Województwo wołyńskie (I Rzeczpospolita)
Województwo wołyńskie – województwo Wielkiego Księstwa Litewskiego, później Korony I Rzeczypospolitej, część prowincji małopolskiej. Utworzone w 1566, na sejmie w Lublinie w roku 1569 przyłączone do Korony[4]. Istniało do III Rozbioru Polski w 1795 r. Herbem województwa był biały krzyż w czerwonym polu z tarczą sercową z białym orłem. Senatorów większych było w województwie wołyńskim trzech: biskup łucki, wojewoda i kasztelan wołyńscy. Województwo dzieliło się na trzy powiaty: łucki, włodzimierski i krzemieniecki. Każdy z tych powiatów miał swoje starostwo grodowe w mieście powiatowym. Sejmikowało zaś województwo w Łucku, obierając z każdego powiatu po dwóch posłów sejmowych i jednym deputacie.
| ||||
| 1566–1795 | ||||
| ||||
| Sentencja: Cum Deo et pro Deo[1] | ||||
| Państwo | ||||
|---|---|---|---|---|
| Prowincja | ||||
| Data powstania |
1566 | |||
| Siedziba wojewody i sejmiku | ||||
| Wojewoda |
zobacz: wojewodowie wołyńscy | |||
| Popis |
na płaszczyznach Łuska[2] | |||
| Powierzchnia |
38 324 km² | |||
| Populacja (1790[3]) • liczba ludności |
| |||
| Podział administracyjny | ||||
| ||||
| Liczba reprezentantów | ||||
| ||||
Położenie na mapie Rzeczypospolitej
| ||||
Podział administracyjny
edytuj| Powiat | Powierzchnia w mil² | Powierzchnia w km² |
|---|---|---|
| powiat łucki | 374,30 | 20609,10 |
| powiat włodzimierski | 122,65 | 4212,00 |
| powiat krzemieniecki | 245,23 | 13502,70 |
| Razem (województwo) Σ | 742,18 | 38323,80 |
Wojewodowie
edytuj
- Janusz Ostrogski (od 1558)
- Aleksander Czartoryski (od 1566)
- Aleksander Ostrogski (od 1593)
- Adam Aleksander Sanguszko (1630–1653)
- Mikołaj Jerzy Czartoryski (od 1657)
- Michał Jerzy Czartoryski (od 1661)
- Mikołaj Hieronim Sieniawski (od 1679)
- Jan Stanisław Jabłonowski (1693–1697)
- Jan Franciszek Stadnicki (do 1713)
- Atanazy Walenty Miączyński (25 sierpnia 1713–1723)
- Stanisław Ledóchowski (26 marca 1724–1726)
- Michał Potocki (od 1726)
- Seweryn Józef Rzewuski (do 1754)[6]
- Franciszek Salezy Potocki (1755)
- Józef Kanty Ossoliński (1757–1775)
Miasta
edytuj
Prywatne miasta szlacheckie[8][9]:
Prywatne miasta duchowne[11]:
Zobacz też
edytujLinki zewnętrzne
edytuj- Województwo wołyńskie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 920.
Bibliografia
edytujZ. Zychyliński „Złota księga szlachty polskiej” T. XIII, s. 210 Miączyńscy herbu Suchekomnaty
Przypisy
edytuj- ↑ Stefan Krzysztof Kuczyński, Polskie herby ziemskie. Geneza, treści, funkcje, Warszawa 1993, s. 215.
- ↑ Antoni Sozański, Wykład politycznej geografii, rządu i administracyi dawnej Polski przy końcu istnienia całego państwa (1648–1772), Kraków 1889, s. 5.
- ↑ Tabela: Summaryusz Generalny wszelkich dochodów Rzeczypospolitey tak w Koronie iako i w Litwie z kalkulacyą mil kwadratowych, tak со do dymów, podatków, iako i ludzi, w: Dziennik rządowo-ekonomiczno handlowy. Zaymuiący różne Wiadomości, Rządowe, Handlowe, Ekonomiczne, Fabryczne, Kontraktowe na Dobra, Summy, i Produkta. Zajmujący 3 miesiące kwiecień may czerwiec 1790. R.5. T. II. Warszawa 1790.
- ↑ Volumina Legum T. II s.
- ↑ Aleksander Jabłonowski: Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. VIII: Ziemie ruskie. Wołyń i Podole. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1889, s. 12.
- ↑ Rzewuscy (01). [dostęp 2014-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-27)].
- ↑ Magazin für die neue Historie und Geographie Angelegt, t. XVI, Halle, 1782, s. 12–14.
- ↑ a b Zenon Guldon, Jacek Wijaczka, Skupiska i gminy żydowskie w Polsce do końca XVI wieku, w: Czasy Nowożytne, 21, 2008, s. 162–164.
- ↑ Zbigniew Anusik, Własność ziemska w województwie wołyńskim w 1570 roku, w: Przegląd Nauk Historycznych R. X, nr 1, (2011), s. 37, 42.
- ↑ Drohobuż, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 150.
- ↑ Zbigniew Anusik, Własność ziemska w województwie wołyńskim w 1570 roku, w: Przegląd Nauk Historycznych R. X, nr 1, (2011), s. 33–34.