Franciszek Misztal
Franciszek Misztal (ur. 15 marca 1901 we wsi Lisie Jamy k. Lubaczowa, zm. 9 czerwca 1981 w Warszawie) – polski konstruktor lotniczy.
| |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
15 marca 1901 |
| Data i miejsce śmierci |
5 czerwca 1981 |
| Profesor nauk technicznych | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1929 |
| Profesura |
1956 |
| Uczelnia | |
| Okres zatrudn. |
1947–1971 |
| Odznaczenia | |
      
| |
_01.JPG)
Życiorys
edytujSyn Michała i Katarzyny z domu Smoleniec[1]. Na początku listopada 1918 r. wstąpił do Tajnej Organizacji Wojskowej w Lubaczowie. Brał czynny udział w walkach o wyzwolenie Lubaczowa i w wojnie polsko-bolszewickiej (do 8 listopada 1920). Ukończył gimnazjum realne we Lwowie i w 1921 r. uzyskał maturę. Następnie studiował na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej. Tytuł inżyniera mechanika uzyskał w 1926 r. Doktoryzował się w 1929 r. na Politechnice w Akwizgranie, gdzie obronił pracę pt. O pracy śmigła w strumieniu skośnym.
W 1928 r. rozpoczął pracę jako samodzielny konstruktor w Państwowych Zakładach Lotniczych w Warszawie. W latach 1929–1931 współpracował przy projektowaniu samolotu pasażerskiego PZL.4. Opracował i opatentował kesonową konstrukcję skrzydła z blachy falistej na co uzyskał patent. Rozwiązanie to wykorzystał podczas projektowania samolotów PZL.19, PZL.23 Karaś, PZL.26, PZL.37 Łoś, PZL.38 Wilk, PZL.46 Sum, PZL.48 Lampart, PZL.49 Miś i PZL.50 Jastrząb.
W 1934 r. na podstawie jego projektu przebudowano 8 samolotów Fokker F-VII B/3m Polskich Linii Lotniczych LOT, w których wymieniono silniki o mocy 162 kW na silniki o mocy 309 kW.
W latach 1932–1933 wykładał mechanikę w Szkole Wawelberga i Rotwanda w Warszawie. W latach 1937–1939 prowadził wykłady w Grupie Technicznej Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Warszawie.
Po wybuchu II wojny światowej został ewakuowany wraz z wytwórnią PZL do Rumunii, gdzie zajmował się ustalaniem liczby sprzętu lotniczego ewakuowanego do Rumunii. W 1940 r. powrócił do Warszawy i do 1944 r. wykładał w Szkole Inżynierskiej Wawelberga.
Po wojnie, w latach 1945–1947, pracował w Szkole Wawelberga i Rotwanda, od 1947 r. rozpoczął pracę w Katedrze Budowy Samolotów Politechniki Warszawskiej. W 1948 r. otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w grudniu 1956 r. został mianowany profesorem zwyczajnym.
W 1950 r. został odsunięty od pracy w przemyśle lotniczym z powodów politycznych, poświęcił się pracy pedagogicznej i naukowej na Politechnice Warszawskiej.
Założyciel CSS, konstruktor w Instytucie Lotnictwa, gdzie wspólnie z Leszkiem Dulębą skonstruował prototyp pasażerskiego samolotu 4-silnikowego MD-12.
W 1958 r. został członkiem korespondentem, a w 1964 r. członkiem rzeczywistym PAN[2]. Był członkiem krajowych i zagranicznych towarzystw naukowych, m.in.: Royal Aeronautical Society oraz American Institute of Aeronautical and Space Sciences.
W 1971 r. przeszedł na emeryturę, lecz prowadził nadal prace dyplomowe w Zakładzie Samolotów i Śmigłowców na Wydziale Mechanicznym Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej. Brał udział w pracach nad zastosowaniem laminatów w konstrukcjach szybowcowych i utrzymywał współpracę z Szybowcowym Zakładem Doświadczalnym w Bielsku-Białej.
Zmarł 5 czerwca 1981 r. w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 65-4-21)[3].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Order Sztandaru Pracy I klasy
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
- Order Sztandaru Pracy II klasy
- Krzyż Niepodległości (16 marca 1937)[4]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Srebrny Krzyż Zasługi (11 listopada 1934)[5]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[6]
- Odznaka honorowa L.O.P.P.
Upamiętnienie
edytuj28 października 2012 r. w Lisich Jamach odbyła się uroczystość nadania imienia prof. Franciszka Misztala Publicznemu Gimnazjum w Lisich Jamach, przekazanie oraz poświęcenie sztandaru Gimnazjum i odsłonięcie tablicy pamiątkowej ku czci profesora Franciszka Misztala[7].
Przypisy
edytuj- ↑ Problemy rozwoju samolotu MD-12. „Polska Technika Lotnicza. Materiały historyczne”. 6/2004, s. 20–21, 2004. Warszawa: SMIL.
- ↑ Misztal, Franciszek, [w:] Członkowie Polskiej Akademii Nauk [online], PAN [dostęp 2021-09-09].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: KRYSTYNA MISZTAL, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-01-19].
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 341 „za zasługi na polu propagandy i rozwoju sportu balonowego”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa nr 0/201 - na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.
- ↑ O szkole - Zespół Szkolno-Przedszkolny w Lisich Jamach, woj. podkarpackie [online], splisiejamy.edupage.org [dostęp 2020-12-11].
Linki zewnętrzne
edytuj- biografia. [dostęp 2018-07-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-20)]. (pol.).
- Misztal Franciszek. [dostęp 2018-07-14]. (pol.).
- Misztal Franciszek. [dostęp 2018-07-14]. (pol.).
- W niedzielę uroczystość nadania imienia prof. Franciszka Misztala Gimnazjum w Lisich Jamach. [dostęp 2018-07-14]. (pol.).