Felicjan Lechnicki
Felicjan Kajetan Lechnicki (ur. 7 sierpnia 1885 w Serebryszczach, zm. 3 listopada 1963 w Poznaniu) – polski działacz społeczny i rolniczy, ziemianin, polityk, poseł na Sejm i senator w II RP, członek Rady Związku Powiatów Rzeczypospolitej Polskiej w 1933 roku[1], Prezes Zarządu Centralnego Towarzystwa Organizacji i Kółek Rolniczych do 1935 roku[2], prezes Wojewódzkiego Towarzystwa Organizacji i Kółek Rolniczych w Lublinie[3], członek Rady Związku Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej w 1930 roku[4], Przewodniczący Prezydium Okręgu Lubelskiego Obozu Zjednoczenia Narodowego (OZN) w 1938 roku[5].
.jpg) Felicjan Lechnicki (przed 1936) | |
| Data i miejsce urodzenia |
7 sierpnia 1885 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
3 listopada 1963 |
| Poseł II i III kadencji Sejmu oraz Senator IV i V kadencji Sejmu (II RP) | |
| Okres |
od 1928 |
| Przynależność polityczna | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujWykształcenie
edytujZ powodu udziału w strajku szkolnym podczas rewolucji w 1905 został wydalony z wilczym biletem z ostatniej klasy gimnazjum w Radomiu[6][7]. Maturę zdał eksternistycznie w Krakowie, później krótko studiował na Wydziale Rolnym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium[6].
Działalność niepodległościowa, społeczna, praca
edytujW czasie studiów w Krakowie był członkiem socjalistycznej „Spójni”[6].
Od 1912 roku prowadził gospodarstwo rodzinne w Serebryszczach.
W 1918 roku został członkiem Rady Stanu. Jesienią 1918 roku został wybrany na komisarza rządowego powiatu Chełm. Był równocześnie członkiem Sejmiku i Wydziału Powiatowego w Chełmie (1917–1939). W latach 1919–1929 prezesował Wojewódzkiemu Związkowi Kółek Rolniczych, w latach 1929–1933 był prezesem Wojewódzkiego TOKR (Towarzystwa Organizacji i Kółek Rolniczych) w Lublinie i członkiem Centralnego TOKR. Ponadto w latach 1933–1940 pełnił funkcję prezesa Lubelskiej Izby Rolniczej oraz pozostawał członkiem Komitetu Izb i Organizacji Rolniczych[8].
Działalność polityczna
edytujBrał udział wraz z braćmi oraz Gustawem Orliczem-Dreszerem i Melchiorem Wańkowiczem w rozmowach z marszałkiem Józefem Piłsudskim z ramienia ruchu zetowego w majątku brata Zdzisława w Święcicy 6–7 czerwca 1925, które prawdopodobnie zakończyły się porozumieniem politycznym na rzecz zastąpienia ustroju parlamentarnego prezydenckim[9].
Od 1926 roku był członkiem zetowskiego Związku Patriotycznego (ZP), a następnie Związku Naprawy Rzeczypospolitej (ZNR).
W 1928 roku został posłem na Sejm II kadencji (1928–1930) – mandat uzyskał z listy nr 1 (BBWR) z okręgu miasto i powiat Lublin. W tej kadencji pracował w komisjach: administracji i robót publicznych. W 1930 roku został powtórnie wybrany posłem na Sejm III kadencji (1930–1935) – mandat uzyskał również z listy nr 1 (BBWR) w tym samym okręgu. W III kadencji pracował w komisjach budżetowej (zastępca przewodniczącego od 1931) i rolnej[8][10]. W II i III kadencji należał do klubu parlamentarnego BBWR[8]. Opowiadał się za ograniczeniem wolnego obrotu ziemią, połączeniem reformy rolnej z akcją osadniczą i udzielaniem rolnikom niskoprocentowego kredytu[11].
W 1935 roku został senatorem IV kadencji (1935–1938) z województwa lubelskiego[12]. W IV kadencji pracował w komisjach: budżetowej (1937–1938 był w niej referentem), gospodarczo-skarbowej, komunikacyjnej (zastępca przewodniczącego) i kontroli długów państwa (zastępca członka). Proponował likwidację obozu w Berezie Kartuskiej[13]. W 1938 roku ponownie został senatorem, V kadencji (1938–1939). Pracował w komisjach budżetowej (zastępca przewodniczącego), regulaminowej (zastępca przewodniczącego) i rolnej. W IV kadencji należał do Parlamentarnej Grupy Lubelskiej, a w V kadencji do klubu Obozu Zjednoczenia Narodowego[8].
Po wybuchu II wojny światowej i po wojnie
edytujW czerwcu 1940 został razem z synem Klemensem aresztowany przez Niemców. Uzyskali zwolnienie dzięki staraniom miejscowej ludności[6][14].
Współpracował z Komendą Okręgu AK „Lublin”. Po wojnie, w latach 1946–1950, współorganizował Związek Plantatorów Przetwórczych Roślin Okopowych (w którym był później kierownikiem okręgu poznańskiego). Stworzył zespół redakcji miesięcznika „Poradnik Plantatora”. W 1951 zatrudnił się jako pracownik naukowy w Pracowni Paleobotanicznej Kierownictwa Badań nad Początkami Państwa Polskiego. Od 1953 pracował w tejże pracowni w Instytucie Historii Kultury Materialnej PAN[6].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1938)[15]
- Złoty Krzyż Zasługi[8][6]
- Srebrny Krzyż Zasługi (12 stycznia 1928)[16]
Życie prywatne
edytujBył synem Felicjana (właściciela dóbr Święcica i Serebryszcze) i Marii z Sielskich[17]. Miał trzech braci przyrodnich (synów Felicjana seniora i jego drugiej żony, Marii z Hemplów):
- Zdzisława (1890–1959) – posła na Sejm II i III kadencji w II Rzeczypospolitej, lidera ZP, współorganizatora i ideologa Towarzystwa Straży Kresowej[18], członka Rady Naczelnej OZN 1938–1939[19],
- Tadeusza (1892–1939) – murmańczyka, posła na Sejm V kadencji II Rzeczypospolitej[17][6][8], pracownika Oddziału II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego (1919–1920)[20], Ministerstwa Spraw Zagranicznych (1928–1932) i Biura Ekonomicznego Prezesa Rady Ministrów (1932–1934), wiceministra skarbu 1934–1936[21], członka Rady Naczelnej OZN 1938–1939[22],
- Klemensa (1899–1920) – podporucznika Wojska Polskiego.
Felicjan Kajetan ożenił się w 1909 roku z Anną z Bobińskich, koleżanką ze „Spójni”, z którą miał cztery córki (Jadwigę, Zofię, Marię i Teresę) oraz syna Klemensa Felicjana (1918–1944) – poetę, publicystę, lotnika Dywizjonu 300, jednego z liderów konspiracji wojskowej przeciwko rządowi gen. Władysława Sikorskiego[23], zestrzelonego 1 sierpnia 1944 roku nad Francją, pochowanego na cmentarzu w Normandii. Jego wnukiem jest Antoni Kroh[24], syn Zofii.
Felicjan Kajetan Lechnicki zmarł w Poznaniu. Został pochowany 7 listopada 1963 na cmentarzu na Junikowie w Poznaniu (pole 9 kwatera 2-4-2)[25].
Przypisy
edytuj- ↑ Leszek Śliwiński, Ogólnopolska reprezentacja powiatowych związków komunalnych w II Rzeczypospolitej, Częstochowa 2013, s. 254.
- ↑ Sprawozdanie Centralnego Towarzystwa Organizacyj i Kółek Rolniczych w Warszawie za 1934/5 Rok, Warszawa 1935, s. 16.
- ↑ Sprawozdanie Centralnego Towarzystwa Organizacyj i Kółek Rolniczych w Warszawie za 1934/5 Rok, Warszawa 1935, s. 17.
- ↑ Głos Gminy Wiejskiej: czasopismo poświęcone sprawom samorządu gminnego: organ Związku Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej 1930.02.15 R.6 Nr3, s. 10.
- ↑ Emil Horoch, Grupa kierownicza Obozu. Zjednoczenia Narodowego na. Lubelszczyźnie, w: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio F, Historia Vol. 54/55, 1999/2000 s. 433-437 s. 436.
- ↑ a b c d e f g Zofia Dłużewska-Kańska: Lechnicki Felicjan. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 16: Kubacz Franciszek – Legatowicz Ignacy Piotr. Wrocław – Warszawa – Kraków: Polska Akademia Nauk – Instytut Historii – Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1971, s. 597–598., reprint wydany przez Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Warszawa, 1989, ISBN 83-04-03291-0
- ↑ Waingertner 2010 ↓, s. 260.
- ↑ a b c d e f Biblioteka sejmowa – Parlamentarzyści RP – Felicjan Lechnicki. [dostęp 2012-05-20].
- ↑ Waingertner 2010 ↓, s. 263.
- ↑ Waingertner 2010 ↓, s. 267.
- ↑ Waingertner 2010 ↓, s. 267–268.
- ↑ Scriptor (opr.): Sejm i Senat 1935–1938 IV kadencja. Warszawa: nakładem Księgarni F. Hoesicka, 1936, s. 380.
- ↑ Waingertner 2010 ↓, s. 268.
- ↑ Waingertner 2010 ↓, s. 272–273.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
- ↑ M.P. 1928 r. nr 11, poz. 11 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
- ↑ a b Felicjan Lechnicki w Wielkiej Genealogii Minakowskiego. [dostęp 2012-05-20].
- ↑ Waingertner 2010 ↓, s. 261–262.
- ↑ Waingertner 2010 ↓, s. 266.
- ↑ Waingertner 2010 ↓, s. 262.
- ↑ Waingertner 2010 ↓, s. 268–271.
- ↑ Waingertner 2010 ↓, s. 272.
- ↑ Sęp-Szarzyński 1959 ↓, s. 94–96, 101, 111.
- ↑ Antoni Kroh, Starorzecza, Iskry, Warszawa, 2010
- ↑ Plan Poznania - Cmentarze [online], www.poznan.pl [dostęp 2022-05-14].
Bibliografia
edytuj- Stanisław Sęp-Szarzyński, Trop legendy, „Kultura”, 9 (143), 1959, s. 87–116.
- Przemysław Waingertner, Lechniccy – z dziejów publicznego zaangażowania ziemiaństwa w Drugiej Rzeczypospolitej, „Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej”, 7, 2010, s. 259–274.