Falcon 9 Block 5

wariant rakiety nośnej

Falcon 9 Block 5 - dwustopniowa rakieta nośna wielokrotnego użytku, zaprojektowana i wyprodukowana w Stanach Zjednoczonych przez SpaceX. Jest to piąta wersja rakiety Falcon 9 FT, która jest napędzana silnikami rakietowymi Merlin działających na mieszankę paliwową RP-1/LOX[1].

Falcon 9 Block 5
Rodzina rakiet nośnych Falcon
Ilustracja
Producent

SpaceX

Data pierwszego startu

11 maja 2018

Statystyki
Wszystkie starty

335

Udane starty

334 (100%)

Nieudane starty

1

Zdolność wynoszenia

Mars: 4000 kg
GSO: 5500 kg
LEO: 17 500 kg

Siła ciągu przy starcie

7,6 MN kN

Wymiary
Długość

70 m

Średnica

3,66 m

Masa całkowita

549 000 kg

Ilość stopni

2

Główne zmiany w stosunku do rakiety nośnej Falcon 9 FT to zastosowanie silników Meriln 1D, zapewniających większy ciąg oraz ulepszenie nóg do lądowania pierwszego stopnia, co pomogło usprawnić odzysk i ponowne użycie pierwszego stopnia rakiet[2]. 11 maja 2018 roku odbył się pierwszy lot rakiety Falcon 9 Block 5, kiedy to z powodzeniem wystrzelono w przestrzeń kosmiczną Bangladeskiego satelitę Bangabandhu-1[3].

Projekt

edytuj

Wprowadzenie zmian w projekcie rakiety Falcon 9 FT wynikły głównie z potrzeby dostosowania rakiety Falcon 9 do programu Commercial Crew Program zarządzanego przez NASA[4][5].

W kwietniu 2017 roku dyrektor generalny SpaceX, Elon Musk, powiedział, że rakieta Falcon 9 Block 5 będzie posiadać o 7-8% większy ciąg dzięki zastosowaniu ulepszonych silników Merlin 1D, które zapewniały do 850 000 N ciągu na silnik[6]. Zapowiedziano także, że ponownie wykorzystany pierwszy stopień będzie można wystrzelić, co najmniej 10 razy[7][8] co zostało osiągnięte w 2021 roku[9]. Oryginalnie jednak pierwszy, stopień rakiety Falcon 9 Block 5 miał móc polecieć do 100 razy, czego jednak nigdy nie dokonano[8][7][10].

Dodatkowo w Falcon 9 Block 5 zastosowano po raz pierwszy metodę skręcania konstrukcji Octaweb[11] zamiast jej spawania co zdecydowanie skróciło czas produkcji[12]. Octaweb jest stosowany w rakietach Falcon 9 od momentu startu pierwszego Falcon 9 FT.

Krótka dysza silnika Merlin 1D Vacuum

edytuj

Podczas misji Transporter-7 zadebiutował, nowy wariant dyszy silnika Merlin 1D Vacuum, mający na celu zmniejszenie kosztów[13]. Krótsza dysza zmniejsza wydajność silnika oraz znacząco zmniejsza zużycie niobu, który jest potrzebny do wyprodukowania silnika[13]. Dysza ta jest używana tylko w misjach, które wymagają niższej wydajności[14][15].

Załogowe loty kosmiczne

edytuj

Procesy certyfikacji NASA w 2010 roku przewidywały siedem lotów dowolnej rakiety nośnej bez większych zmian projektowych, zanim pojazd uzyskałby certyfikat NASA dla załogowych lotów kosmicznych i pozwolenie na loty astronautów NASA[16][17]. Falcon 9 Block 5 po raz pierwszy wystrzeliła astronautów 30 maja 2020 roku, podczas zakontraktowanego przez NASA lotu SpaceX DM-2[18]. Był to pierwszy załogowy lot kosmiczny wystrzelony z terenu Stanów Zjednoczonych od czasu misji STS-135 będącej ostatnią misją programu Space Transportation System[19].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Acme Engineering [online], acme-engineering.nl [dostęp 2024-04-21].
  2. Musk previews busy year ahead for SpaceX – Spaceflight Now [online] [dostęp 2024-04-21] (ang.).
  3. Eric Ralph, SpaceX will transition all launches to Falcon 9 Block 5 rockets after next mission [online], TESLARATI, 5 czerwca 2018 [dostęp 2024-04-21] (ang.).
  4. Falcon-9 v1.2 (Block 5) (Falcon-9FT (Block 5)). Gunter's Space Page. [dostęp 2022-06-27]. (ang.).
  5. NASA Holds Pre-launch Briefing at Historic Pad 39A at Kennedy Space Center. [dostęp 2024-04-21].
  6. Musk previews busy year ahead for SpaceX – Spaceflight Now [online] [dostęp 2024-04-21] (ang.).
  7. a b SpaceX Test-Fires New Falcon 9 Block 5 Rocket Ahead of Maiden Flight (Updated) [online], Popular Mechanics, 4 maja 2018 [dostęp 2024-04-21] (ang.).
  8. a b Loren Grush, SpaceX is about to land a whole lot more rockets [online], The Verge, 21 lipca 2018 [dostęp 2024-04-21] (ang.).
  9. Trevor Sesnic, SpaceX flies historic 10th mission of a Falcon 9 as Starlink constellation expands [online], NASASpaceFlight.com, 8 maja 2021 [dostęp 2024-04-21] (ang.).
  10. Elon Musk, ([https://twitter.com/elonmusk/status/1296158590646939649]) [online], Twitter, 19 sierpnia 2020 [dostęp 2024-04-21] (ang.).
  11. Octaweb Structure. www.thespacetechie.com, July 10, 2021.
  12. I am Andy Lambert, SpaceX's VP of Production. Ask me anything about production & manufacturing, and what it's like to be a part of our team!. April 24, 2018.
  13. a b Danny Lentz, SpaceX Transporter-7 launches 51 payloads, booster return to LZ [online], NASASpaceFlight.com, 14 kwietnia 2023 [dostęp 2024-04-21] (ang.).
  14. Falcon 9 Block 5 | Transporter 7 [online], nextspaceflight.com [dostęp 2024-04-21] (ang.).
  15. Trevor Sesnic: EchoStar 24 | Falcon Heavy. Everyday Astronaut, 2023-07-22. [dostęp 2023-07-29]. (ang.).
  16. New helium tank for SpaceX crew launches still waiting to fly – Spaceflight Now [online] [dostęp 2024-04-21] (ang.).
  17. Jeff Foust, SpaceX landing mishap won’t affect upcoming launches [online], SpaceNews, 5 grudnia 2018 [dostęp 2024-04-21] (ang.).
  18. NASA, Partners Update Commercial Crew Launch Dates – Commercial Crew Program [online], blogs.nasa.gov, 6 lutego 2019 [dostęp 2024-04-21] (ang.).
  19. SpaceX Astronauts Reach Space Station After Milestone Voyage, „Bloomberg.com”, 30 maja 2020 [dostęp 2024-04-21] (ang.).