Filip III Śmiały

Król Francji

Filip III Śmiały, fr. Philippe III le Hardi (ur. 3 kwietnia 1245 w Poissy; zm. 5 października 1285) – król Francji (12701285) z dynastii Kapetyngów.

Filip III Śmiały
Ilustracja
Koronacja Filipa III
ilustracja herbu
Król Francji
Okres

od 25 sierpnia 1270
do 5 października 1285

Poprzednik

Ludwik IX Święty

Następca

Filip IV Piękny

Dane biograficzne
Dynastia

Kapetyngowie

Data i miejsce urodzenia

3 kwietnia 1245
Poissy

Data i miejsce śmierci

5 października 1285
Perpignan

Przyczyna śmierci

febra

Ojciec

Ludwik IX Święty

Matka

Małgorzata Prowansalska

Żona

Izabela Aragońska
od 28 maja 1262
do 28 stycznia 1271

Dzieci

Ludwik
Filip IV Piękny
Karol de Valois

Żona

Maria Brabancka
od 21 sierpnia 1274
do 5 października 1285

Dzieci

Ludwik d’Évreux
Małgorzata Francuska
Blanka

Życiorys

edytuj

Urodził się w Poissy jako syn króla Ludwika IX i Małgorzaty, córki Rajmunda Berengara IV, hrabiego Prowansji. Towarzyszył swojemu ojcu w krucjacie do Tunezji w 1270. Jego ojciec zmarł w Tunisie i tam Filip został ogłoszony królem w wieku 25 lat. Przydomek Śmiały nadano mu dzięki jego nieustraszoności w czasie bitwy i sposobie jazdy na koniu - nie bazując na jego charakterze. Filip podporządkowywał się autorytetom, najpierw wielkiego szambelana i głównego doradcy Pierre de la Brosse, którego jednak w 1278 r. skazał na powieszenie, a następnie stryja Karola I Andegaweńskiego.

Po wstąpieniu na tron Filip upoważnił Karola I do rozpoczęcia negocjacji z emirem, aby zakończyć krucjatę - sam w tym czasie wrócił do Francji. Podpisano 10-letni pokój i Filip został koronowany 12 sierpnia 1271. 21 sierpnia we Włoszech, wracając z krucjaty, zmarł stryj Filipa - Alfons, hrabia Poitou, Tuluzy i Owernii. Filip odziedziczył jego ziemie i włączył do domeny królewskiej, a z części Owernii stworzył późniejsze Księstwo Owernii. W okresie jego panowania domena królewska powiększyła się również o terytorium hrabstw Chartres, Nemours, Perche i Alençon. Przejął władzę nad znajdującym się dotąd pod panowaniem królów Majorki miastem Montpellier na wybrzeżu Morza Śródziemnego. W 1284 r. zapewnił swemu najstarszemu synowi Filipowi sukcesję w hrabstwie Szampanii i w Królestwie Nawarry, zamieszkanym przez Basków, żeniąc go z dziedziczką tych ziem, Joanną. Król umocnił również swój stan posiadania w Lotaryngii, kosztem Cesarstwa. W 1279 r. na mocy traktatu z Amiens przekazał Agen, Saintonge i Ponthieu królowi Anglii Edwardowi I.

Na Sycylii w 1282 miał miejsce bunt w miastach przeciwko francuskim urzędnikom jego stryja, Karola I Andegaweńskiego, co skończyło się ich masakrą. Przeszła ona do historii pod nazwą „nieszpory sycylijskie”, gdyż miała miejsce, gdy kościelne dzwony wzywały na nieszpory w Poniedziałek Wielkanocny. W konsekwencji „nieszporów sycylijskich” władzę nad Sycylią przechwycił król Aragonii, Piotr III Wielki. Papież Marcin IV wezwał wówczas Filipa III do poprowadzenia krucjaty przeciw Aragonii (papiestwo uznawało bowiem Sycylię za swoje lenno), ogłosił detronizację Piotra III i przekazał koronę aragońską młodszemu synowi Filipa, Karolowi. „Krucjata aragońska”, podjęta w 1285 r., była porażką militarną, a armia francuska została zdziesiątkowana przez epidemię dyzenterii.

Filip III zmarł na febrę w Perpignan podczas odwrotu 5 października 1285 r. Następcą został jego syn Filip IV Piękny (1285-1314).

Małżeństwa

edytuj

28 maja 1262 ożenił się Izabelą Aragońską (12471271), córką króla Aragonii - Jakuba I Zdobywcy, i Jolanty Węgierskiej. Z tego związku urodzili się 3 synowie:

  • Ludwik (1266 – maj 1276),
  • Filip (1268–1314), późniejszy król jako Filip IV Piękny,
  • Karol (1270–1325), hrabia Valois, Andegawenii, Maine, Alençon i Chartres.

Po śmierci pierwszej małżonki, 21 sierpnia 1274 Filip ożenił się z Marią Brabancką (12601321), córką księcia Brabancji - Henryka III, i Adelajdy Burgundzkiej. Owocami tego związku byli:

Zobacz też

edytuj

Bibliografia

edytuj