Franz Ferdinand
Franz Ferdinand – szkocki zespół muzyczny pochodzący z Glasgow, wykonujący muzykę indierockową. W skład zespołu wchodzą: wokalista i gitarzysta Alex Kapranos, basista Bob Hardy, gitarzysta Dino Bardot, klawiszowiec Julian Corrie i perkusistka Audrey Tait. Powstał pod koniec 2001, a dzięki mieszance muzyki rockowej i tanecznej stał się jednym najpopularniejszych brytyjskich zespołów początków XXI wieku. Płyty zespołu wydaje niezależna wytwórnia Domino[1].
.jpg) Zespół na koncercie O2 Academy Brixton (2018); od lewej: Dino Bardot, Julian Corrie, Alex Kapranos, Paul Thomson i Bob Hardy | |
| Rok założenia | |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Gatunek | |
| Aktywność |
od 2001 |
| Wydawnictwo | |
| Powiązania |
The Karelia, The Yummy Fur, FFS |
| Skład | |
| Alex Kapranos Bob Hardy Julian Corrie Dino Bardot Audrey Tait | |
| Byli członkowie | |
| Nicholas McCarthy Paul Thomson | |
| Strona internetowa | |
Historia
edytuj
Zespół został założony w Glasgow przez wokalistę i autora tekstów Alexa Kapranosa, gitarzystę i klawiszowca Nicka McCarthy'ego, basistę Boba Hardy'ego i perkusistę Paula Thomsona, którzy grali pierwotnie w różnych szkockich zespołach takich jak: The Karelia, The Yummy Fur, The 1990s czy 10p Invaders[2].
Kapranos i Hardy zaczęli wspólnie grać pod koniec 2001 roku, kiedy to poznali McCarthy'ego, który został perkusistą pomimo braku wcześniejszego doświadczenia gry na tym instrumencie. Trójka muzyków przez pewien czas wykonywała próby w domu McCarthy'ego. Dołączył do nich Thomson, były perkusista zespołu The Yummy Fur, który w nowym zespole wolał grać na gitarze. Ostatecznie McCarthy i Thomson zamienili się instrumentami, a zespół przeniósł się do opuszczonego magazynu, który nazwali Chateau. Grupa odbywała w nim próby oraz organizowała rave’owe imprezy, łączące muzykę i sztukę. Potrzebowali nowej sali prób, a gdy policja odkryła ich nielegalne imprezy artystyczne, znaleźli ją w innym budynku[3][1].
Zespół swoją nazwę wziął od nazwiska arcyksięcia austro-węgierskiego Franciszka Ferdynanda Habsburga[3].
Latem 2002 roku Franz Ferdinand nagrał minialbum, który sami zamierzali wydać, lecz latem 2003 roku podpisali oni kontrakt z wytwórnią Domino[3]. Wkrótce potem przeniśli się do Malmö w Szwecji, aby pracować z producentem Torem Johanssonem w Gula Studios[1]. Singiel „Darts of Pleasure” ukazał się jesienią, a do końca roku Franz Ferdinand supprotował m.in. takie grupy jak Hot Hot Heat czy Interpol[3]. Drugi singiel zespołu „Take Me Out” ukazał się na początku 2004 roku i przyniósł im większą popularność w Wielkiej Brytanii. Utwór zajął trzecie miejsce na brytyjskiej liście albumów i wraz z „Darts of Pleasure” znalazł się on w wydanym w lutym 2004 roku albumie Franz Ferdinand. Teledysk do utworu „Take Me Out” zdobył nagrodę w kategorii „Breakthrough Video” na gali MTV Video Music Awards 2004[1][3].
W 2004 roku Franz Ferdinand otrzymał nagrodę Mercury Music Prize 2014 za najlepszy album z Wielkiej Brytanii i Irlandii[4]. W 2005 roku zespół otrzymał nominację do nagrody Grammy 2005 w kategorii „Najlepszy album alternatywny”[1], a także zdobył dwie nagrody Brit Awards 2005 w kategoriach „Najlepsza brytyjska grupa” i „Najlepszy brytyjski zespół rockowy”[5].
Zespół w tym okresie pracował już nad drugim albumem wraz z producentem Richem Costeyem w Glasgow i Nowym Jorku[1]. Wydany na początku października 2005 roku album You Could Have It So Much Better[6] poszerzył brzmienie zespołu m.in. o fortepianowe ballady. Drugi studyjny album także odniósł sukces, stając się pierwszym albumem zespołu notowanym na 1. miejscu list, zdobywając także cztery miejsca na liście 30. najlepszych singli w Wielkiej Brytanii. W Stanach Zjednoczonych osiągnął 8. miejsce i uzyskał status złotej płyty[1].
Powstałe do tego czasu wydawnictwa grupy Franz Ferdinand zdobiły grafiki inspirowane rosyjskim konstruktywizmem[1].
19 stycznia 2009 roku premierę miał singiel „Ulysses” promujący ich trzeci studyjny album[7]. Franz Ferdinand zapowiadał w tym czasie, że ich nowe wydawnictwo ma się zasadniczo różnić od dotychczasowych dzieł[8]. Premiera albumu Tonight: Franz Ferdinand odbyła się 26 stycznia 2009 roku[9]. W kwietniu 2009 roku zespół zapowiedział wydanie dubowej wersji swojego ostatniego albumu pn. Blood: Franz Ferdinand, który prócz utrzymania klimatu indie i disco miał być wypełniony wpływami afrobeatu i muzyki elektronicznej. Jego producentem był Dan Carey[10].
W połowie maja 2013 roku zespół ogłosił kolejny studyjny album – Right Thoughts, Right Words, Right Action[11], a miesiąc później zapowiedział trasę koncertową po Europie, Ameryce Północnej i Japonii[12]. Przy nagraniu albumu Franz Ferdinand pracował w studiach w Glasgow, Londynie i Sztokholmie wraz z dużą obsadą współpracowników[1]. Na początku lipca 2013 roku grupa zaprezentowała teledysk do swojego najnowszego singla – „Right Action”[13]. Czwarty album studyjny został wydany 26 sierpnia 2013 roku, lecz już kilka dni wcześniej ukazał się on przedpremierowo w serwisie streamingowym Deezer. Krytycy określili ten album jako „najlepszy i najbardziej przebojowy od czasów debiutanckiego albumu”[14]. Znalazł się on w pierwszej dziesiątce przebojów w wielu krajach, w tym na 2. miejscu w Szkocji i na 6. w całej Wielkiej Brytanii[1].
Na początku września 2013 roku ukazał się teledysk do trzeciego singla albumu – „Evil Eye”. Dzieło nakręcone przez Diane Martel utrzymano w stylistyce kaset VHS i przedstawia sceny rodem z horrorów[15]. Pod koniec lutego 2014 roku zespół zaprezentował niemieckojęzyczny utwór „Erdbeer Mund”, który znalazł się jako B-side singla „Fresh Strawberries”[16].
W marcu 2015 zespoły Franz Erdinand i Sparks ogłosiły powstanie supergrupy pod nazwą FFS. Zapowiedziano także wspólną trasę koncertową po Europie[17]. 1 kwietnia ogłosili oni album studyjny o nazwie FFS, który został wydany 8 czerwca tego samego roku nakładem wytwórni Domino[18].
8 lipca 2016 roku zespół ogłosił, że z uwagi na obowiązki rodzinne rozstaje się z nim McCarthy[19], a w kolejnym roku do Franz Ferdinand dołączyli: gitarzysta Dino Bardot i klawiszowiec Julian Corrie[20].
.jpg)
14 października 2016 roku grupa opublikowała utwór „Demagogue”, będący częścią projektu muzycznego „1000 Days, 1000 Songs” (pierwotnie „30 Days, 30 Songs”), w ramach którego codziennie w okresie wyborów prezydenckich w Stanach Zjednoczonych prezentowano nową piosenkę skierowaną przeciwko kandydaturze Donalda Trumpa[21].
Pod koniec października 2017 roku zespół głosił swój kolejny album studyjny – Always Ascending. Jednocześnie udostępnili tytułowy singiel albumu[22]. Album został wydany 9 lutego 2018 roku[23]. Jego producentem był Philippe Zdar, a Kapranos opisywał jego brzemiennie jako „jednocześnie futurystyczne i naturalistyczne”[24].
Pod koniec października 2021 roku zespół ogłosił, że odchodzi z niego Thomson, a nową perkusistką została Audrey Tait[25].
Po inwazji Rosji na Ukrainę 24 lutego 2022 roku Franz Ferdinand zrezygnował z występów w Rosji i 1 marca wydał antywojenny apel do swoich rosyjskich fanów[26]. 11 marca tego samego roku została wydana kompilacja Hits to the Head, w której znalazły się największe hity zespołu, a także nowe dwa utwory: „Billy Goodbye”[27] i „Curious”, a drugi z nich był pierwszym utworem, w którego nagraniu brała udział Tait[28].
Skład
edytujAktualni członkowie
edytuj
- Alex Kapranos – wokal, gitara[1][6]
- Bob Hardy – gitara basowa[1][6]
- Dino Bardot – gitara[1]
- Julian Corrie – klawisze[1]
- Audrey Tait – perkusja[1][6]
Byli członkowie
edytuj
_@_Albert_Hall,_Manchester_25-8-2015_(20906203585).jpg)
- Nicholas McCarthy – gitara[1][6]
- Paul Thomson – perkusja[1][6]
Dyskografia
edytujAlbumy studyjne
edytuj| Rok | Tytuł | Szczegóły | Najwyższa pozycja na liście | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| UK | SCO | AUS | FRA | GER | IRL | NL | SWI | US | |||
| 2004 | Franz Ferdinand |
|
3 | 2 | 12 | 26 | 16 | 2 | 18 | 35 | 32 |
| 2005 | You Could Have It So Much Better |
|
1 | 1 | 5 | 5 | 2 | 2 | 9 | 4 | 8 |
| 2009 | Tonight: Franz Ferdinand |
|
2 | 2 | 6 | 4 | 2 | 10 | 4 | 3 | 9 |
| 2013 | Right Thoughts, Right Words, Right Action |
|
6 | 2 | 18 | 6 | 4 | 19 | 3 | 3 | 24 |
| 2018 | Always Ascending |
|
6 | 3 | 28 | 14 | 13 | 35 | 19 | 5 | 12 |
| „–” oznacza, że album nie był notowany na danej liście. | |||||||||||
| [1][6] | [1][6] | [6] | [2] | [29] | [30] | [29] | [31] | ||||
Remiksy
edytuj- Blood: Franz Ferdinand (2009)[1]
Kompilacje
edytujSingle
edytuj- Darts of Pleasure (2003)[1]
- The Dark of the Matinée (Matinée; 2004)[1]
- Take Me Out (2004)[1]
- Michael (2004)[1]
- This Fire / This Fffire (2004)[1]
- Do You Want To (2005)[1]
- Walk Away (2005)[1]
- The Fallen (2006)[1]
- Eleanor Put Your Boots On (2006)[1]
- Lucid Dreams (2008)[6]
- Ulysses (2008)[6]
- No You Girls (2009)[1]
- Can't Stop Feeling (2009)[6]
- What She Came For (2009)[1]
- Live Alone (2009)[6]
- Right Action (2013)[6]
- Love Illumination (2013)[6]
- Evil Eye (2013)[6]
- Bullet (2014)[6]
- Fresh Strawberries (2014)[6]
- Stand on the Horizon (2014)[6]
- Always Ascending (2017)[6]
- Feel the Love Go (2018)[6]
- Lazy Boy (2018)[32]
- Glimpse of Love (2018)[6]
- Billy Goodbye (2021)[27]
- Curious (2022)[28]
Koncerty w Polsce
edytuj
- 7 lipca 2006 – Gdynia – Heineken Open'er Festival 2006[33]
- 19 listopada 2008 – Warszawa – Stodoła[33]
- 5 czerwca 2009 – Kraków – Selector Festival 2009[33]
- 6 lipca 2012 – Gdynia – Heineken Open'er Festival 2012[33]
- 9 sierpnia 2013 – Kraków – Coke Live Music Festival 2013[33]
- 8 marca 2018 – Warszawa – Stodoła[33]
- 30 kwietnia 2022 – Warszawa – Stodoła[33]
- 28 lipca 2023 – Łódź – Łódź Summer Festival 2023[33]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag AllMusic: Franz Ferdinand. www.allmusic.com. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
- ↑ a b Official Charts, Franz Ferdinand [online], www.officialcharts.com, 20 września 2003 [dostęp 2024-05-25] (ang.).
- ↑ a b c d e Myspace: Franz Ferdinand. About me. myspace.com. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
- ↑ Nominacje do nagrody Mercury. muzyka.interia.pl, 2004-07-21. [dostęp 2024-05-25]. (pol.).
- ↑ Brits 2005: the winners. www.theguardian.com, 2005-02-09. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Discogs: Franz Ferdinand. www.discogs.com. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
- ↑ Franz Ferdinand zapowiada Ulissesa. kultura.onet.pl, 2008-11-08. [dostęp 2024-05-25]. (pol.).
- ↑ Kompletnie inny Franz Ferdinand. muzyka.interia.pl, 2007-02-14. [dostęp 2024-05-25]. (pol.).
- ↑ Franz Ferdinand: nowy album bez tajemnic. kultura.onet.pl, 2008-10-15. [dostęp 2024-05-25]. (pol.).
- ↑ Franz Ferdinand w rytmie dub. kultura.onet.pl, 2009-04-21. [dostęp 2024-05-25]. (pol.).
- ↑ Amy Phillips: Franz Ferdinand Announce New Album Right Thoughts, Right Words, Right Action. pitchfork.com, 2013-05-16. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
- ↑ Franz Ferdinand Announce Tour. pitchfork.com, 2013-06-17. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
- ↑ Franz Ferdinand prezentuje nowy teledysk. kultura.onet.pl, 2013-07-08. [dostęp 2024-05-25]. (pol.).
- ↑ Nowy album Franz Ferdinand przedpremierowo w Deezer!. kultura.onet.pl, 2013-08-22. [dostęp 2024-05-25]. (pol.).
- ↑ Franz Ferdinand pokazali teledysk do "Evil Eye". kultura.onet.pl, 2013-09-03. [dostęp 2024-05-25]. (pol.).
- ↑ Franz Ferdinand unveil German-language track ‘Erdbeer Mund’ – listen. www.nme.com, 2014-02-28. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
- ↑ Corban Goble: Franz Ferdinand and Sparks Form Supergroup FFS. pitchfork.com, 2015-03-09. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
- ↑ Molly Beauchemin: Franz Ferdinand and Sparks Announce Self-Titled Album as FFS. pitchfork.com, 2015-04-01. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
- ↑ Jazz Monroe: Franz Ferdinand Part Ways With Guitarist Nick McCarthy. pitchfork.com, 2016-07-08. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
- ↑ Amanda Wicks: Franz Ferdinand Introduce Two New Members. pitchfork.com, 2017-05-29. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
- ↑ Franz Ferdinand unveil new anti-Donald Trump song ‘Demagogue’. www.nme.com, 2016-10-14. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
- ↑ Braudie Blais-Billie: Franz Ferdinand Announce New Album Always Ascending, Share New Song: Listen. pitchfork.com, 2017-10-25. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
- ↑ “Always Ascending” is out now. franzferdinand.com, 2018-02-09. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
- ↑ Franz Ferdinand "Always Ascending". trojka.polskieradio.pl, 2018-02-12. [dostęp 2024-05-25]. (pol.).
- ↑ Paul: an announcement. franzferdinand.com, 2021-10-21. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
- ↑ Zespół Franz Ferdinand apeluje do Rosjan o obalenie Putina. "Widzicie szaleństwo". muzyka.interia.pl, 2022-03-02. [dostęp 2024-05-25]. (pol.).
- ↑ a b c Hello world. Hits to the Head, March 11. franzferdinand.com, 2021-11-02. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
- ↑ a b Our new single Curious is out now!. franzferdinand.com, 2022-01-25. [dostęp 2024-05-25]. (ang.).
- ↑ a b Ultratop, Franz Ferdinand. Charts. Alben [online], www.ultratop.be [dostęp 2024-05-25] (niderl.).
- ↑ Discography Franz Ferdinand [online], irish-charts.com [dostęp 2024-05-25] (ang.).
- ↑ Billboard, Chart History. Franz Ferdinand [online], Billboard [dostęp 2024-05-25] (ang.).
- ↑ Franz Ferdinand. Lazy Boy. www.last.fm. [dostęp 2024-05-25]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h Franz Ferdinand - koncerty w Polsce. koncertyw.pl. [dostęp 2024-05-25]. (pol.).