Franciszek Paulik
Franciszek Daniel Paulik (ur. 13 sierpnia 1866 w Čimelicach, zm. 1940 we Lwowie) – pułkownik cesarskiej i królewskiej armii, dowódca 8 pułku piechoty Legionów w wojnie polsko-ukraińskiej 1918-1919 oraz w wojnie polsko-bolszewickiej, tytularny generał dywizji Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
 Generał dywizji Franciszek Daniel Paulik | |
 generał dywizji
| |
| Data i miejsce urodzenia |
13 sierpnia 1866 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1885–1918; 1918–1925 |
| Siły zbrojne | |
| Stanowiska |
dowódca: 8 pp Leg., VI BP Leg., 13 DP, 24 DP |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa, |
| Odznaczenia | |
       
| |
.png){kind=small}
Życiorys
edytujBył synem Wincentego i Marii z Jansonów. Uczęszczał do jednego z praskich gimnazjów, w latach 1881–1885 kształcił się w tamtejszym Korpusie Kadetów i w 1885 wstąpił jako kadet do armii austriackiej. W 1888 awansowany został na podporucznika, w 1912 na kapitana. Od 1914 uczestniczył w walkach I wojny światowej, dowodząc początkowo baonem, a od 1915 roku 19 pułkiem strzelców Lwowskich. W stopniu podpułkownika w 1916 otrzymał od zwierzchnictwa najwyższe pochwalne uznanie za swoją służbę[1].
W listopadzie tegoż roku przeszedł do Wojska Polskiego. Do lutego 1919 był dowódcą rezerwy oficerskiej we Lwowie, następnie dowodził Grupą Operacyjną w Grupie pułkownika Sikorskiego w Małopolsce Wschodniej i walczył w obronie Lwowa. W maju 1919 został dowódcą 8 pułku piechoty Legionów i VI Brygady Piechoty Legionów. W czasie walk nad Dźwiną w październiku 1919 postawa Paulika, który poderwał do ponownego ataku cofające się pod naporem przeciwnika oddziały 9 pułku piechoty Legionów, zapobiegła okrążeniu jego żołnierzy; za czyn ten odznaczony został Krzyżem Orderu Virtuti Militari V klasy.
Od kwietnia 1920 do września 1921 dowodził 13 Dywizją Piechoty (m.in. w czasie operacji kijowskiej). 8 sierpnia 1920 zatwierdzony został w stopniu generała podporucznika z dniem 1 kwietnia tego roku. We wrześniu 1921 objął dowództwo 24 Dywizji Piechoty w Jarosławiu. 3 maja 1922 zweryfikowany został w stopniu generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919. W lipcu 1924 mianowany został zastępcą dowódcy Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi[2].
31 października 1925 został mianowany przez Prezydenta RP generałem dywizji, wyłącznie z prawem do tytułu, z dniem przeniesienia w stan spoczynku, tj. 30 listopada 1925.
W 1921 stał się właścicielem majątku w Wielopolu koło Zagórza i tam zamieszkał wraz z rodziną. Generał źle się jednak czuł na wsi. W 1928 roku odsprzedał posiadłość Władysławowi Łepkowskiemu z Żeglec, a sam zamieszkał we Lwowie. Na przełomie lat 20. i 30. został konsulem honorowym Republiki Peru na obszar województw lwowskiego, stanisławowskiego i tarnopolskiego z siedzibą we Lwowie[3].
Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 na tereny wschodnie II Rzeczypospolitej został aresztowany przez Sowietów w listopadzie 1939. Był osadzony w więzieniu na Brygidkach we Lwowie[4]. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 55/2-98 oznaczony numerem 2235)[5]. Został pochowany na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.
Ordery i odznaczenia
edytujaustro-węgierskie
- Krzyż Kawalerski Orderu Leopolda z Mieczami
- Order Korony Żelaznej III klasy z Mieczami
- Krzyż Zasługi Wojskowej III klasy z Mieczami
- srebrny Medal Signum Laudis na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej z mieczami
- brązowy Medal Signum Laudis na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej z mieczami
- brązowy Medal Signum Laudis na czerwonej wstążce
- Odznaka za Służbę dla Oficerów III klasy
- Krzyż Jubileuszowy Wojskowy
Życie prywatne
edytujJego pierwszą żoną była Zofia Winiarz (zm. 18 marca 1911)[8], a drugą żoną została Wanda Winiarz, z którą ożenił się we Lwowie w listopadzie 1912[9]. Miał czworo dzieci: synów Romana (ur. 1898), Adama (ur. 1914), Juliusza (ur. 1917) oraz córkę Jadwigę (ur. 1901). Potomkowie generała Paulika zamieszkali w Poznaniu.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Kronika. Wiadomości osobiste. „Głos Rzeszowski”, s. 3, Nr 43 z 15 października 1916.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 73 z 30.07.1924 r. Natomiast Grzegorz Łukomski, Franciszek Paulik oraz Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej s. 53 podają, że w lipcu 1924 wyznaczony został na stanowisko zastępcy dowódcy Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie.
- ↑ Komunikat. „Lwowski Dziennik Wojewódzki”. Nr 5, s. 88, 20 marca 1930.
- ↑ Sławomir Kalbarczyk. Ukraińska Lista Katyńska. „Komentarze historyczne”, s. 55. Instytut Pamięci Narodowej.
- ↑ Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 71. [dostęp 2014-10-27].
- ↑ a b Polak (red.) 1993 ↓, s. 159.
- ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 3397 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 41, s. 1609)
- ↑ Kronika. Wiadomości osobiste. „Głos Rzeszowski”, s. 5, Nr 13 z 26 marca 1911.
- ↑ Kronika. Wiadomości osobiste. „Głos Rzeszowski”, s. 6, Nr 49 z 1 grudnia 1912.
Bibliografia
edytuj- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, s. 53
- Grzegorz Łukomski, Franciszek Paulik, w: Kawalerowie Virtuti Militari 1792-1945. Słownik biograficzny, tom II (1914-1921), część 2 (pod redakcją Bogusława Polaka), Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, Koszalin 1993, s. 159
- Jerzy Tarnawski, Zagórska lista katyńska, w: "Verbum. Miesięcznik parafii pw. Wniebowzięcia N.M.P w Zagórzu", nr 11 (47)/2007, s. 7, dostęp z 23 września 2008)
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.