Ferguson P99
Ferguson P99 – samochód Formuły 1, zaprojektowany przez Claude'a Hilla i skonstruowany przez Ferguson Research na sezon 1961. Model ten był pierwszym samochodem Formuły 1 z napędem na cztery koła oraz jedynym samochodem z takim napędem, który wygrał wyścig Formuły 1. W Mistrzostwach Świata samochód wziął udział jedynie w Grand Prix Wielkiej Brytanii 1961, kiedy jego kierowcami byli Jack Fairman i Stirling Moss.
Kategoria | |||
---|---|---|---|
Konstruktor | |||
Projektant | |||
Dane techniczne | |||
Nadwozie | |||
Zawieszenie przednie |
podwójne wahacze, sprężyny śrubowe nad amortyzatorami Armstrong, stabilizator poprzeczny | ||
Zawieszenie tylne |
podwójne wahacze, sprężyny śrubowe nad amortyzatorami Armstrong, stabilizator poprzeczny | ||
Silnik |
Coventry Climax FPF Mk II 1.5 R4 | ||
Skrzynia biegów | |||
Opony | |||
Historia | |||
Debiut | |||
Kierowcy | |||
Używany | |||
Wyścigi |
1 | ||
Wygrane |
0 | ||
Pole position |
0 | ||
Najszybsze okrążenie |
0 | ||
|
Historia
edytujOd początku lat 50. firma Ferguson Research dostarczała układy 4WD dla samochodów Jensen Interceptor i pojazdów ciężkich, po czym uznała, że jest w stanie skonstruować własny samochód wyścigowy z takim napędem[1]. Samochód został zaprojektowany przez Claude'a Hilla[2], a zbudował go Harry Ferguson przy współpracy ze zwycięzcą wyścigu 24h Le Mans w 1953 roku, Tonym Roltem[3].
Skrzynia rozdzielcza była przymocowana bezpośrednio do pięciobiegowej skrzyni biegów[4]. Umieszczenie podpory wału napędowego wymagało umiejscowienia silnika pod kątem, by zapewnić wystarczającą ilość miejsca[1].
Nie licząc napędu na cztery koła, P99 był dość konwencjonalnym, nieco przestarzałym samochodem, stosującym silnik z przodu w dobie, gdy powszechnie stosowano już jednostki umieszczone z tyłu[3]. Takie rozwiązanie pozwoliło jednak uzyskać rozkład masy bliski stosunkowi 50:50[1]. Podobnie pomiędzy przednie i tylne koła rozłożony był moment obrotowy[4]. By zrekompensować dodatkowy ciężar bardziej złożonego układu napędowego, wiele części zostało zbudowanych z bardzo lekkich, egzotycznych materiałów[4]. Innowacją zastosowaną w samochodzie były hamulce antypoślizgowe Dunlop Maxaret; ten system nie został jednak użyty w wyścigach[5].
Pierwotnie model był przystosowany do silnika o pojemności 2,5 litra[3]. Gdy projekt był bliski ukończenia, ogłoszenie zmian w przepisach, polegających na zmniejszeniu maksymalnej pojemności silnika do 1,5 litra było rozczarowaniem dla Fergusona[4]. Ferguson skorzystał zatem ze starych, zmodyfikowanych silników Climax FPF Mk II R4 o pojemności 1498 cm³ i mocy 151 KM, który nie był konkurencyjny w stosunku do jednostek Ferrari V6[4], a ze względu na napęd na cztery koła miał także niedostatki mocy[3].
Testujący początkowo samochód Jack Fairman nie potrafił sobie z nim poradzić[1]. Następnie testy modelem P99 rozpoczął Stirling Moss, który musiał zmienić styl jazdy, by mieć kontrolę nad pojazdem[1]. Na odbywające się na torze Aintree Grand Prix Wielkiej Brytanii 1961 samochód został przekazany zespołowi Rob Walker Racing Team[4], ale kierujący nim Fairman nie spisywał się w wyścigu dobrze, kwalifikując się na 20 miejscu[6]. Po 39 okrążeniach Fairman przekazał samochód Mossowi, który brał udział Lotusem w tym samym wyścigu, ale wycofał się z powodu awarii hamulców[7]. Po 55 okrążeniach Moss został zdyskwalifikowany za próbę odpalenia samochodu na popych[7].
Dwa miesiące później Moss wziął udział w niewliczanych do Mistrzostw Świata Formuły 1 zawodach na torze Oulton Park, mając za konkurentów takich kierowców, jak Jack Brabham, Bruce McLaren, Jim Clark, John Surtees, Innes Ireland, Graham Hill, Joakim Bonnier i Dan Gurney[3]. Moss zakwalifikował się na drugim miejscu, ale na starcie wskutek problemów ze skrzynią biegów spadł na ósmą pozycję[3]. Na szóstym okrążeniu Moss objął prowadzenie i wygrał wyścig z przewagą 46 sekund nad drugim Brabhamem, co było pierwszym i jedynym przypadkiem zwycięstwa samochodu z napędem na cztery koła w Formule 1[3].
W 1962 roku samochód się nie ścigał, a w 1963 roku Graham Hill zajął nim szóste miejsce w nieoficjalnym Grand Prix Australii oraz drugie w zawodach Lakeside International[8]. W 1964 roku model P99 wypożyczył Peter Westbury, który zdobył nim tytuł mistrza Wielkiej Brytanii w wyścigach górskich[8]. Ferguson P99 ścigał się do 1968 roku[8].
W 2004 roku samochód został odrestaurowany[3]. Od 2006 roku model regularnie bierze udział w festiwalu w Goodwood[4].
Wyniki w Formule 1
edytujLegenda oznaczeń w tabelach wyników Wyświetl szablon na nowej stronie | |
---|---|
Oznaczenie | Wyjaśnienie |
Złoty | Zwycięzca lub mistrzostwo |
Srebrny | 2. miejsce lub wicemistrzostwo |
Brązowy | 3. miejsce lub II wicemistrzostwo |
Zielony | Ukończył, punktował (w klasyfikacji generalnej, gdy zdobył co najmniej jeden punkt na przestrzeni sezonu, poza trzema powyższymi opcjami) |
Niebieski | Ukończył, nie punktował (w klasyfikacji generalnej, gdy nie zdobył co najmniej jednego punktu na przestrzeni sezonu) |
Czerwony | Nie zakwalifikował się (NZ) |
Nie prekwalifikował się (NPK) | |
Różowy | Nie ukończył (NU) |
Niesklasyfikowany (NS) (w klasyfikacji generalnej, gdy nie został sklasyfikowany w żadnym wyścigu sezonu) | |
Czarny | Zdyskwalifikowany (DK) |
Wykluczony (WYK/EX) | |
Biały | Nie wystartował (NW) |
Kontuzjowany (K/INJ) | |
Wyścig odwołany (OD/C) | |
Bez koloru | Został wycofany (WYC/WD) |
Nie przybył (NP/DNA) | |
Nie brał udziału w treningach (NT/DNP) | |
Nie został zgłoszony (–) | |
Pogrubienie | Start z pole position |
Kursywa | Najszybsze okrążenie wyścigu |
† | Nie ukończył, ale jego rezultat został zaliczony ze względu na przejechanie więcej niż 90% dystansu wyścigu. |
* | Sezon w trakcie |
1/2/3 | Punktowana pozycja w sprincie kwalifikacyjnym |
Lista systemów punktacji Formuły 1 |
Sezon | Zespół | Silnik | Kierowcy | Wyniki w poszczególnych eliminacjach | Wyniki kierowców |
Wyniki konstruktora | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Punkty | Pozycja | Punkty | Pozycja | ||||||||||||
1961 | R.R.C. Walker Racing Team | Climax | Jack Fairman | - | - | - | - | DK | - | - | - | 0 | NS | 0 | NS |
Stirling Moss | 0 (21) | 3 |
Zobacz też
edytuj- Inne samochody Formuły 1 z napędem na cztery koła: BRM P67, Lotus 63, Matra MS84, McLaren M9A, Cosworth 4WD, Lotus 56B, March 2-4-0, Williams FW08D
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Ferguson P99 4WD F1 Car. thepetrolstop.com, 2011-03-11. [dostęp 2013-03-16]. (ang.).
- ↑ Ferguson P99. statsf1.com. [dostęp 2013-03-16]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Keith Collantine: Ferguson P99: The only four-wheel-drive F1 winner. f1fanatic.co.uk, 2011-07-02. [dostęp 2013-03-16]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Wouter Melissen: Ferguson P99 Climax. ultimatecarpage.com, 2010-10-25. [dostęp 2013-03-16]. (ang.).
- ↑ The Ferguson P99. ferguson-museum.co.uk. [dostęp 2013-03-16]. (ang.).
- ↑ British Grand Prix 1961 – Wyniki kwalifikacji. f1wm.pl. [dostęp 2013-03-16]. (pol.).
- ↑ a b British Grand Prix 1961 – Rezultat wyścigu. f1wm.pl. [dostęp 2013-03-16]. (pol.).
- ↑ a b c 1961 Ferguson Climax P99 Four-Wheel-Drive F1 Racing Car. rmauctions.com. [dostęp 2013-03-16]. (ang.).