Wikipedia

Fatima House w Sliemie

Fatima House, poprzednio Villa Betharram – willa z późnego okresu XIX wieku, stojąca przy 65, Triq il-Kbira w Sliemie na Malcie. Zbudowana na zamówienie Alfonso Marii Galei, z przeznaczeniem na rezydencję mieszkalną dla rodziny Galea, dziś jest domem dla dziewcząt potrzebujących pomocy, znanym jako Fatima Hostel lub Fatima Working Girls' House.

Fatima House
Id-Dar ta' Fatima
Ilustracja
Widok fasady i frontowego ogrodu
Państwo

 Malta

Miejscowość

Sliema

Adres

65, Triq il-Kbira

Typ budynku

Willa

Styl architektoniczny

palladianistyczny

Architekt

Francesco Zammit

Ukończenie budowy

1895

Pierwszy właściciel

Alfonso Maria Galea

Obecny właściciel

Kościół katolicki
najemca: Urszulanki

Położenie na mapie Morza Śródziemnego
Mapa konturowa Morza Śródziemnego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Fatima House”
Położenie na mapie Malty
Mapa konturowa Malty, po prawej znajduje się punkt z opisem „Fatima House”
Ziemia35°54′43,9″N 14°30′07,8″E/35,912194 14,502167
Multimedia w Wikimedia Commons

Historia

edytuj

W czasach, gdy Malta była kolonią brytyjską, Sliema i okolice bardzo się rozbudowały. Brytyjczycy i Maltańczycy przemienili to miejsce z wioski rybackiej w tętniące życiem miasto z różnoraką architekturą. Najwybitniejsi Maltańczycy przejęli działki w okolicy, gdzie dziś stoi willa, i zbudowali domy o imponującej architekturze, symbolizujące ich pozycję[1][2][3].

 
Detale fasady zaprojektowanej przez Zammita

Na początku XIX wieku teren, na którym teraz stoi willa, zakupił filantrop sir Alfonso Maria Galea (malt. is-Sur Fons Marija Galea), a przez decyzję wybudowania tam domu uruchomił "efekt domina" w kwestii budownictwa i wzrostu populacji na tym terenie[2]. Do wykonania projektu willi Galea zatrudnił wiodącego architekta Francesco Zammita, który również nadzorował jej budowę, mając oko na detale, oczekiwania klienta oraz kontekst architektoniczny[4]. Zammit wykorzystał "mieszankę" architektonicznych trendów czasów mu współczesnych oraz okresu brytyjskiego; wynikiem tego był projekt w stylu palladianistycznym[2]. Zammit jest również autorem podobnego projektu, stojącej po sąsiedzku Villino Zammit[4]. Prywatnie Zammit i Galea byli bliskimi krewnymi tej samej rodziny[2].

Budowa rezydencji została zakończona w roku 1895[2]. Budowla została nazwana Villa Betharram[4], a w bliżej nieokreślonej przyszłości przemianowana na Villa Rathnapoora[1]. Była wykorzystywana jako rezydencja dla samego Galei[4]. Był on znaną i wpływową osobą, mającą bliskie powiązania z Kościołem. Często korespondował z wyższą hierarchią religijną[5] oraz dawał znaczne dotacje[2][6].

W roku 1942, podczas II wojny światowej, pobliski kościół parafialny Stella Maris został mocno uszkodzony w czasie nalotu bombowego. Rodzina Galea udostępniła swój dom jako alternatywne miejsce odprawiania obrzędów religijnych do czasu odbudowania kościoła[7].

Córka Galei, Mary Xavier, wstąpiła do zakonu, i w tym czasie rodzina podarowała willę White Sisters, zakonowi, do którego Mary wstąpiła[8]. Istniejąca krótko organizacja religijna założona została w roku 1957, kiedy dom został przekształcony w kościół, a zlikwidowana w roku 1960[8].

19 września 1957 roku, kiedy posiadłość przeszła w ręce sióstr, w Times of Malta ukazał się artykuł nagłaśniający donację. Budynek został opisany jako okazały dom, będący jedną z największych rezydencji w Sliemie[8]. Podstawowy przedmiot darowizny, nieruchomość, miał służyć siostrom jako idealne miejsce na pracę nad ich powołaniem oraz jako rezydencja[8]. Rodzina otrzymała podziękowanie za swoją hojność, będąc wymienioną z nazwiska[8]. Gazeta pisała[8]:

Okazały dom 'Betharram' na High street
Sliema, była rezydencja Państwa A M
Galea została wzięta przez White Sisters
aby służyć jako dom nauki dla Zgromadzenia
na Malcie.

Przeznaczenie budynku zostało zmienione po roku 1960[9][10], kiedy został on przekazany Siostrom św. Doroty, które zamieniły go w przytułek dla bezdomnych[11]. Inicjatywa była poparta przez biskupa Malty Mikiela Gonziego, w celu dalszej pomocy starszym dziewczętom, które w młodszym wieku już były pod opieką instytucji kościelnych[8].

Na początku dom otrzymał pomoc od dwóch amerykańskich organizacji pomocowych: C.R.S. oraz American Relief Association (C.A.R.E.)[12]. Organizacje te przyjmowały darowizny od Amerykanów oraz Maltańczyków w postaci rzeczy i żywności, które później rozprowadzały[8]. Około rok później, 29 stycznia 1961 roku, kiedy w domu zamieszkały w końcu podopieczne, został on zainaugurowany przez lady Grantham, żonę ówczesnego gubernatora Malty, co poprzedziło błogosławieństwo biskupa Gonziego[8]. Ilość dziewcząt, mieszkających w domu, wzrosła z dwóch w roku 1960 do piętnastu w 1965[8].

Zmiana przeznaczenia domu okazała się być dobrym krokiem i schronisko dla nieletnich i młodych kobiet było wsparciem prowadzącym do późniejszego samodzielnego życia[13][14]. W roku 1965 dom został przekazany Siostrom św. Józefa[8], kiedy przełożona prowincjalna Victoria Ramsey zaakceptowała zarządzanie domem[15]. Sisters of St Joseph prowadziły dom przez 45 lat, do momentu, kiedy mała ilość powołań zakonnych wymusiła przekazanie hostelu w ręce innej organizacji katolickiej[8]. W roku 2009[15] lub 2010[8] dom przeszedł w ręce Sióstr Urszulanek.

Od roku 1960[8] nazwa Fatima House pozostaje najczęściej używaną nazwą budynku[2]. Od tego czasu klasztor jest również, tak jak i dom, nazywany Fatima Hostel lub Fatima Working Girls' House. Tak więc budynek jest używany zarówno jako rezydencja niektórych Sióstr Urszulanek, oraz jako schronisko dla bezdomnych dziewcząt i młodych kobiet[16][17][12].

Przez wszystkie lata od czasu rozpoczęcia działalności jako schronisko dla bezdomnych, budynek był subwencjonowany przez samorząd lokalny[18][19] oraz nieodpłatne wykonywanie różnych prac przez prywatne firmy, jak też wspomagany kilkoma darowiznami od grup i osób indywidualnych z różnych środowisk[20][21]. Dom był również przedmiotem studiów związanych z pracą socjalną na Malcie w tematach dotyczących dzieci, ubóstwa, bezdomności i uprzedmiotowienia kobiet[22][23][24]. Zauważono, że pomiędzy innymi potrzebami podopiecznych domu przed rozpoczęciem przez nich samodzielnego życia, ważnym jest otrzymanie pomocy w strefie uczuć emocjonalnych, związanych z ich trudnym dzieciństwem[25]. Przez lata dom był wspomagany przez pracę wielu wolontariuszy, i wciąż ich potrzebuje[26]. Siostry Urszulanki prowadzą stronę internetową w celu nawiązania kontaktu wyłącznie związanego z Domem[27].

Architektura i ogrody

edytuj
 
Fontanna w tylnym ogrodzie

Fatima House jest budynkiem o dwóch kondygnacjach. Został zaprojektowany jako obiekt wolnostojący. Budowla w stylu palladianistycznym z imponującą czterostronną fasadą jest wyjątkiem w Sliemie. Ta ostatnia charakteryzuje się masywnymi kolumnami na tarasie z każdej strony oraz wydatnym portykiem na pierwszym piętrze, ponad głównym wejściem. Budynek, jak większość na Malcie, ma płaski dach[2].

Willa, podobnie jak sąsiednia Villino Zammit[28], zakwalifikowana została przez Malta Environment and Planning Authority jako budynek zabytkowy 2. klasy.

Ten okazały dom jest uznawany za jeden z najwspanialszych budynków w Sliemie, jeden z najlepszych przykładów historycznych stylów architektonicznych, oraz jednym z najlepiej zachowanych w oryginalnym stanie budynków na tym terenie[8].

Wnętrze willi rozdzielone jest na część parterową, używaną do powszechnych celów mieszkalnych i rzadko dostępną dla ogółu, oraz część piętrową z dormitorium, która jest terenem prywatnym mieszkańców[8].

W budynku znajduje się też czynna kaplica[29].

Willa otoczona jest przez oryginalny maltański ogród z przodu, boków oraz z tyłu[2]. Niektóre części ogrodu są widoczne z ulicy, lecz tylny ogród ma charakter bardziej prywatny. Jednakże w przeciągu czasu został otoczony współczesnym budownictwem mieszkaniowym. W ogrodzie frontowym znajduje się nisza z figurą Madonny z Lourdes. Główną atrakcją tylnego ogrodu jest fontanna z epoki, zwieńczona figurą świeckiej damy.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Noel Grima: The history of a band and the history of its town. [w:] Malta Independent [on-line]. 2017-08-14. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-18)]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e f g h i Architects Who Built Sliema: Perit Francesco Zammit (1844-1917). „Summer Magazine 2013”. 8 (1), s. 38-39. Tas-Sliema Local Council. [dostęp 2017-10-20]. (ang.). 
  3. ↑ Herbert Naudi: Banda Stella Maris: Mitt Sena ta' Storja. 2014, s. 297. (malt.).
  4. ↑ a b c d 200-year-old History in an old musty archive. [w:] Malta Independent [on-line]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-28)]. (ang.).
  5. ↑ The Incarnational Aspect of the Spirituality of Joseph De Piro. Josephdepiro.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-18)]. (ang.).
  6. ↑ Guido Lanfranco. Xi Centinarji u Anniversarji Slimizi Matul is-Sena 2011. „Sliema Local Council Magazine”. 6 (5), s. 22-23, 2011. Yves Cali. [dostęp 2017-10-21]. (malt.). 
  7. ↑ John N. Vassallo. Feast of the Ascension: 14th May 1942. „Tas-Sliema: Lehen il-Kunsill Tieghek”. 5 (3), s. 26-27, 06.2017. (ang.). 
  8. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Winston L. Zammit. Djar f'Tas-Sliema: Fatima House (Betharram). „Tas-Sliema: Lehen il-Kunsill Tieghek”, s. 28, 12.2014. Sliema Local Council. (ang.). 
  9. ↑ The Malta Year Book. 1961-10-18, s. 16. [dostęp 2017-10-18]. (ang.).
  10. ↑ Edward Said: The uniqueness of Sliema. [w:] Times of Malta [on-line]. 2004-09-03. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-18)]. (ang.).
  11. ↑ Guido Lanfranco. Xi Anniversarji Slimizi ghas-Sena 2011. „Sliema Local Council Magazine”. 6 (4), s. 14-16, Zima 2010. Yves Cali. (malt.). 
  12. ↑ a b Charles Savona-Ventura: Contemporary Medicine in Malta [1798-1979]. Lulu, 2016, s. 188. ISBN 978-1-326-64899-2. (ang.).
  13. ↑ Sliema Roar Newletter. Lionssliema.com, 12.2016. s. 5. [dostęp 2017-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-18)]. (ang.).
  14. ↑ MaltaToday previous editions - MW 28 January 2015. Maltatoday.uberflip.com. [dostęp 2017-10-18]. (ang.).
  15. ↑ a b Kenneth Vella: Celebrating St Emilie De Vialar: The Sisters of St Joseph of the Apparition, who have served the Maltese community for over 170 years, today mark the feast of their foundress. [w:] Times of Malta [on-line]. 2016-07-17. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-21)]. (ang.).
  16. ↑ Commission "Ejjew Għandi" (Children's Homes). Thechurchinmalta.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-18)]. (ang.).
  17. ↑ One door leads to many hearts. [w:] Times of Malta [on-line]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-18)]. (ang.).
  18. ↑ LEGAL NOTICES 130 of 1991, 25 of 1992 and 65 of 1994, consolidated.. Home.um.edu.mt. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-18)]. (ang.).
  19. ↑ IT-TNAX-IL LEĠIŻLATURA : P.L. 7600. Parlament.mt. [dostęp 2017-10-19]. (malt.).
  20. ↑ ‘Trick or Treat’ with a difference in Żejtun - record amount of food for children's homes. Tvm.com.mt. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-18)]. (ang.).
  21. ↑ Mark E. Bradley: 26th MEU spreads goodwill across Mediterranean. 26thmeu.marines.mil, 2005-04-19. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-18)]. (ang.).
  22. ↑ ETC Youth. Youth.org.mt. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-18)]. (ang.).
  23. ↑ THE CHILDREN IN CARE BENEFIT: AN OVERVIEW; MINISTRY FOR SOCIAL POLICY - MARCH 2001. Department of Information - Malta, 2001-03-01. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-18)]. (ang.).
  24. ↑ Children’s Homes : Origins, Services and Current Challenges. ms.maltadiocese.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-18)]. (ang.).
  25. ↑ Marcel Pisani, Statistical Overview of the Situation of Children and Youths with Challenging Behaviour over the last 5 Years, [w:] A Fair Deal: A Study on Children and Young People with Very Challenging Behaviour, Office of the Commissioner for Children, 2006, s. 82, ISBN 978-99932-0-444-2 [zarchiwizowane z adresu 2017-10-21] (ang.).
  26. ↑ Il-Voluntarjat. „ETC Youth Newsletter”, s. 3-4, 03.2012. [zarchiwizowane z adresu 2017-10-21]. (malt.). 
  27. ↑ Contact us. Ursuline Sisters of St Angela Merici. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-18)]. (malt.).
  28. ↑ James Debono: Hotel proposed on site of Dingli explosives depot. [w:] maltatoday [on-line]. 2017-06-20. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-21)]. (ang.).
  29. ↑ Sisters of St. Joseph. Thechurchinmalta.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-18)]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Fatima_House_w_Sliemie&oldid=75031118”