Feliks Czacki
Feliks (Szczęsny) Czacki herbu Świnka (ur. w 1723 roku, zm. 2 czerwca 1790 roku w Brusiłowie) – podczaszy wielki koronny w latach 1756–1785, starosta nowogródzki, bojownik katolicyzmu i złotej wolności szlacheckiej.
| |
 Świnka | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data urodzenia |
1723 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka |
Konstancja z Wielhorskich |
| Żona |
Katarzyna Małachowska |
| Dzieci |
Tadeusz Czacki |
| Odznaczenia | |
 
| |
Syn Michała, kasztelana wołyńskiego i Konstancji z Wielhorskich.
Kształcił się w szkołach jezuickich, po ojcu w 1744 otrzymał choragiew pancerną. W 1744 roku był posłem wołyńskim na sejm. Poseł czernihowski na sejm 1746 roku, poseł województwa bełskiego na sejm 1748 roku[1], poseł z Podola na sejm w 1750 roku, poseł z Kijowszczyzny na sejm 1752 roku, poseł halicki sejm 1760 roku, poseł wybrany przez egzulantów czernihowskich w 1762 roku. W 1764 roku jako poseł wołyński próbował zerwać konwokację. Poseł lubelski na sejm elekcyjny, podpisał wybór Stanisława Augusta Poniatowskiego z województwa lubelskiego[2]. W 1766 roku był posłem na Sejm Czaplica z województwa wołyńskiego[3].
Członek konfederacji radomskiej. Przeciwnik równouprawnienia różnowierców, po wydaniu odezwy na sejmiki został aresztowany i internowany w Porycku pod strażą oficerów wojska rosyjskiego. W niewoli przebywał sześć i pół roku. Poseł z województwa czernihowskiego na Sejm Czteroletni w 1788 roku[4]. W 1788 roku powołany do Komisji Wojskowej Obojga Narodów. Wybrany członkiem wyłonionej w 1788 roku przez Sejm Czteroletni Deputacji Interesów Zagranicznych[5].
Wyrobił sobie przywilej na założenie w Porycku drukarni polskiej, łacińskiej, francuskiej, włoskiej i żydowskiej. Założył klasztor kapucynów w Brusiłowie.
Pochowany w Porycku.
Żonaty z Katarzyną Małachowską, miał synów Tadeusza i Michała, córki: Rozalię wydaną za mąż za Jana Jacka Tarnowskiego i Annę wydaną za Jana Aleksandra Krasińskiego.
W 1757 roku odznaczony Orderem Orła Białego, w 1781 roku został kawalerem Orderu Świętego Stanisława.
Bibliografia
edytuj- Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705–2008, 2008.
- Władysław Konopczyński, Feliks (Szczęsny) Czacki, w: Polski Słownik Biograficzny, t. IV, Kraków 1938, s. 140–142.
- Ewa Danowska, "Staropolska dusza jego, umysł gorliwy a wzniosły". Szczęsny Czacki (1723–1790), "Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie", R. 46:2001, s. 175–226. ISSN 0079-3140.
Przypisy
edytuj- ↑ Dyaryusze sejmowe z wieku XVIII.T.I. Dyaryusz sejmu z r.1748. Diaria comitiorum Poloniae saeculi XVIII i Diarium comitiorum anni 1748 wydał Władysław Konopczyński, Warszawa 1911, s. 304.
- ↑ Akt elekcyi Roku Tysiąć Siedemset Sześćdziesiątego Czwartego, Miesiąca Sierpnia, Dnia dwudziestego siódmego, s. 78.
- ↑ Dyaryusz seymu walnego ordynaryinego odprawionego w Warszawie roku 1766 ..., brak paginacji
- ↑ Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 334.
- ↑ Volumina Legum, t. IX, Kraków 1889, s. 62.
Linki zewnętrzne
edytuj- Mowy Feliksa Czackiego w bibliotece Polona