkowych GT8ZR i 3 nie w pełni dwukierunkowe 105NaDK, w związku z tym konieczne stało się wypożyczenie takich wagonów z któregoś z polskich miast. Porozumiano się z MPK SA w Krakowie, które było w trakcie dostawy wagonów GT8S[5]. Jako że wagony GT8S są konstrukcyjnie podobne do używanych w Poznaniu GT8, zdecydowano się na ich wypożyczenie. Dwa wagony #3059 i #3065 zostały dostarczone z Krakowa w czerwcu, a #3045, #3046, #3048, #3052, #3053 i #3055 prosto z Düsseldorfu na przełomie czerwca i lipca. Wagony #3045, #3052, #3053, #3059 i #3065 były w Poznaniu od czerwca do października 2011 r., a #3046, #3048 i #3055 od lipca 2011 do września 2012 roku. Po otwarciu trasy na Franowo wagony były wykorzystywane na liniach 11 i 18[6].
Przypisy
edytuj- ↑ Rheinische Post - Straßenbahn in Benrath stand in Flammen
- ↑ Broszura Informacyjna wydana przez Rheinbahn Düsseldorf w 1973r.
- ↑ Stan taboru Rheinbahn Düsseldorf. [dostęp 2012-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-27)].
- ↑ Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne S.A. w Krakowie [online], www.facebook.com [dostęp 2018-01-19] (pol.).
- ↑ "Krakusy" od przyszłego tygodnia na liniach - MPK Poznań
- ↑ Podejrzany typ na mieście - MPK Poznań