Fiołek mokradłowy

Fiołek mokradłowy (Viola stagnina Kit. ex Schult.) – gatunek rośliny należący do rodziny fiołkowatych. Występuje w zachodniej Azji (Syberia i Kaukaz) i w Europie[4]. W Polsce występuje wyłącznie na niżu, roślina bardzo rzadka[5].

Fiołek mokradłowy
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

malpigiowce

Rodzina

fiołkowate

Rodzaj

fiołek

Gatunek

fiołek mokradłowy

Nazwa systematyczna
Viola stagnina Kit. ex Schult.
Oestr. Fl., ed. 2, 1: 426 (1814)[3]
Synonimy
  • Viola stagnina Kit.

Morfologia

edytuj
Łodyga
Delikatna, rozgałęziająca się, wzniesiona i przeważnie naga (co najwyżej pokryta rzadkimi i krótkimi włoskami). Wysokość 5–25 cm. Łodyga ulistniona.
Liście
O kształcie lancetowatym, lub słabo sercowatym, na nieco oskrzydlonych ogonkach. Ząbkowane przylistki na środkowych liściach są zwykle dwukrotnie krótsze od ogonka liściowego, na górnych liściach równe długości ogonka. Roślina nie wytwarza liści różyczkowych u nasady łodygi.
Kwiaty
Drobne, białe. Działki kielicha ostre i niejednakowej wielkości. Płatki korony zwykle z fioletowymi żyłkami. Boczne płatki odchylone w dół i nie nakrywają płatków górnych. Ostroga zielonkawego koloru, długości 2–3 mm i wygięta. Słupek z nagą szyjką i nie zgrubiałą w górnej części.
Owoc
Torebka z bardzo drobnymi nasionami.
Część podziemna
Korzenie i kłącze.

Biologia i ekologia

edytuj

Bylina, hemikryptofit. Kwiaty często płonne. Roślina kwitnie od maja do lipca. Występuje na mokrych łąkach, torfowiskach, aluwiach. Gatunek charakterystyczny dla Ass. Violo-Cnidietum dubii[6].

Zmienność

edytuj

Tworzy mieszańce z: fiołkiem drobnym, fiołkiem leśnym, fiołkiem psim, fiołkiem Rivina, fiołkiem wyniosłym[5].

Zagrożenia i ochrona

edytuj

Roślina objęta jest ścisłą ochroną gatunkową. Informacje o stopniu zagrożenia na podstawie:

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-11-30] (ang.).
  3. Viola stagnina Kit. ex Schult., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-25].
  4. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-10].
  5. a b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  6. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  7. Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kazimierz Zarzycki. Kraków: IB PAN, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  8. Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
  9. Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

Bibliografia

edytuj
  • Józef Rostafiński, Olga Seidl: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
  • Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.