Głodek kaukaski

Głodek kaukaski
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	kapustowce
Rodzina	kapustowate
Rodzaj	głodek
Gatunek	głodek kaukaski
	Nazwa systematyczna
	Draba bruniifolia Steven; Mém. Soc. Imp. Naturalistes Moscou 3: 268 1812
Synonimy
	Draba argaea Kotschy ex Boiss.; Draba ericifolia Steven; Draba globifera Ledeb.; Draba natolica Boiss.; Draba olympica var. bruniifolia (Steven) Boiss.;
	Draba argaea Kotschy ex Boiss.; Draba ericifolia Steven; Draba globifera Ledeb.; Draba natolica Boiss.; Draba olympica var. bruniifolia (Steven) Boiss.;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Głodek kaukaski (Draba bruniifolia) – gatunek rośliny należący do rodziny kapustowatych. Jest to bylina występująca w naturze na niektórych Wyspach Egejskich, w Turcji, w rejonie Kaukazu (w Armenii, Azerbejdżanie, Gruzji i Dagestanie) oraz w północnym Iraku i Iranie^[4]. Rośnie w obszarach górskich na wysokościach od 1300 do 2700 m n.p.m., na zboczach i piargach. Kwitnie wiosną – od marca do kwietnia^[5]. Gatunek jest poza tym rozpowszechniony w uprawie, sadzony w ogrodach skalnych^[4]. Jest to także roślina miododajna^[6].

Morfologia

Pokrój: Roślina darniowa tworząca kępy i rozległe kobierce o wysokości 5-10 cm^[5].
Liście: Skupione w przyziemnej różyczce liściowej. Mają kształt igiełkowaty – są równowąskie i sztywne, osiągają do 1 cm długości i 0,2 cm szerokości^[5].
Kwiaty: Zebrane po 8–16 w luźny, baldachogroniasty kwiatostan rozwijający się na szczycie głąbika osiągającego do 8, rzadziej 10 cm wysokości. Głąbik bywa nagi lub okryty długimi włoskami. Kielich złożony z 4 jajowatych działek o długości 3 mm, na brzegach przejrzystych. Cztery płatki korony są jasnożółte, jajowate i osiągają do 6 mm długości. Pręciki osiągają do 3 mm długości, słupek do 0,7 mm długości^[5]^[7].
Owoc: Jajowata, owłosiona łuszczynka o długości 4-6 mm i szerokości ok. 3 mm, na końcu z dzióbkiem o długości ok. 0,5 mm^[5].

Zmienność

Gatunek jest bardzo zmienny, wyróżnia się w jego obrębie 3–6 podgatunków^[3]^[7]:

D. bruniifolia subsp. bruniifolia – głąbik owłosiony, liście do 10 mm długości owłosione, także z włoskami gwiazdkowatymi^[7],
D. bruniifolia subsp. armeniaca Coode & Cullen – głąbik owłosiony, liście do 12 mm długości owłosione, ale bez włosków gwiazdkowatych, endemit wschodniej Turcji i Armenii^[7],
D. bruniifolia subsp. olympica (DC.) Coode & Cullen – głąbik owłosiony, liście nagie, z włoskami tylko na brzegu, rośnie w Turcji i w rejonie Kaukazu^[8],
D. bruniifolia subsp. kurdica – głąbik nagi, owoc pokryty kędzierzawymi włoskami^[7],
D. bruniifolia subsp. archipelagi (O.E.Schulz) Coode & Cullen – głąbik nagi, owoc pokryty prostymi włoskami, na dolnej stronie liści obecne włoski proste i rozwidlone, brak włosków gwiazdkowatych, głąbiki kwiatostanowe nie wyższe od 5 cm, endemit zachodniej Turcji i wyspy Samos^[9],
D. bruniifolia subsp. heterocoma (Fenzl) Coode & Cullen – głąbik nagi, owoc pokryty prostymi włoskami, na dolnej stronie liści obok włosków prostych i rozwidlonych znajdują się drobne włoski gwiazdkowate, rośliny zwykle o nieco dłuższych głąbikach i kwiatostanach; występują w rejonie Kaukazu i Anatolii, na zachodzie po wyspę Karpatos^[9].

Uprawa

Gatunek uprawiany powinien być na glebie piaszczystej, ale lekko wilgotnej, w miejscach słonecznych. Rośliny zaleca się sadzić pojedynczo lub po kilka obok siebie^[6].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-09-01] (ang.).
↑ ^a ^b Draba bruniifolia. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-09-01].
↑ ^a ^b Taxon: Draba bruniifolia Steven. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2013-09-01]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Beata Grabowska, Tomasz Kubala: Encyklopedia bylin. Tom I. Poznań: Zysk i s-ka, 2011, s. 318. ISBN 978-83-7506-845-0.
↑ ^a ^b Draba bruniifolia głodek kaukaski. Związek Szkółkarzy Polskich. [dostęp 2013-09-01]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Draba bruniifolia. [w:] Van Gölü Havzası Sanal Herbaryumu [on-line]. [dostęp 2013-09-01]. (ang.).
↑ Draba bruniifolia. [w:] AGS Plant Encyclopaedia [on-line]. The Alpine Garden Society. [dostęp 2013-09-01]. (ang.).
↑ ^a ^b Arne Strid (red.): Mountain Flora of Greece, Tom 1. CUP Archive, 1986, s. 315. ISBN 0-521-25737-9.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-09-01] (ang.).

[tpl-3] Draba bruniifolia. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-09-01].

[grin-4] Taxon: Draba bruniifolia Steven. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2013-09-01]. (ang.).

[grabowska-5] Beata Grabowska, Tomasz Kubala: Encyklopedia bylin. Tom I. Poznań: Zysk i s-ka, 2011, s. 318. ISBN 978-83-7506-845-0.

[zszp-6] Draba bruniifolia głodek kaukaski. Związek Szkółkarzy Polskich. [dostęp 2013-09-01]. (pol.).

[armen-7] Draba bruniifolia. [w:] Van Gölü Havzası Sanal Herbaryumu [on-line]. [dostęp 2013-09-01]. (ang.).

[8] Draba bruniifolia. [w:] AGS Plant Encyclopaedia [on-line]. The Alpine Garden Society. [dostęp 2013-09-01]. (ang.).

[strid-9] Arne Strid (red.): Mountain Flora of Greece, Tom 1. CUP Archive, 1986, s. 315. ISBN 0-521-25737-9.

[4]

[5]

[6]

[1]

[2]

[3]

[7]

[8]

[9]