Wikipedia

Figura św. Jana Nepomucena w Prudniku (Rynek)

Figura św. Jana Nepomucena w Prudniku – barokowa rzeźba świętego Jana Nepomucena, znajdująca się w południowo-wschodnim narożu Rynku w Prudniku. Powstała z inicjatywy burmistrza i mieszczan w 1733.

Figura św. Jana Nepomucena w Prudniku
Ilustracja
Figura św. Jana Nepomucena, w tle ratusz (2023)
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Miejscowość

Prudnik

Miejsce

Rynek

Typ obiektu

posąg

Styl architektoniczny

barok

Projektant

CWZ

Fundator

burmistrz Tobiasz i sześciu mieszczan

Data budowy

1733

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Figura św. Jana Nepomucena w Prudniku”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Figura św. Jana Nepomucena w Prudniku”
Położenie na mapie powiatu prudnickiego
Mapa konturowa powiatu prudnickiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Figura św. Jana Nepomucena w Prudniku”
Położenie na mapie gminy Prudnik
Mapa konturowa gminy Prudnik, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Figura św. Jana Nepomucena w Prudniku”
Położenie na mapie Prudnika
Mapa konturowa Prudnika, u góry znajduje się punkt z opisem „Figura św. Jana Nepomucena w Prudniku”
Ziemia50°19′17″N 17°34′51″E/50,321389 17,580833
Multimedia w Wikimedia Commons

Historia

edytuj
 
Pocztówka z figurą z początku XX wieku

Fundatorami figury byli burmistrz Tobiasz oraz sześciu prudnickich mieszczan, którzy nosili imię Jan[1][2]. Autor rzeźby jest nieznany[3], mogą do niego należeć zawarte w jednej z inskrypcji na pomniku inicjały CWZ[4]. Prawdopodobnie był on jednym z uczniów Michała Kramera[5]. Została ona postawiona na Rynku w Prudniku 15 maja 1733[1]. Trzy lata później zostały do niego dostawione dwie rzeźby aniołów. Różnice między figurami sugerują, że wykonał je inny rzeźbiarz. Dysproporcje w kształcie ciała obu figur mogą wskazywać, że zanim znalazły się na Rynku, były postawione w innym, wyżej położonym miejscu[3].

 
Figura i ratusz (1961)

Pomnik nie został uszkodzony podczas działań wojennych w Prudniku w 1945[6]. W 1976 przeprowadzono prace konserwatorskie figury w zakresie wzmocnienia nośnego trzonu pomnika i ustabilizowania figury Nepomucena i obu aniołów. Usunięto nawarstwienia, przemalowania, odsolono kamień oraz utwardzono go strukturalnie żywicami epoksydowymi. Ubytki formy rzeźbiarskiej zostały zaplombowane, a brakujące fragmenty zrekonstruowano. Całość została ujednolicona kolorystycznie[5].

 
Pomnik pozbawiony aniołów (2009)

Rzeźba przeszła prace konserwatorskie w 2003. Wówczas rzeźby aniołów zostały zdemontowane, ponieważ wystające z cokołu boczne postumenty były w złym stanie (jeden z nich się rozpadł). Konserwator Ireneusz Śmiechowski zrekonstruował zniszczone cokoły i na nowo zamocował na nich anioły w 2010[3].

Architektura

edytuj

Posąg świętego Jana Nepomucena przedstawiony jest w klasycznym kontrapoście[7]. Stoi na wielobocznym cokole pokrytym dwujęzycznymi inskrypcjami (po łacinie i po niemiecku[4]) zakończonym belkowaniem z wolutowymi spływami po bokach[7][2]. Na głowie świętego nimb z pięciu gwiazd, w rękach trzyma palmę męczeńską i krzyż[7][8]. Na kłębiących się obłokach pod nogami posągu znajdują się głowy puttów i dwa małe anioły[8]. Jeden z nich trzyma w ręce język, drugi trzyma palec na ustach na znak zachowanej przez Nepomucena tajemnicy spowiedzi[9]. Po obu stronach cokołu ustawiono figury aniołów. W dwóch ozdobnych kartuszach w zwieńczeniu cokołu ujęte zostały herb Prudnika oraz wyobrażenie sceny zrzucenia Nepomucena do Wełtawy z mostu Karola w Pradze[9]. Z przodu postumentu postacie aniołów wskazują na inskrypcje, które zawierają modlitwę do świętego, nazwiska fundatorów oraz prośbę władz miasta o opiekę nad Prudnikiem, w tłumaczeniu na język polski: „Mężowi świętej sławy i czci, który zachował dobre imię i sławę poświęcamy tę figurę”[10]. Całość otoczona została metalowym ogrodzeniem[8].

  •  
    Tył figury
  •  
    Zbliżenie na figurę świętego i potta
  •  
    Inskrypcja po łacinie
  •  
    Figura anioła
  •  
    Figura anioła

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Grzegorz Weigt, Pod opieką Nepomucena, „Tygodnik Prudnicki”, 21 (1065), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 25 maja 2011, s. 22, ISSN 1231-904X.
  2. ↑ a b Kasza 2020 ↓, s. 319.
  3. ↑ a b c Kasza 2020 ↓, s. 325.
  4. ↑ a b Nepomuki X. Opolskiego [online], nepomuki.pl [dostęp 2024-10-27].
  5. ↑ a b Prace konserwatorskie i dokumentacyjne, „Opolski Informator Konserwatorski”, Opole: WOINTE, 1981, s. 175.
  6. ↑ Jan Tomaszewski, O świętym Janie Nepomucenie, „Tygodnik Prudnicki”, 6 (946), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 11 lutego 2009, s. 19, ISSN 1231-904X.
  7. ↑ a b c Anioły opuściły Nepomuka, „Tygodnik Prudnicki”, 32 (715), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 11 sierpnia 2004, s. 24, ISSN 1231-904X.
  8. ↑ a b c Wskaż 11 różnic między zdjęciami obok, „Tygodnik Prudnicki”, 12 (1212), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 19 marca 2014, s. 24, ISSN 1231-904X.
  9. ↑ a b Kasza 2020 ↓, s. 321.
  10. ↑ Czas na św. Jana Nepomucena, „Tygodnik Prudnicki”, 32 (662), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 6 sierpnia 2003, s. 5, ISSN 1231-904X.

Bibliografia

edytuj
  • Ryszard Kasza: Ulicami Prudnika z historią i fotografią w tle. Przemysław Birna, Franciszek Dendewicz, Piotr Kulczyk. Prudnik: Powiat Prudnicki, 2020. ISBN 978-83-954314-5-6.
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Figura_św._Jana_Nepomucena_w_Prudniku_(Rynek)&oldid=75065633”